Το πολιτικό σκηνικό φλέγεται με την υπόθεση Novartis, το Σκοπιανό και τα ελληνοτουρκικά, αλλά η παράσταση από την πλευρά του κυβερνητικού ΣΥΡΙΖΑ για τις αρχαιότητες που αποκαλύφθηκαν και αποκαλύπτονται στο έργο του ΜΕΤΡΟ Θεσσαλονίκης, συνεχίζεται με αμείωτο ρυθμό.
Βασικοί συντελεστές της τρία κυβερνητικά στελέχη, δύο από την Θεσσαλονίκη και ένα από την Αθήνα. Πρόκειται για τον πρόεδρο της ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ, καθηγητή του Α.Π.Θ., κ. Γιάννη Μυλόπουλο, την αρχαιολόγο κ. Πολυξένη Αδάμ-Βελένη, προϊσταμένη της εφορείας αρχαιοτήτων πόλης Θεσσαλονίκης και την αρχαιολόγο και Γενική Γραμματέα του Υπουργείου Πολιτισμού κ. Μαρία Ανδρεαδάκη-Βλαζάκη.
Αύριο με καλεσμένους τους υπουργούς Υποδομών κ. Χρήστο Σπίρτζη και Πολιτισμού κ. Λυδία Κονιόρδου, που φέρουν πλήρως την πολιτική ευθύνη και σε πρώτο πλάνο τον, μονίμως τον τελευταίο καιρό αναζητώντα το χρίσμα του ΣΥΡΙΖΑ για το Δήμο Θεσσαλονίκης, κ. Γιάννη Μπουτάρη (του εύχομαι περαστικά και σιδερένιος), ανεβάζουν σε έναν ωραίο πραγματικά για θεατρικό έργο χώρο, στην αρχαία αγορά, την χιλιοπαιγμένη παράσταση με τίτλο «και αρχαία και μετρό».
Ας φωτίσουμε, όμως, τα πολιτικά χαρακτηριστικά των σκηνοθετών-ηθοποιών του έργου. Άλλωστε, με τις συνεχείς δημόσιες παρεμβάσεις τους, ως πολιτικά πρόσωπα λειτουργούν, τουλάχιστον οι δύο Θεσσαλονικείς.
Ο καθηγητής και συνάδελφος μηχανικός κ. Μυλόπουλος, «ποιούμενος την ανάγκην φιλοτιμίαν», ενώ ως πρύτανης είχε αποδεχθεί τη λύση της προσωρινής απόσπασης και επανατοποθέτησης των αρχαιοτήτων στο σταθμό Βενιζέλου, τώρα την ξορκίζει και υμνεί την παραμονή τους in situ. Παράλληλα, αποκρύπτει το γεγονός ότι βρήκε ένα έργο με το θεσμό της διαιτησίας να λύνει όλα τα προβλήματα της σύμβασης, τους σταθμούς να έχουν παραδοθεί στον εργολάβο και τη χρηματοδότηση του έργου εξασφαλισμένη. Μόνα προβλήματα που είχε να αντιμετωπίσει ήταν οι αρχαιότητες στο σταθμό «Βενιζέλου», μερικώς στο σταθμό «Αγία Σοφία» και το ξεπέρασμα στο τέλος του 2014 της οριακής προθεσμίας του έργου. Συνεχίζει, βέβαια, να μην ανακοινώνει τον προϋπολογισμό για τις επιπλέον εργασίες που θα απαιτηθούν λόγω ανασχεδιασμού των δύο σταθμών ούτε το χρονοδιάγραμμα λειτουργίας της γραμμής από το Συντριβάνι έως τον Σιδηροδρομικό Σταθμό, του βασικού, δηλαδή, τμήματος του έργου. Απόδειξη για τα παραπάνω αποτελεί και η αυριανή του εισήγηση με τίτλο «Και αρχαία και μετρό. Μία πολιτική που έβαλε ξανά το έργο στις ράγες».
Πίσω, όμως, από αυτήν την αλλαγή στάσης και την απόκρυψη της πραγματικής κατάστασης του έργου, όταν το παρέλαβε, κρύβεται η επιθυμία του, όπως πλέον είναι κοινό μυστικό στην πόλη, να είναι υποψήφιος στηριζόμενος από το ΣΥΡΙΖΑ στις επικείμενες αυτοδιοικητικές εκλογές (τον κ. Μπουτάρη τον ρώτησε;). Με απλά λόγια, λειτουργεί πολιτικά και όχι τεχνοκρατικά, προσπαθώντας να αποκτήσει ακροατήριο-θεατές.
Η κ. Βελένη είναι η αρχαιολόγος που, σε κάθε ευκαιρία στο παρελθόν, είτε για αντιπολιτευτικούς προς την τότε κυβέρνηση είτε για επαγγελματικούς λόγους, μείωνε τη σημασία του ανασκαφικού έργου της κ. Περιστέρη στην Αμφίπολη και σε αντιδιαστολή υπερεκτιμούσε τα ευρήματα της Βενιζέλου. Μιλούσε για την Ακρόπολη της Θεσσαλονίκης και πρότεινε, μάλιστα, το μετρό να μην περάσει από το κέντρο της πόλης. Η επιβράβευση, βέβαια, από τη σημερινή κυβέρνηση ήρθε το καλοκαίρι του 2017 με την ανάδειξή της στη σημερινή θέση. Τις σχετικές διαδικασίες επιλογής της κατήγγειλε τότε ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων.
Η κ. Βλαζάκη, τέλος, ως Γενική Διευθύντρια του Υπουργείου Πολιτισμού έως το 2014, σε αγαστή συνεργασία με τον κ. Μπουτάρη και την κ. Βελένη ναρκοθέτησε την ενδεδειγμένη λύση για την Βενιζέλου που ήταν η προσωρινή απόσπαση και η επανατοποθέτηση των αρχαιοτήτων, όπως πρότεινε και ο ακαδημαϊκός κ. Μιχάλης Τιβέριος, ώστε να έχουμε ένα σταθμό-μουσείο στη Βενιζέλου, χωρίς να δαπανηθούν επιπλέον δεκάδες εκατομμύρια, χωρίς κυκλοφοριακή συμφόρηση στο κέντρο και χωρίς να παραδοθεί η βασική γραμμή από το Συντριβάνι έως το Σταθμό κάπου το 2024. Σημειώνω εδώ ότι η σχετική προσφυγή του Δήμου Θεσσαλονίκης απερρίφθη από το Συμβούλιο της Επικρατείας και αν δεν είχαμε αλλαγή κυβέρνησης όλο το έργο θα είχε παραδοθεί το 2021.
Ταυτόχρονα, και οι τρεις επειδή πλέον αποτελούν κυβερνητικά στελέχη συνέβαλλαν ώστε το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο (Κ.Α.Σ.) να αποφασίσει την προσωρινή απόσπαση και επανατοποθέτηση του αποκαλυφθέντος σπουδαίου κρηναίου / στηθαίου οικοδομήματος στο σταθμό «Αγία Σοφία». Δύο μέτρα και δύο σταθμά, δηλαδή, ανάλογα με το ποιο κόμμα κυβερνά.
Με όχημα, λοιπόν, τις ευαισθησίες των περισσοτέρων πολιτών της Θεσσαλονίκης για την πολιτιστική μας κληρονομιά, έκαναν συστηματική αντιπολίτευση στην προηγούμενη κυβέρνηση και ναρκοθέτησαν την πορεία του βασικού τμήματος του έργου, ενώ σήμερα χρησιμοποιούν το θέμα για να δώσουν ώθηση στην πολιτική ή επαγγελματική διαδρομή τους. Το πρόβλημα, δηλαδή, είναι πολιτικό, εν μέρει ιδεοληπτικό και καθόλου επιστημονικό και γι’ αυτό κατηγορούν εμμέσως ή αμέσως όσους εκφράζουν αντίθετη, με τη δική τους, άποψη και, κυρίως, τις προηγούμενες κυβερνήσεις ότι πολιτεύτηκαν με τη λογική του «ή μετρό ή αρχαία».
Τους διαψεύδουν, όμως, οι πόροι τους οποίους εξασφάλισαν οι προηγούμενες κυβερνήσεις για τις αρχαιολογικές εργασίες και άγγιξαν τα 135 εκ. ευρώ. Πόσες άλλες αρχαιολογικές ανασκαφές, με τέτοιο προϋπολογισμό, γίνονται σήμερα παγκοσμίως;
Όσο με αφορά ας ανατρέξουν στις πάμπολλες δημόσιες παρεμβάσεις μου από το Μάρτιο του 2013 και μετά, με τις οποίες σθεναρά υποστηρίζω την άποψη «και μετρό και αρχαία», αλλά με απόσπαση και επανατοποθέτηση. Η διαστρέβλωση της πραγματικότητος έχει και όρια.
Τέλος, η σημερινή κυβέρνηση, δυστυχώς, χρησιμοποιεί το έργο αποκλειστικά με όρους προπαγάνδας. Άλλωστε, σε λίγους μήνες θα αποτελεί παρελθόν και θα μπορούν έτσι οι υπουργοί και τα στελέχη της, κυρίως από τη Θεσσαλονίκη, να ισχυρισθούν ότι δεν πρόλαβαν να ολοκληρώσουν το έργο και γι’ αυτό το μετρό Θεσσαλονίκης δεν παραδόθηκε στο χρόνο και με το κόστος που είχαν υποσχεθεί.
Στράτος Σιμόπουλος
Πρώην Γενικός Γραμματέας Δημοσίων Έργων
