Η πολιτεία δεν έχει ξεκαθαρίσει διαχρονικά την μεταφορική της πολιτική. Τι προσδοκά από αυτήν την πολιτική. Οικονομικά οφέλη (έσοδα), απασχόληση (θέσεις εργασίας), αναπτυξιακά οφέλη (προσέλκυση επενδύσεων), κοινωνικά οφέλη (μικρό κόστος μεταφοράς) ; Τα αποτελέσματα μιας πολιτικής θα φανούν και στον σιδηρόδρομο όταν προσδιοριστούν οι ρόλοι των μεταφορικών μέσων (οδικές – σιδηροδρομικές – εναέριες – θαλάσσιες). Όσο οι ρόλοι είναι ασαφής τόσο δημιουργούνται προβλήματα. π.χ. δεν μπορεί η πολιτεία να επιδοτεί δύο μεταφορικά μέσα (ΚΤΕΛ – σιδηρόδρομο) με την ίδια ώρα αναχώρησης και τους ίδιους σταθμούς αφετηρίας και άφιξης. Ο ρόλος της πολιτείας είναι ρυθμιστικός. Έχει αφήσει αυτόν τον ρόλο να τον ρυθμίσει ο ελεύθερος ανταγωνισμός. Όσο αποποιείται η πολιτεία τον ρόλο της, τόσο δημιουργεί προβλήματα και εκ των υστέρων έρχεται να επιδοτεί αυτά (τα μέσα) και απλώς να παρατηρεί, ότι αυτά θέλουν αναδιοργάνωση. Εφόσον καθορίσει η πολιτεία την μεταφορική της πολιτική να αναδιαρθρώσει και τον σιδηρόδρομο σαν μέσο μεταφοράς με βάση τα χαρακτηριστικά της (μαζικό, οικονομικό, ασφαλές, οικολογικό). Να τον «θωρακίσει» με μεταφορές που μπορεί να ανταποκριθεί .
• Μαζικές μεταφορές επιβατών σε ώρες αιχμής για διαπεριφερειακά δρομολόγια,
• Προαστιακός,
• Συνδυασμένες μεταφορές με τα ΚΤΕΛ,
• Μαζικές μεταφορές επικινδύνων υλικών σε μεγάλες αποστάσεις,
• Μεταφορές containers στην ΠΑΘΕ,
• Διαμετακομιστικές μεταφορές,
• Αποτροπή εισόδου φορτηγών γειτονικών χωρών με θέσπιση αντικινήτρων (διόδια-ελέγχους).
Όσο δεν αναλαμβάνει τις ευθύνες της, τόσο τα χρέη του σιδηροδρόμου θα διογκώνονται. Τοποθετώντας τις διοικήσεις, δεν τις έλεγξε ποτέ για τις επιδόσεις των. Το 1997 η πολιτεία ανέλαβε τα χρέη, υποχρεώσεις της κατά το μεγαλύτερο μέρος [Υποδομή – ΥΔΥ (υποχρεώσεις δημόσιας υπηρεσίας)]. Το 2003 τα χρέη ξαναδημιουργήθηκαν , έφτασαν στα 3 δις ευρώ και το 2010 κοντά στα 11 δις. Οι διοικήσεις ερχόταν και έφευγαν και τα χρέη μεγάλωναν. Από το 1993 ως το 1999 σημερινοί υπουργοί της κυβέρνησης ήταν και υπουργοί μεταφορών. Δεν έβλεπαν την κατάσταση; Τότε ή τώρα είχαν δίκαιο; Το μέγεθος του χρέους, τους τρομάζει ; Με τις περικοπές μισθών και τις εργασιακές σχέσεις απλώς θα μικρύνουν το χρέος (νομίζουν), που θα ξαναδημιουργηθεί λόγω της ανικανότητας να δουν το πρόβλημα. Ποτέ δεν το είδαν. Η πολιτεία οφείλει να συστήσει ένα σύστημα μεταφορών (όχι μόνο σιδηροδρόμων) που να είναι βιώσιμο όχι μόνο από πλευράς οικονομικής, όσο και από πλευράς κοινωνικής και περιβαλλοντικής.
Οι λέξεις που πρωτοστατούν στο σ.ν. είναι :
Αναδιάρθρωση ενός συστήματος επιτυγχάνεται όταν έχουν προσδιορισθεί τα προβλήματα – ελαττώματα που το οδήγησαν σε μια συγκεκριμένη κατάσταση (σημερινό τέλμα) και προτείνονται εφικτές λύσεις. Τα χαρακτηριστικά της αναδιάρθρωσης πρέπει να είναι ξεκάθαρα και κατανοητά, να λύνει τα προβλήματα του παρελθόντος, να μην παράγει νέα, να καταργεί αγκυλώσεις, να προσαρμόζεται στις απαιτήσεις της εποχής και να προβλέπει τις ανάγκες του μέλλοντος.
Εξυγίανση είναι η πορεία του συστήματος προς την ανάπτυξη εφόσον έχει υλοποιηθεί η αναδιάρθρωση. Είναι μια δυναμική πορεία προς τα εμπρός. Γνωρίσματά της είναι λειτουργικά και οικονομικά με κύριο χαρακτηριστικό την οπτική τοποθέτηση του «παρατηρητή».
Ανάπτυξη είναι η επίτευξη συγκεκριμένων στόχων μέσα από χρονικά και λειτουργικά πλαίσια. Οι στόχοι της ανάπτυξης οφείλουν να είναι πραγματοποιήσιμοι, προγραμματισμένοι, μετρήσιμοι και τέλος χρήσιμοι εκεί όπου απευθύνονται.
ΣΕ ΠΟΙΟ ΣΗΜΕΙΟ ΤΟΥ σ.ν. ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΔΕΙΓΜΑΤΑ ;
ΑΝΑΔΙΑΡΘΡΩΣΗΣ (ίδιες εταιρείες με τις ίδιες αρμοδιότητες) ;
ΕΞΥΓΙΑΝΣΗΣ (το πρόβλημα είναι το μισθολόγιο, οι συλλογικές συμβάσεις και οι εργασιακές σχέσεις) ;
ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ (με ποιο τρόπο το 2% θα γίνει ~15% του μεταφορικού έργου) ;
Νένος Νενόπουλος
