Με ποιο τρόπο έκλεισε η «μαύρη τρύπα» 400 εκατομμυρίων ευρώ του 2009 σε συγκοινωνίες, τρένα και ΕΛΤΑ. Τι αποκαλύπτουν τα μεγέθη του 2013
Από τον Δημήτρη Δελεβέγκο
Αποτελούσαν συνώνυμο της κακοδιαχείρισης και των υπέρογκων ζημιών. Ο λόγος για ορισμένες από τις άλλοτε πιο ζημιογόνες κρατικές εταιρείες μεταφορών και αστικών συγκοινωνιών που εμφάνισαν κατά τη χρήση του 2013 κερδοφορία. Πρόκειται για αποτέλεσμα εξυγίανσης ή απλώς για λογιστικές αλχημείες που, σε συνδυασμό με τη δραστική μείωση των εργαζομένων -διά της μεταφοράς τους σε άλλους φορείς-και της εφαρμογής του ενιαίου μισθολογίου, απέδωσαν καρπούς; «Παρά τη βελτίωση των οικονομικών μεγεθών, ο δρόμος προς την εξυγίανση των συγκεκριμένων εταιρειών είναι μακρύς», όπως αναφέρουν παράγοντες της αγοράς. Τι αποκαλύπτει μια εμβριθέστερη εξέταση των οικονομικών μεγεθών σε ΤΡΑΙΝΟΣΕ, ΣΤΑΣΥ, ΟΣΥ και ΕΛΤΑ;
Συρμοί κερδών
Η ΤΡΑΙΝΟΣΕ, η θυγατρική του ομίλου ΟΣΕ που διαχειρίζεται το εθνικό σιδηροδρομικό δίκτυο, αποτελούσε το 2009 τον πιο ζημιογόνο κρατικό οργανισμό της Ευρώπης, με ζημίες -την περίοδο εκείνη- άνω των 230 εκατ. ευρώ. Κατά τη χρήση του 2013 η εταιρεία εμφάνισε κέρδη προ φόρων, χρηματοοικονομικών αποτελεσμάτων, αποσβέσεων και προβλέψεων (EBITDA) ύψους 3,7 εκατ. ευρώ, έναντι 4,6 εκατ. ευρώ το 2012 (-19,8%), ενώ παρουσίασε καθαρή κερδοφορία 1,9 εκατ. ευρώ.
Ωστόσο, το «μυστικό» της μεταστροφής των μεγεθών βρίσκεται, σε μεγάλο βαθμό, στη ραγδαία συρρίκνωση του αριθμού των εργαζομένων -που, από 1.710 άτομα πριν από μία πενταετία, έχει πλέον περιοριστεί σε 800-, αλλά και στην περικοπή σημαντικού αριθμού δρομολογίων. Παράλληλα, το 2013 «μαχαίρι» έπεσε στις δαπάνες προσωπικού, που υποχώρησαν στα 27,3 εκατ. ευρώ, από 36,8 εκατ. ευρώ το 2012 (-25,6%), και στα έξοδα που σχετίζονται με μισθούς, ημερομίσθια και επιδόματα (20 εκατ., από 27,1 εκατ.). Επίσης, η ΤΡΑΙΝΟΣΕ παρουσιάζει συσσωρευμένες υποχρεώσεις που ανέρχονται στα 882 εκατ. ευρώ, στις οποίες περιλαμβάνονται περίπου 700 εκατ. ευρώ που αποτελούν κρατικές ενισχύσεις. Πάντως, η ΤΡΑΙΝΟΣΕ, σε μια προσπάθεια μεγέθυνσης των δραστηριοτήτων της, έχει επαναφέρει από τις αρχές Μα-ϊου τα διεθνή επιβατικά δρομολόγια προς Βαλκάνια, ενώ έχει ενισχύσει τα εμπορευματικά δρομολόγιά της.
Κοστίζουν λιγότερο τα γράμματα
Το 2009 τα Ελληνικά Ταχυδρομεία είχαν παρουσιάσει ζημίες μετά από φόρους ύψους 34,7 εκατ. ευρώ, με αποτέλεσμα πολλοί να θεωρούν -τότε- ότι η κατάσταση στη ΔΕΚΟ δύσκολα θα ήταν αναστρέψιμη. Πλέον, σύμφωνα με τον διευθύνοντα σύμβουλό τους, Κωνσταντίνο Μελαχροινό, τα ΕΛΤΑ θα παρουσιάσουν κερδοφορία τη χρήση του 2014, ενώ κατά το 2013 κατάφεραν να περιορίσουν σημαντικά τις ζημίες, παρότι η ταχυδρομική αγορά ήταν «πεσμένη» (-7,7% μείωση εσόδων της εταιρείας). Βέβαια, για ακόμα μία φορά η σημαντική μείωση του μισθολογικού κόστους συνέβαλε στη βελτίωση των αποτελεσμάτων, με τον αριθμό των εργαζομένων να έχει συρρικνωθεί κατά 4.254 άτομα από το 2008.
Εξάλλου, οι δαπάνες προσωπικού μειώθηκαν περαιτέρω το 2013 (270,9 εκατ. ευρώ, έναντι 305,3 εκατ. ευρώ το 2012), αλλά εξακολουθούν να αντιπροσωπεύουν τη μερίδα του λέοντος του κόστους λειτουργίας των ΕΛΤΑ. Τέλος, η εταιρεία καλείται να αντιμετωπίσει τη χαμηλή αναλογία των ιδίων κεφαλαίων, που είναι μικρότερη από το του καταβεβλημένου μετοχικού κεφαλαίου και οφείλεται στη μείωση των ιδίων κεφαλαίων από τη διάσπαση του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου σε «καλό» και «κακό».
ΣΤΑΣΥ κερδών
Η εταιρεία που διαχειρίζεται το Μετρό, τον ηλεκτρικό σιδηρόδρομο και το Τραμ και αποτελεί θυγατρική του ομίλου ΟΑΣΑ αύξησε, κατά τη χρήση του 2013, τη λειτουργική κερδοφορία (EBITDA) στα 17,4 εκατ. ευρώ (από 6,1 εκατ. ευρώ). Ωστόσο, ο κύκλος εργασιών της ΣΤΑΣΥ, που έχει προέλθει από τη συγχώνευση των ΗΣΑΠ Α.Ε., ΤΡΑΜ Α.Ε. και ΑΜΕΛ, είναι κατά μερικά μόλις εκατομμύρια αυξημένος από το σύνολο των εσόδων του 2007 μόνον της ΑΜΕΛ!
Συγκεκριμένα, το 2007, οπότε οι σταθμοί του μετρό δεν ξεπερνούσαν τους 25 και η τιμή του εισιτηρίου ήταν 0,80 ευρώ, η ΑΜΕΛ, δηλαδή μία από τις τρεις εταιρείες που βρίσκονται υπό τη σκέπη της ΣΤΑΣΥ, εμφάνισε τζίρο περίπου 107 εκατ. ευρώ (όπου δεν συμπεριλαμβάνονται οι κρατικές επιδοτήσεις). Αυτό τη στιγμή που η ΣΤΑΣΥ το 2013 παρουσίασε κύκλο εργασιών 123,7 εκατ. ευρώ, ποσό που αφορά τα έσοδα από την εκμετάλλευση του δικτύου του ΗΣΑΠ και του Τραμ. Η σημαντική μείωση του μι-σθολογικού κόστους, του αριθμού των εργαζομένων (2.490 το 2013 έναντι 3.570 το 2007) και η κατάργηση των παχυλών αμοιβών βελτίωσαν τα μεγέθη της εταιρείας.
«Γύρισαν» και οι ΟΣΥ
Η επιστροφή στη λειτουργική κερδοφορία για την ΟΣΥ, που διαχειρίζεται τα τρόλεϊ και τα λεωφορεία, σε συνδυασμό με τα θετικά αποτελέσματα της ΣΤΑΣΥ, προλείανε το έδαφος για τη μείωση των τιμών των εισιτηρίων. Βέβαια, η εξέλιξη αυτή δεν θα λάμβανε χώρα εάν οι δαπάνες για προσωπικό δεν μειώνονταν από το 2013 στο 2012 κατά 50 εκατ. ευρώ, όπως και εάν δεν υπήρχε η κρατική επιχορήγηση της τάξης των 107 εκατ. ευρώ. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο αριθμός των εργαζομένων της ΟΣΥ το 2013 ανέρχεται σε 5.887, έναντι 6.564 το 2009.
Και στην περίπτωση αυτή, τα έσοδα, που διαμορφώθηκαν στα 109,1 εκατ. ευρώ, είναι χαμηλότερα συγκριτικά με αυτά που πραγματοποίησαν το 2009 τα λεωφορεία και τα τρόλεϊ (117,2 εκατ. ευρώ).
* Αναδημοσίευση από την εφημερίδα "Κεφάλαιο" της 21ης Ιουνίου
Πηγή:www.capital.gr
