Σάββατο 7 Δεκεμβρίου 2013

Γερμανία: Αυξάνονται οι θάνατοι καλλιτεχνών γκράφιτι

Σε διάστημα μόλις τεσσάρων ημερών δύο νεαροί καλλιτέχνες γκράφιτι τραυματίσθηκαν σοβαρά στο Αμβούργο. Πρόκειται για μια επικίνδυνη δραστηριότητα που πρέπει να παραμείνει παράνομη ή μια μορφή τέχνης που απλώς απαιτεί ιδιαίτερες ικανότητες;

Επιμέλεια: Ευαγγελία Ασημακοπούλου
Ο ένας εκ των δύο τραυματιών είναι ο 21χρονος Τζούλιους, ο οποίος θεωρείται κορυφαίο μοντέλο μόδας καθώς έχει συνεργαστεί με τις εταιρείες Benetton, Vogue και Prada. Μετά το ατύχημα του που χτυπήθηκε από ηλεκτρικό καλώδιο νοσηλεύεται για δύο εβδομάδες με εγκαύματα δεύτερου και τρίτου βαθμού σε ειδική μονάδα εγκαυμάτων στο Αμβούργο. Τα εγκαύματα καλύπτουν σχεδόν το 40% του σώματος του. Παρόλο που όλα έδειχναν πως είχε μια πολλά υποσχόμενη καριέρα, το ενδεχόμενο να ποζάρει ξανά στο φακό μοιάζει αδύνατο.

Τέσσερις ημέρες νωρίτερα ο 25χρονος Ενρίκο, χτυπήθηκε από τρένο τη στιγμή που ζωγράφιζε ένα γκράφιτι στο τοίχο του σιδηροδρομικού σταθμού. Νοσηλεύτηκε στο νοσοκομείο με τραύματα στο κεφάλι και πολλαπλά κατάγματα στη σπονδυλική του στήλη, ενώ οι γιατροί φοβούνται πως πιθανόν να μείνει ανάπηρος.

Νέοι άνθρωποι διακινδυνεύουν τη ζωή τους για να δημιουργήσουν γκράφιτι σε ασυνήθιστες θέσεις, όπως σε πολυώροφα κτίρια ή ακόμα και σε σήραγγες του μετρό που είναι δύσκολα προσβάσιμες. Ο αριθμός θανάτων νέων καλλιτεχνών γκράφιτι αυξάνεται συνεχώς.

Τα γιγάντια γκράφιτι σε μεγάλες πόλεις όπως το Βερολίνο, το Αμβούργο και τη Πολωνία αποτελούν μέρος του αστικού τοπίου. Οι συνθήκες υπό τις οποίες δημιουργούνται το βράδυ και έπειτα εμφανίζονται από το πουθενά, με επικίνδυνες εργασίες, αναρριχήσεις και υπό τη πίεση του χρόνου αποτελεί μυστήριο. Για πολλούς θεωρούνται κακόγουστα ενώ άλλοι υποστηρίζουν ότι η δημιουργία γκράφιτι δεν θα έπρεπε να απαγορεύεται και να τιμωρείται.

Όμως για ποιο λόγο οι ίδιοι οι νέοι διακινδυνεύουν να αποκτήσουν προβλήματα με την αστυνομία και τους γονείς τους, το σχολείο ή τη δουλειά; Σε έναν κόσμο γεμάτο ματαιοδοξία, που όνειρο είναι η καταξίωση και η φήμη, υπάρχουν κάποιοι που διψούν για περιπέτεια και ενθουσιασμό.

«Η δημιουργία γκράφιτι με κάνει ευτυχισμένο», δηλώνει στο Spiegel ο Πάτρικ, ένας μαθητής με ειδικές ανάγκες. Η δημιουργία γκράφιτι τον βοηθά να ξεχάσει τα προβλήματα του, μαζί με τη συμμετοχή των φίλων του και όταν γνωρίζει πως δεν διατρέχει μεγάλο κίνδυνο σύλληψης.

Σε ηλικία 18 ετών ο Πάτρικ δεν είναι από τους νεότερους καλλιτέχνες, καθώς πολλοί έφηβοι ξεκινούν από τα 12 ή 13 τους χρόνια και συνήθως σταματούν λίγο πριν ολοκληρώσουν το εικοστό έτος.

Σε πολλές πόλεις της Γερμανίας τη δεκαετία του ‘80 αναπτύσσεται μια κίνηση, που σε ορισμένες περιπτώσεις προσανατολίζεται προς τη βία, ενώ σε άλλες είναι συνδεδεμένη με τη καλλιτεχνική φιλοδοξία, με τους καλλιτέχνες να μοιράζονται την επιθυμία αμφισβήτησης της συμβατικής κοινωνίας.

Ο Τζόνι Σ. ζωγραφίζει τρομακτικές εικόνες με μεγάλη τελειότητα. Για να γίνονται ορατά από μακριά, σκαρφαλώνει στο τελευταίο όροφο ενός κτιρίου, σκαρφαλώνοντας στη στέγη και χρησιμοποιώντας σχοινιά συνεχίζει τη δουλειά του ενώ κρέμεται ανάποδα.

«Θα πρέπει να ξεπεράσουν τους φόβους τους και να δημιουργήσουν κάτι ευπαρουσίαστο κάτω από μεγάλη πίεση. Εκείνοι που αφοσιώνονται πλήρως στο παιχνίδι, μπορεί να βρουν το πραγματικό νόημα της ζωής», δηλώνει.

Ένα από τα γκράφιτι του, απεικονίζει ένα λυκάνθρωπο και κεφάλια αετών που εκπέμπουν το στοιχείο της φαντασίας. Οι αρχάριοι καλλιτέχνες του ζητούν συμβουλές, ωστόσο λίγοι θα τολμούσαν να ζωγραφίσουν πάνω από τις δημιουργίες του. «Ο λυκάνθρωπος μου έχει επιζήσει για περισσότερο από ένα χρόνο. Αυτό θα μπορούσε να είναι η μεγαλύτερη επιτυχία ενός καλλιτέχνη γκράφιτι», λέει με περηφάνια στο Spiegel.

O ίδιος δεν βλέπει τη δραστηριότητα αυτή ως βανδαλισμό. Από την άλλη πλευρά, όπως δηλώνει, εκείνοι που δεν κάνουν τίποτα περισσότερο από κάποια αρχικά με μαρκαδόρο, δεν πρέπει να εκπλήσσονται που τα γκράφιτι τους χλευάζονται ως καθαρή σήψη. Είναι μια αμφιλεγόμενη έννοια που ακόμα και η κοινότητα των γκράφιτι τα κατατάσσει στη μορφή τέχνης.

Ένας ακόμα καλλιτέχνης γκράφιτι, ο Μ. στο συνηθισμένο κόσμο είναι ένας άντρας από τη γειτονιά Λίχτενμπεργκ του Βερολίνου, αλλά στη σκηνή των γκράφιτι είναι ένα πρότυπο και ένας ήρωας καθώς έχει καταφέρει να ζωγραφίσει την ετικέτα του «kasor» σε όλες τις πόλεις της Γερμανίας.

Η δημιουργία γκράφιτι διώκεται και οι καλλιτέχνες διακινδυνεύουν να τους υποβληθεί πρόστιμο ύψους 500 ευρώ ή ακόμα και να συλληφθούν. Ωστόσο τίποτα από αυτά δεν αποθαρρύνει τους καλλιτέχνες για τους οποίους κάθε κομμάτι του γκράφιτι αντιπροσωπεύει την ευκαιρία να ξεφύγουν έστω και ελάχιστα από την ανωνυμία.

tvxs.gr