Η Κίνα έχει επενδύσει εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια στον εκσυγχρονισμό του σιδηροδρομικού δικτύου της και εξακολουθεί να επενδύει περίπου 100 δισ. τον χρόνο, προκειμένου να ενώσει τα λιμάνια, τις αγορές και τα εργοστάσια της Δυτικής Ευρώπης με τα αντίστοιχα δικά της. Ολοένα και μεγαλύτερη επιρροή στις χώρες που βρίσκονται στα χνάρια του παλιού δρόμου του μεταξιού κερδίζει τα τελευταία χρόνια η Κίνα, παίρνοντας το πάνω χέρι στο Μεγάλο Παιχνίδι για την Κεντρική Ασία.
Ακολουθώντας μια σταθερή πολιτική μη ανάμειξης στα εσωτερικά των αντισυμβαλλόμενων κρατών και δίνοντας έμφαση στις συνεργασίες στην ενέργεια και στα έργα υποδομών, η Κίνα αποκτά πρόσβαση σε πλούσια κοιτάσματα υδρογονανθράκων, ελέγχει στρατηγικής σημασίας αγωγούς και αναβαθμίζει τις σιδηροδρομικές μεταφορές.
Στον δρόμο του μεταξιού βγήκε αυτόν το μήνα ο Κινέζος πρόεδρος, Σι Τζινπίνγκ, συνάπτοντας συμφωνίες που κάνουν εμφανή την οικονομική ηγεμονία της χώρας του στην περιοχή.
Στο Καζακστάν, η Κίνα κατόρθωσε να μπει στον συνεταιρισμό που εκμεταλλεύεται το μεγαλύτερο κοίτασμα πετρελαίου έξω απ' τη Μέση Ανατολή. Με 5 δισ. ευρώ ο Σι συμφώνησε την αγορά εκ μέρους της CNPC, της κρατικής εταιρείας πετρελαίου της Κίνας και δεύτερης μεγαλύτερης σε κεφαλαιοποίηση εταιρείας στον κόσμο, ποσοστού 8.33% επί των δικαιωμάτων του κοιτάσματος Κασαγκάν.
Η εκμετάλλευση του κοιτάσματος άρχισε μόλις στις αρχές Σεπτεμβρίου, ενώ το μερίδιο διεκδικούσε απ' την κρατική εταιρεία υδρογονανθράκων του Καζακστάν και η Ινδία. Μαζί με τον Καζάκο πρόεδρο Ναζαρμπάγεφ, ο Σι εγκαινίασε τη λειτουργία ενός αγωγού που προς το παρόν συνδέει τμήματα εντός του Καζακστάν και θα αρχίσει να στέλνει αέριο στην Κίνα το 2015. Την ενέργεια αφορούν και αρκετές ακόμα συμφωνίες απ' τις 22 που συνήψαν οι δύο πρόεδροι στις 7 Σεπτεμβρίου, συνολικού ύψους 30 δισ. δολαρίων.
Κατά την παραμονή του στο Καζακστάν, μιλώντας στο πανεπιστήμιο που φέρει το όνομα του προέδρου της χώρας, στην Αστάνα, ο Σι πρότεινε τη δημιουργία της Οικονομικής Ζώνης του Δρόμου του Μεταξιού. Περιέγραψε πόσο ωφέλιμη θα ήταν για όλες τις χώρες τη περιοχής μια τεράστια ζώνη συναλλαγών μεταξύ της Ινδοκίνας και της Βαλτικής. Ηταν μια πρόταση-απάντηση στην ασκούμενη -απ' τη Μόσχα στα κράτη της Κεντρικής Ασίας- πίεση για τελωνειακή ένωση. Νωρίτερα ο Σι είχε βρεθεί στο Γκαλκινίς του Τουρκμενιστάν, που παγκοσμίως κατατάσσεται τέταρτο σε αποθέματα φυσικού αερίου. Εκεί εγκαινίασε, μαζί με τον Τουρκμένο ομόλογό του, τις εγκαταστάσεις εκμετάλλευσης του δεύτερου μεγαλύτερου κοιτάσματος φυσικού αερίου στον κόσμο, το οποίο εκτιμάται σε 13-21 τρισεκατομμύρια κυβικά μέτρα. Τις εγκαταστάσεις κατασκεύασε μια σύμπραξη εταιρειών με βασικότερη την CNPC, δίχως την ανάμειξη μεγάλων δυτικών εταιρειών.
20 δισ.
Η πρόσφατη συμφωνία προβλέπει άλλα 5 δισ.κ.μ. αερίου φέτος, ποσότητα που θα προέρχεται απ' το Γκαλκινίς και θα αυξηθεί ως τα 25 δ.κ.μ./ έτος το 2020, έτος κατά το οποίο 65 δ.κ.μ. συνολικά αναμένεται να εξαχθούν απ' το Τουρκμενιστάν στην Κίνα. Ο Σι εξασφάλισε την τροφοδοσία της χώρας του μέσω ενός αγωγού που ήδη λειτουργεί απ' το 2009 και έχει κάνει την Κίνα, με 20 δισ. κυβικά μέτρα πέρυσι, τον κύριο εισαγωγέα του τουρκμενικού αερίου, εκτοπίζοντας τη Ρωσία. Ο αγωγός ανήκει στη CNPC και έχει μήκος άνω των 6.000 χιλιομέτρων.
Η Κίνα βρίσκεται σε συζητήσεις και με το Τατζικιστάν για κατασκευή αγωγού μέσω του εδάφους του, κάτι που επιθυμεί διακαώς ο πρόεδρος του, ενώ ακόμα και στο Ουζμπεκιστάν, όπου η λειτουργία κινεζικών επιχειρήσεων απαγορευόταν δια νόμου, η παρουσία της Κίνας είναι πλέον εμφανής. Το διμερές εμπόριο παρουσιάζεται κατά 60% αυξημένο μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2013 και η Κίνα είναι η δεύτερη σημαντικότερη εμπορική εταίρος του Ουζμπεκιστάν.
Ο παραγωγικός τούτος Σεπτέμβριος του Σι τον έφερε και στην Αγία Πετρούπολη για τη σύνοδο των G20. Στο περιθώριο των συζητήσεων για τη Συρία, η CNPC και η Gazprom υπέγραψαν συμφωνία που προβλέπει ότι, μελλοντικά, τουλάχιστον 38 δ.κ.μ. αερίου ετησίως θα πωλούνται στην Κίνα. Στο ίδιο σχέδιο υπάρχει και η κατασκευή ενός νέου ρωσικού αγωγού προς την Κίνα ως το 2018.
Οπως και στην πρώτη βιομηχανική εποχή, ο σιδηρόδρομος παίζει σπουδαίο ρόλο στην κινεζική βιομηχανική επανάσταση του 21ου αιώνα, απορροφώντας τεράστιους πόρους και δημιουργώντας νέες δυνατότητες, αλλά και εκατοντάδες χιλιάδες θέσεις εργασίας.
Εδώ και μια πενταετία, στις εξαιρετικά αντίξοες συνθήκες της ερήμου Γκόμπι, 30 χιλιάδες εργάτες φτιάχνουν τη σιδηροδρομική γραμμή υψηλής ταχύτητας που θα ενώνει την πόλη Λάντσοου, πρωτεύουσα της επαρχίας Γκανσού, με το Ουρούμτσι, πρωτεύουσα της επαρχίας Σιντζιάνγκ στη βορειοδυτική Κίνα. Τα 1776 χιλιόμετρα της νέας γραμμής θα φέρουν πιο κοντά την Απω Ανατολή στην Ευρώπη. Τούτο το φιλόδοξο σχέδιο έχει χαρακτηριστεί ως ο «υψηλής ταχύτητας δρόμος του μεταξιού» ή η «Νέα Ευρασιατική Γέφυρα».
Η ολοκλήρωση της νέας γραμμής προσθέτει χωρητικότητα στο δίκτυο και επιπροσθέτως θα αδειάσει την παλιά από την επιβατική κίνηση, ώστε να μπορεί να χρησιμοποιηθεί πιο πολύ για τις μεταφορές εμποροκιβωτίων. Οι δυνατότητες της παλιάς θα φτάσουν τους 424 εκατομμύρια τόνους αγαθών ετησίως, θα είναι δηλαδή διπλάσιες απ' αυτές που έχει τώρα. Μέσω της υπάρχουσας γραμμής εξυπηρετείται το δρομολόγιο Τσονγκτσίνγκ-Σιντζιάνγκ-Ευρώπη, συνολικού μήκους 11.179 χλμ.
Ξεκινά απ' την κινεζική πόλη-κέντρο βιομηχανιών υψηλής τεχνολογίας και περνά μέσω Σιντζιάνγκ από Καζακστάν, Ρωσία, Λευκορωσία και Πολωνία, πριν καταλήξει στο Ντούισμπουργκ της Γερμανίας. Το ταξίδι κρατάει 16 μέρες, σχεδόν τρεις εβδομάδες λιγότερο απ' τον διάπλου απ' τη θάλασσα της Κίνας έως τον Βόρειο Ατλαντικό.
Προκειμένου να φέρει πιο κοντά τις αγορές της Ευρώπης
Επενδύσεις 100 δισ. τον χρόνο στα τρένα.
Η Κίνα έχει επενδύσει εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια στον εκσυγχρονισμό του σιδηροδρομικού δικτύου της και εξακολουθεί να επενδύει περίπου 100 δισ. τον χρόνο, προκειμένου να ενώσει τα λιμάνια, τις αγορές και τα εργοστάσια της Δυτικής Ευρώπης με τα αντίστοιχα δικά της. Σε 500 δισεκατομμύρια δολάρια ανέρχεται το χρέος που έχει συσσωρευθεί λόγω του εκσυγχρονισμού αυτού, ενώ, όπως συχνά συμβαίνει σε τέτοιες περιπτώσεις, παράγοντες σχετιζόμενοι με τα έργα πιάστηκαν να δωροδοκούνται.
Τον Ιούλιο ο επί μία οκταετία -έως το 2011- υπουργός Σιδηροδρόμων της Κίνας, Λιου Τζιγιούν, θεμελιωτής της νέας εποχής των κινεζικών σιδηροδρόμων, καταδικάστηκε σε θάνατο για μίζες 64.6 εκ. γιουάν (7.8 εκ. ευρώ). Η υπόθεση έχει μεγάλες διαστάσεις, αφού αποκαλύφθηκε πως αφορά σε αναθέσεις έργων αξίας πάνω από 180 δισ. γουάν (21.7 δισ. ευρώ).
Σε 8 ώρες
Παρά τα σκάνδαλα, που συντέλεσαν και στην κατάργηση του υπουργείου Σιδηροδρόμων τον Μάρτιο, υπολογίζεται ότι η Κίνα θα διαθέτει στα τέλη του 2015 περισσότερα από 15000 χιλιόμετρα δικτύου υψηλής ταχύτητας. Πέρυσι άνοιξε η γραμμή υψηλής ταχύτητας που ενώνει το Πεκίνο με την Καντόνα (2276 χλμ) μέσα σε οκτώ ώρες.
Εχοντας ήδη διαπιστώσει πόσο ανταγωνιστικά σε σχέση με τα αεροπλάνα είναι τα υπερσύγχρονα τρένα που παράγει, η Κίνα θα ήθελε να τα βάλει ακόμα και σε διηπειρωτική τροχιά.
Κινούμενα με ταχύτητες κοντά στα 300 χλμ./ώρα, θα μπορούσαν να φέρουν -αν η Ρωσία συμφωνούσε και αν η Κίνα τα χρηματοδοτούσε- το Λονδίνο μόλις δύο μέρες μακριά απ' το Πεκίνο.
Η ρωσική πλευρά φαίνεται θετική, αν κρίνουμε απ' την ανακοίνωση του Βλ. Πούτιν τον περασμένο Ιούνιο, πως η Ρωσία πρόκειται να επενδύσει 43 δις. δολάρια στην αναβάθμιση του Υπερσιβηρικού και ιδιαίτερα των ζεύξεων με την Κίνα.
Υπάρχουν και κάποιες δυτικές εταιρείες που έχουν πρωταγωνιστικό ρόλο στην αναβάθμιση των σιδηροδρομικών μεταφορών μεταξύ Κίνας και Ευρώπης. Η Deutsche Bahn που διαχειρίζεται τους γερμανικούς σιδηρόδρομους είναι ο κύριος συνέταιρος των Κινέζων στη γραμμή μεταξύ των δύο χωρών. Λογικό, καθώς το διμερές εμπόριο έφτασε τα 189.3 δισ. δολάρια το 2012.
Η Hewlett-Packard εδώ και δύο χρόνια στέλνει με ειδικά μισθωμένα τρένα τα προϊόντα της έως και τρεις φορές την εβδομάδα απ' την Κίνα στο Αμβούργο.
Προσέτι, υπάρχουν σχέδια για μέσω των κεντροασιατικών κρατών σύνδεση με το σιδηροδρομικό δίκτυο του Ιράν και της Τουρκίας, καθώς και με εκείνο του Πακιστάν.
ΝΙΚΗΤΑΣ ΚΟΥΡΙΔΑΚΗΣ
"Εθνος"