Του Πέτρου Απότσου*
O Ν. 3669/2008 προβλέπει για σημαντικά έργα, από τον κύριο του εκάστοτε έργου, τη συγκρότηση Συμβουλευτικής Επιτροπής Παρακολούθησης του Έργου (ΣΕΠΕ). Ουσιαστικά η επιτροπή αυτή αποτελεί τον μηχανισμό άσκησης κοινωνικού ελέγχου στη διαδικασία εκτέλεσης μεγάλων κοινωφελών έργων.
Πάγιο αίτημα του ΣΥΡΙΖΑ και της Θεσσαλονίκης Ανοιχτής Πόλης ήταν η συγκρότηση της συγκεκριμένης επιτροπής. Μάλιστα η επικεφαλής της Θεσσαλονίκης Ανοιχτής Πόλης Ρία Καλφακάκου είχε ζητήσει στο Δημοτικό Συμβούλιο να ενεργοποιηθεί ο κοινωνικός έλεγχος του έργου, έστω στο στάδιο αυτό! Ωστόσο, προσπάθησα μέσω της συμμετοχής μου στα κοινά, και νομίζω συνέβαλα, η διεκδίκηση αυτή να λάβει τη μορφή απόφασης Δημοτικού Συμβουλίου στις 25.4.2016.
Με τη σύσταση της επιτροπής ο δήμος και κατ' επέκταση οι δημότες αποκτούν καθοριστική και θεσμική αρμοδιότητα στην παρακολούθηση της κατασκευής αυτού του σημαντικού συγκοινωνιακού έργου. Μερικές από τις πιθανές παρεμβάσεις είναι:
* Αισθητική αναβάθμιση των χώρων εργοταξίων.
* Παρακολούθηση χρονοδιαγραμμάτων.
* Καθιέρωση συνδέσμου επικοινωνίας μεταξύ πολιτών και κυρίου του έργου και κοινοπραξίας.
* Παρακολούθηση των συνθηκών καθημερινής διαβίωσης γύρω από τα εργοτάξια.
* Γνωμοδότηση σχετικά με κυκλοφοριακές ρυθμίσεις.
* Αναβάθμιση του περιβάλλοντος τοπικά.
Ωστόσο, πρέπει να επισημανθεί ότι, όσο καλή και αν είναι η συνεργασία της ΣΕΠΕ με την Αττικό Μετρό Α.Ε. και την κοινοπραξία, δεν παύει ο ρόλος της πρώτης να είναι συμβουλευτικός. Οι δημότες δεν μπορούν να επιβάλουν δραστικές αλλαγές στη σχεδίαση των εργοταξίων, την ίδια τη μελέτη και τις οικονομικές συμφωνίες. Προσωπική μου εκτίμηση είναι ότι θα υπάρξουν αιτήματα, αλλά χωρίς ανταπόκριση, σχετικά με:
* Μετακίνηση ή εκτεταμένες αλλαγές εργοταξίων.
* Αλλαγές στο εργασιακό καθεστώς των εργαζομένων.
* Αφαίρεση πάνελ λαμαρινών σε εργοτάξια.
* Αλλαγές στη σχεδίαση των σταθμών.
* Αλλαγές στα χρονοδιαγράμματα.
Είναι μία μεγάλη ευκαιρία για την πόλη να αποδείξει ότι διαθέτει άποψη για τα μεγάλα έργα που κατασκευάζονται εντός της, μπορεί σε κλίμα συναίνεσης να συμβάλει στην ομαλότερη περάτωση των έργων και οι ενεργοί πολίτες να εμπεδώσουν το αίσθημα ότι είναι πράγματι χρήσιμοι. Μία επιτυχημένη διαδικασία δημιουργίας και εμπλοκής της ΣΕΠΕ στην κατασκευή του Μετρό Θεσσαλονίκης θα ανοίξει τον δρόμο για περισσότερα, καλύτερα και οικονομικότερα έργα.
Τα παραπάνω μπορούν, όμως, να ισχύσουν ως απειλή για το Μετρό και μελλοντικά έργα στη Θεσσαλονίκη, αν αποτύχει ο συγκεκριμένος θεσμός. Αν π.χ. τα μέλη της ΣΕΠΕ
* επιχειρήσουν να εξυπηρετήσουν μικροπολιτικά συμφέροντα ή/και να ρουσφετολογήσουν
* προσπαθήσουν να επιβάλουν απόψεις που δεν είναι επιστημονικά τεκμηριωμένες
* έρθουν σε ρήξη με κύριο και ανάδοχο
και γενικά, αν δεν δείξουν κλίμα συναίνεσης, παρά αδιαλλαξία και έπαρση, τότε το εγχείρημα θα αποτύχει. Μάλιστα, στα μάτια του Δημοσίου και των Κατασκευαστών, θα πέσουν σε ανυποληψία θεσμός και πόλη και δύσκολα θα επιχειρηθεί κάτι ανάλογο στο μέλλον.
Παρά τους κινδύνους και την, πιθανότατα, μειωμένη επιρροή που θα έχει η ΣΕΠΕ είναι αδιαμφισβήτητο ότι πρέπει να συγκληθεί και να δουλέψει. Είναι ίσως η τελευταία ευκαιρία της πόλης να αρθρώσει λόγο για ένα τόσο σημαντικό έργο που την αφορά!
*Ο Πέτρος Απότσος είναι ελεύθερος επαγγελματίας, αγρονόμος και τοπογράφος μηχανικός, μέλος της γραμματείας της δημοτικής παράταξης Θεσσαλονίκη Ανοιχτή Πόλη.
Πηγή: avgi.gr