Παρασκευή 31 Αυγούστου 2012

Άμστερνταμ - Παρίσι με "ηλιακό" τρένο

 Του Γιώργου Θ. Μιχαήλ*
Αναγκαία η αξιοποίηση του ελληνικού σιδηροδρομικού δικτύου για τη δημιουργία ενός νέου σύγχρονου σιδηροδρόμου, δομημένου στα μέτρα των ελληνικών αναγκών και των ελληνικών δυνατοτήτων

 Τα πρώτα της δρομολόγια άρχισε να εκτελεί η πρώτη διεθνής υπερταχεία, η οποία κινείται με ενέργεια παραγόμενη από ηλιακούς συλλέκτες.\Η υπερταχεία, η οποία εκτελεί το δρομολόγιο Παρίσι - Άμστερνταμ, τροφοδοτείται με ενέργεια από 16.000 ηλιακούς συλλέκτες, οι οποίοι έχουν τοποθετηθεί στην οροφή ενός τούνελ 3,6 χλμ. και καλύπτουν επιφάνεια 50.000 τετραγωνικά μέτρα.
\Ο παραγόμενος ηλεκτρισμός αναμένεται να φτάνει τα 3.300 μεγαβάτ την ώρα, ποσότητα αρκετή για να τροφοδοτείται όχι μόνο το τρένο αλλά και οι σταθμοί στις πόλεις, στις οποίες θα κάνει στάση.
Το κόστος του έργου αγγίζει τα 22,8 εκατ. δολάρια και υπολογίζεται ότι από τη χρήση του συγκεκριμένου τρένου πρόκειται να μειωθούν 47,3 εκατομμύρια κιλά εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα τα επόμενα 20 χρόνια.
Ο σιδηρόδρομοι του ελληνικού κράτους (ΟΣΕ) έχουν μετατραπεί τα τελευταία χρόνια λόγω της ελληνικής κακοδαιμονίας σε έναν οργανισμό που από όλους θεωρείται ζημιογόνος. Μάλιστα από μερικούς προτάθηκε ακόμη και η κατάργησή του. Κάτι που δυστυχώς πριν από πολλά χρόνια έγινε για το τραμ -ένα μέσο αστικής μεταφοράς με άριστες οικονομικές και οικολογικές δυνατότητες- το οποίο καταργήθηκε από όλα τα αστικά κέντρα της χώρας μας.
Φαίνεται πως σαν λαός με έφεση τη θεωρία και όχι την πράξη ξεχνούμε ότι τα χερσαία μεταφορικά μέσα σταθερής τροχιάς (δηλαδή συρμοί βαγονιών με μεταλλικούς τροχούς που κινούνται πάνω σε σιδηροτροχιά) είναι τα οικονομικότερα μεταφορικά μέσα με τεράστια διαφορά οικονομίας από όλα τα άλλα μέσα.
Η αντίσταση κατά την κύλιση ενός μεταλλικού τροχού πάνω σε μια σιδηροτροχιά είναι η μικρότερη από όλες τις άλλες περιπτώσεις κύλισης τροχών σε έδαφος που παρουσιάζονται σε όλα τα άλλα αυτοκίνητα - οχήματα. Η ομαλότητα επίσης της επιφάνειας που έχει η σιδηροτροχιά, οι μικρές κλίσεις, οι ανοιχτές στροφές, η έλλειψη εμποδίων κάνουν τη σιδηροδρομική μεταφορά την πλέον οικονομική ακόμη και αν το καύσιμο που χρησιμοποιείται είναι το πετρέλαιο.
Αντίθετα τα φορτηγά αυτοκίνητα και τα λεωφορεία πρέπει κατά την κίνησή τους να αντιμετωπίσουν την πολύ μεγαλύτερη αντίσταση κύλισης των ελαστικών, τις ανωμαλίες των δρόμων που υποβάλλουν την ανάρτηση σε ισχυρές δοκιμασίες και αυτό είναι κάτι που απορροφά μεγάλα ποσά ενέργειας.

Άλλο πρόβλημα των αυτοκίνητων είναι τα συχνά εμπόδια της κυκλοφορίας, οι στροφές, τα φανάρια που αναγκάζουν τα αυτοκίνητα να φρενάρουν και να ξαναξεκινούν πολύ συχνά. Κάτι που σε καμία περίπτωση δεν ισχύει στο πολύ ομαλότερο και με ελάχιστα εμπόδια σιδηροδρομικό δίκτυο. Θα είχε πολύ μεγάλο ενδιαφέρον να εξετάσουμε τη διαφορά ενεργειακής κατανάλωσης που έχει ένα κομβόι από νταλίκες που μεταφέρουν ένα φορτίο από το σημείο Α στο Β σε σχέση με έναν συρμό που μεταφέρει το ίδιο φορτίο στην ίδια απόσταση Α - Β. Κάνοντας μια τέτοια σύγκριση βλέπουμε την τεράστια υπεροχή του τρένου από ενεργειακής αλλά και από πλευράς ασφάλειας.
Το τρένο, όμως, εκτός από την πλευρά της οικονομίας και της ασφάλειας, έχει και την οικολογική του πλευρά, διότι μπορεί να κινείται αποκλειστικά χρησιμοποιώντας την ηλεκτρική ενέργεια που δεν μολύνει με καυσαέρια το περιβάλλον. Στη συγκεκριμένη περίπτωση της Ελλάδας, το τρένο θα μπορούσε να προμηθεύεται πολύ μεγάλο μέρος της ηλεκτρικής ενέργειας που χρειάζεται από τον ήλιο.
Το ηλιακό τρένο που πρόσφατα κάλυψε τη διαδρομή Παρίσι - Άμστερνταμ κινήθηκε σε μια γεωγραφική περιοχή με μια ηλιοφάνεια πολύ μικρότερη από αυτή που έχουμε τις περισσότερες μέρες στην πατρίδα μας. Με άλλα λόγια η Ελλάδα θα ήταν ο καταλληλότερος τόπος στην Ευρώπη όπου θα μπορούσε να εφαρμοστεί η λύση του ηλιακού τρένου. Θα μπορούσε μάλιστα το τρένο να βοηθήσει στην αποσυμφόρηση του εθνικού οδικού δικτύου από τις νταλίκες.
Το σιδηροδρομικό μας δίκτυο, με τις ανάλογες χρήσιμες προσθήκες, είναι δυνατόν να αποτελέσει μια μεγάλη κεντρική κυκλοφοριακή αρτηρία που πάνω σ' αυτή να κινούνται ειδικά διαμορφωμένα τρένα και σ' αυτά να φορτώνονται οι νταλίκες και να μεταφέρονται στους τόπους προορισμού τους πληρώνοντας ένα κλάσμα μόνο από τα έξοδα που θα πλήρωναν σε πετρέλαιο, εάν πήγαιναν οδικώς στα ίδια σημεία.
Ένα δίκτυο από ηλεκτρικά, αλλά και ηλιακά τρένα είναι μια υπέροχη λύση για την ανάπτυξη του δικτύου των μεταφορών στην πατρίδα μας, που, λόγω του ότι είναι ηλιόλουστη, ενδείκνυται απόλυτα ως χώρα όπου οι βαριές μεταφορές θα πάψουν να εξαρτώνται από το πετρέλαιο σε πολύ μεγάλο ποσοστό.
Υπάρχουν πολλοί τρόποι μεταφοράς. Ένας τρόπος είναι οι νταλίκες να φορτώνονται επάνω σε ειδικά διαμορφωμένα βαγόνια και φθάνοντας στον προορισμό τους να κατεβαίνουν και να συνεχίζουν οδικά. Ένας άλλος είναι να μετατρέπονται οι ίδιες σε βαγόνια με την προσθήκη ειδικών τροχών για σιδηροτροχιές και έτσι να έχουμε έναν συρμό από βαγόνια - νταλίκες. Υπάρχουν πολλές ιδέες τεχνολογικά εφαρμόσιμες που είναι πολύ εύκολο να κατασκευαστούν στην πατρίδα μας. Χρειάζεται αποφασιστικότητα και πίστη στον εαυτό μας.
Το κατάλληλο δυναμικό τεχνικών και επιστημόνων υπάρχει και μπορεί, εάν οργανωθεί, να κάνει θαύματα. Ο σιδηρόδρομος είναι ένα μέσο που μπορεί εύκολα να προσαρμοστεί στις νέες τεχνολογικές ενεργειακές αλλά και οικολογικές απαιτήσεις και να μετατραπεί σε ένα από τα πιο αποτελεσματικά συστήματα μεταφορών, απόλυτα κατάλληλο για τις ενεργειακές ανάγκες αλλά και τις ενεργειακές δυνατότητες της πατρίδας μας.

* Ο Γιώργος Θ. Μιχαήλ είναι αρχιτέκτων - σχεδιαστής αυτοκινήτων