O Παναγιώτης Αλεξάκης είναι ένας από τους παλιούς γνώριμους στο χώρο των υποδομών. Βοήθησε στην δημιουργία και λειτουργία της ΕΡΓΟΣΕ Α.Ε. Είναι καθηγητής της Οικονομικής των Επιχειρήσεων και αγορών στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Η εμπειρία του σε οικονομοτεχνικά και χρηματοοικονομικά ζητήματα τον κάνει ένα επιστήμονα με εξειδίκευση και στο χώρο των κατασκευών. Μίλησε στο ypodomes.com για την εμπειρία του τόσο στο σιδηροδρομικό κομμάτι όσο και στο χρηματοπιστωτικό καθώς μετρά σημαντικές θέσεις και στους 2 τομείς.
Ερ. Ποιος ήταν ο λόγος που δημιουργήθηκε η ΕΡΓΟΣΕ;
Ήταν μια απαίτηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να διαχωριστεί το κομμάτι των συγχρηματοδοτούμενων έργων από τα άλλα κομμάτια του ΟΣΕ. Υπήρξα Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος, ο πρώτος ιστορικά, για ένα χρονικό διάστημα.
Ερ. Σε τι κατάσταση ήταν τότε το σιδηροδρομικό δίκτυο;
Το δίκτυο παρελήφθη χωρίς τη σημερινή εικόνα. Τότε είχαν ξεκινήσει τα πρώτα μεγάλα έργα, όπως οι σήραγγες στα Τέμπη και τον Πλαταμώνα, δεν υπήρχε η σύνδεση με Ικόνιο και γενικά αρκετά πράγματα ήταν σε κατάσταση προγραμματισμού των πρώτων τμημάτων που αναβαθμίστηκαν, κυρίως στο βόρειο τμήμα του διαδρόμου Αθήνα-Θεσσαλονίκη.
Ερ. Μείνατε μεγάλο χρονικό διάστημα στην ΕΡΓΟΣΕ;
Έμεινα περίπου 2 χρόνια. Ήταν χρόνια κρίσιμα γιατί έπρεπε να παραλάβουμε τα έργα που ήταν σε εξέλιξη εκείνο το διάστημα από τον ΟΣΕ και ήταν μία κοπιαστική διαδικασία, πρωτόγνωρη για τα ελληνικά δεδομένα. Μετά αποχώρησα και πήγα στο Χρηματιστήριο Παραγώγων και στο Χρηματιστήριο Αθηνών. Ωστόσο, ο Σιδηρόδρομος είναι στην καρδιά μου και χαίρομαι που βλέπω να ωριμάζουν πλέον τα έργα σε μεγάλο τμήμα του δικτύου.
Ερ. Πιστεύετε ότι έχουν καθυστερήσει τα έργα εκσυγχρονισμού;
Κατά τη γνώμη μου οι όποιες καθυστερήσεις στα έργα γενικώς και όχι μόνο στο σιδηρόδρομο σε μεγάλο βαθμό οφείλονταν τότε σε ελλειπείς μελέτες. Όσο πληρέστερη είναι μία μελέτη τόσο πιο εύκολα μπορεί το έργο να ωριμάσει. Το θέμα αυτό τώρα έχει θεραπευθεί , αλλά υπάρχουν θέματα με απαλλοτριώσεις, αδυναμία αναδόχων, και άλλα. Με το πέρασμα του χρόνου τέτοιες καθυστερήσεις μειώνονται και από όσο γνωρίζω στην ΕΡΓΟΣΕ γίνεται μία τρομακτική δουλειά και έχει προγραμματιστεί η περάτωση σημαντικών έργων μέχρι το 2020.
Αυτό το όνειρο που είχαμε όταν ξεκινήσαμε το 1996 πλέον γίνεται πραγματικότητα. Ήδη το Ικόνιο λειτουργεί, σε 2 χρόνια έχουμε τη λειτουργία των σηράγγων Καλλιδρόμου και Όθρυος και μπορεί να μειωθεί η απόσταση Αθήνας-Θεσσαλονίκης σε 3 ώρες και 30 λεπτά, μαζί με τα υπόλοιπα έργα που ταυτόχρονα εκτελούνται και την συντήρηση όλης της υποδομής. Αυτό προμηνύει δραστική ανάπτυξη του σιδηροδρόμου. Φανταστείτε ότι θα πηγαίνει από το κέντρο της μίας πόλης στο κέντρο της άλλης. Αυτό είναι το μεγάλο και σημαντικό πλεονέκτημα και όχι μόνον. Επίσης, γίνονται έργα στον άξονα προς την Πάτρα, βασική πύλη της χώρας μας από και προς την Ευρώπη. Βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη έργα από το Κιάτο μέχρι τη περιοχή της Πάτρας και η ολοκλήρωσή τους έχει ενταχθεί στα συγχρηματοδοτούμενα έργα της περιόδου 2014-20.
Ερ. Μπορεί να καλυφθεί το χάσμα που έχει δημιουργηθεί όλα αυτά τα χρόνια στις επιβατικές μεταφορές; Ο κόσμος δεν το προτιμάει ιδιαίτερα.
Κοιτάξτε, ο κόσμος, δικαίως προτιμά μέσα αξιόπιστα. Αλλοίμονο αν ο Σιδηρόδρομος δεν λειτουργήσει σύγχρονα, με όρους του σήμερα. Δηλαδή, συχνά και ακριβή δρομολόγια, άνετα, ασφαλή, γρήγορα τρένα, καθαριότητα. Εγώ πάντως βλέπω μόνο πλεονεκτήματα στη μετακίνηση με τον σιδηρόδρομο.
Πιστεύω ότι το επόμενο πλάνο θα πρέπει να είναι η αναβάθμιση στο τμήμα Θεσσαλονίκη-Πύθιο προς Τουρκία και η αξιοποίηση της σύνδεσης με την Κωνσταντινούπολη όπου με καλά, ηλεκτροκίνητα, γρήγορα τρένα, ο σιδηρόδρομος μπορεί να φέρει πολλές χιλιάδες τουριστών. Το πιστεύω αυτό το έργο, το οποίο πρόκειται να προταθεί προς χρηματοδότηση από το πακέτο Juncker και μαζί με το εμπορευματικό κομμάτι μπορεί να γίνουν θαύματα για την ανάπτυξη της Βόρειας Ελλάδας και της χώρας μας γενικά.
Ερ. Μπορεί ο Σιδηρόδρομος να φτάσει κάποτε στην Ήπειρο;
Στο πλαίσιο της πολιτικής των διευρωπαϊκών δικτύων μεταφορών (ΔΕΔ-Μ) για τη περίοδο 2014-20, ο σιδηροδρομικός άξονας που συνδέει τη κύρια γραμμή Αθήνας – Θεσσαλονίκης με τα Γιάννενα και το λιμάνι της Ηγουμενίτσας έχει ενταχθεί στο βασικό σιδηροδρομικό διάδρομο ΟΕΜ με προοπτική ολοκλήρωσης έως το 2030.
Ερ. μπορεί να συνυπάρξει ο αυτοκινητόδρομος με τον σιδηρόδρομο;
Εγώ τα βλέπω να αλληλοσυμπληρώνονται. Υπάρχουν εξάλλου και διαφοροποιήσεις στο ρόλο του ενός και του άλλου. Ειδικά στη χώρα μας που είναι μία κατ` εξοχήν τουριστική χώρα χρειάζονται και τα δύο. Όταν γίνει πλήρως ηλεκτροκίνητος θα έχει και την περιβαλλοντική διάσταση που δεν έχουν άλλα μέσα. Επίσης θα αυξήσει την ικανότητα μεταφοράς επιβατών, εμπορευμάτων και αυτό μόνο χρήσιμο μπορεί να είναι.
Ερ. Γιατί τόσα χρόνια δεν είχαμε αναπτύξει τον εμπορευματικό κλάδο στο σιδηρόδρομο;
Πάντα υπήρχε συζήτηση για αυτό το θέμα. Όμως για να φτάσουμε στο σημείο να λέμε ότι η Ελλάδα είναι πύλη εισόδου από/προς την Ευρώπη έχει να κάνει με την γενικότερη παρουσία σύγχρονων υποδομών. Χρειάζεσαι ας πούμε το λιμάνι, το σιδηρόδρομο και το δρόμο για τη μεταφορά των εμπορευμάτων. Τώρα που αυτά ολοκληρώνονται σιγά-σιγά θα υπάρχει η ευκαιρία για περισσότερες επενδύσεις. Η χώρα μας αποκτά με αυτές τις υποδομές τεράστιο συγκριτικό πλεονέκτημα, το οποίο οφείλει να μετατρέψει σε ανταγωνιστικό. Ήδη έχουμε τη σύνδεση του εμπορικού λιμένα του Πειραιά, τελειώνει τον προσεχή μήνα η σύνδεση με το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης, μπορούν να έρχονται εμπορεύματα για την Ευρώπη και τις χώρες της Μαύρης Θάλασσας. Η Θεσσαλονίκη είναι σε φάση μελέτης.
Ερ. Πώς βλέπετε το επενδυτικό κλίμα στην Ελλάδα;
Δυστυχώς, σκιάζεται από την κατάσταση της χώρας τα τελευταία χρόνια. Βλέπετε οι επενδυτές αναζητούν σταθερότητα. Έχει βελτιωθεί η κατάσταση αλλά ακόμα υπάρχει δρόμος. Το θέμα του χρέους όσο μένει εκκρεμές δεν θα βοηθά στην προσέλκυση επενδυτών. Πιστεύω ότι τελικά θα δρομολογήσουμε αποτελεσματικά τα δημόσια οικονομικά μας, με δεδομένη την μέχρι τώρα πρόοδο που έχει επιτευχθεί. Αυτό με κάνει αρκετά αισιόδοξο για το μέλλον, με την έννοια ότι θα προωθηθεί ισχυρότερα η ανάπτυξη.
Ερ. Τι έχετε να πείτε για το πάγωμα των ιδιωτικοποιήσεων
Εδώ είναι δύσκολη η απάντηση. Από πλευράς προσέλκυσης επενδυτών δεν είναι ότι καλύτερο. Ειδικά στην περίπτωση των περιφερειακών αεροδρομίων έχουμε προγραμματισμένες επενδύσεις της τάξεως των 2 δισεκατομμυρίων που είναι δύσκολο τώρα να αναληφθούν από το δημόσιο τομέα, ενώ χωρίς τον εκσυγχρονισμό τους περιορίζεται η ανάπτυξη. Πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί στο τι προχωράμε, τι κρατάμε τόσο για το συμφέρον της χώρας, πρώτα, όσο και για την εικόνα της στο εξωτερικό.
Ερ. Για τις αγορές τι έχετε να πείτε; Για το χρηματοπιστωτικό σύστημα; Πιστεύετε ότι θα βελτιωθεί η εικόνα της χώρας.
Η χρηματιστηριακή αγορά αλλά και η χρηματοπιστωτική αγορά εν γένει αντανακλούν την εικόνα της οικονομίας της κάθε χώρας. Στο παρελθόν υπήρξε πολύ θετική εμπειρία σε ότι αφορά τη χώρα αλλά και την ευρύτερη περιοχή μας. Χρηματιστήριο και τράπεζες χρειάζεται να λειτουργούν ως πυλώνες της οικονομίας μας και ολόκληρης της περιοχής της Ν. Α. Ευρώπης – Ν. Α. Μεσογείου. Αναφέρατε τις μεταφορές, επιβατικές σιδηροδρομικές, την ανάπτυξη. Όλα αυτά πρέπει να συνδυάζονται με ένα αποτελεσματικό σύστημα αγορών χρήματος και κεφαλαίου στη χώρα ώστε να υπάρχει μία ισορροπία και ισχυρότερη αυτοτροφοδοτούμενη ανάπτυξη. Ειδικότερα για την κεφαλαιαγορά πιστεύω ότι υπάρχει σημαντική ευκαιρία για την περιοχή μας εφόσον γίνουν ορθές στρατηγικές κινήσεις.
ypodomes.com
