Σχέδιο εξυγίανσης: Μείωση προσωπικού με συνταξιοδοτήσεις και μετατάξεις- Αναζήτηση στρατηγικού επενδυτή- Περικοπές ζημιογόνων δρομολογίων- Αυξήσεις στα εισιτήρια και στα κόμιστρα μεταφοράς εμπορευμάτων Με ευθύνη όλων των προηγούμενων κυβερνήσεων ο ΟΣΕ δανειζόταν ο ίδιος όχι μόνο για να καλύπτει την ελλειμματική λειτουργία του ως συγκοινωνιακού φορέα, αλλά και για την κατασκευή των έργων του σιδηροδρομικού δικτύου, τα οποία έπρεπε κανονικά να καλύπτει ο κρατικός προϋπολογισμός. Το αποτέλεσμα; Ως το τέλος του 2009 τα συσσωρευμένα ελλείμματα να φθάνουν στα 9,5 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα μισά από αυτά, όπως όλα δείχνουν, θα περάσουν πλέον και στο δημόσιο έλλειμμα. Ολα αυτά, μαζί με χρόνια κακοδιαχείρισης και απαξίωσης του σιδηροδρόμου στην Ελλάδα, τον φέρνουν στο στόχαστρο της τρόικας (μεικτό κλιμάκιο του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και της Ευρωπαϊκής Ενωσης), η οποία ζητεί άμεσες παρεμβάσεις για τη μείωση των ελλειμμάτων. Για να προλάβει τα χειρότερα ο υπουργός Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων κ. Δ.Ρέππας στην πρόσφατη συνάντηση με εκπροσώπους της τρόικας δεν τους άφησε περιθώρια για να ζητήσουν οι ίδιοι μέτρα και παρουσίασε σχέδιο για την εξυγίανση του Οργανισμού. Σύμφωνα με το σχέδιο εξυγίανσης, η κυβέρνηση θα αναζητήσει στρατηγικό επενδυτή για τον ΟΣΕ ο οποίος θα αποκτήσει έως 49% της εταιρείας διαχείρισης, ενώ θα αξιοποιηθεί σε συνεργασία με ιδιώτες η ακίνητη περιουσία, όπως για παράδειγμα οι Σταθμοί Λαρίσης και Θεσσαλονίκης. Στον Σταθμό Λαρίσης θα δημιουργηθεί ένα μεγάλο εμπορικό κέντρο, με καταστήματα και χώρους ψυχαγωγίας στα πρότυπα αντίστοιχων κέντρων που λειτουργούν στα περίχωρα των μεγάλων ευρωπαϊκών πόλεων. Το ίδιο θα συμβεί και στον Σταθμό της Θεσσαλονίκης. Υπό μελέτη βρίσκεται και η αξιοποίηση των σιδηροδρομικών γραμμών, ώστε να «φιλοξενηθεί» στις ράγες τους η υποδομή για ευρυζωνικά δίκτυα. Προβλέπονται ακόμη περικοπές ζημιογόνων δρομολογίων και ένταξη άλλων σε επιδοτούμενο καθεστώς άγονων γραμμών, όπως συμβαίνει σε πλοία και αεροπλάνα. Αυξήσεις στα κόμιστρα των εμπορευματικών μεταφορών, αλλά και στα εισιτήρια των επιβατικών αμαξοστοιχιών.
Ποιοι τομείς ενδιαφέρουν ιδιώτες
Εως σήμερα οι ιδιώτες έχουν εισέλθει στον ΟΣΕ στη μεταφορά εμπορευμάτων, καθώς και στα νυχτερινά δρομολόγια με κλινάμαξες. Με την απελευθέρωση της αγοράς οι ιδιώτες μπορούν να διεκδικήσουν ακόμη και το προσοδοφόρο δρομολόγιο των τρένων Αθήνας- Θεσσαλονίκης, φθάνει να επενδύσουν κάποια κεφάλαια στις υποδομές. Για παράδειγμα, οι ιδιώτες θα μπορούν να κατασκευάσουν τη νέα διπλή γραμμή υψηλών ταχυτήτων που θα ενώνει το Θριάσιο Πεδίο με την υφιστάμενη σιδηροδρομική γραμμή Αθήνας- Θεσσαλονίκης στην περιοχή της Σφίγγας. Επίσης, τη νέα διπλή γραμμή, η οποία οδεύοντας σε μεγάλο μήκος επί της νησίδας του αυτοκινητοδρόμου θα ενώνει την έξοδο του Σιδηροδρομικού Σταθμού Αιγινίου με τη Θεσσαλονίκη για την εξυπηρέτηση των υπεραστικών και εμπορικών συρμών. Εκτιμάται ότι οι επενδύσεις αυτές θα μειώσουν τον χρόνο της διαδρομής Αθήνας- Θεσσαλονίκης σε περίπου 2 ώρες και 50 λεπτά, καθιστώντας τον σιδηρόδρομο απολύτως ανταγωνιστικό με το αεροπλάνο. Ακόμη, στο προαστιακό δίκτυο της Αττικής μελλοντικές επεκτάσεις προβλέπονται προς το Λαύριο, τη Ραφήνα, το Λουτράκι, το Αργος και το Ναύπλιο. Η κατασκευή των επεκτάσεων προς Λαύριο και Ραφήνα θα μπορούσε να επιταχυνθεί με την προσέλκυση ιδιωτικών πόρων. Στο πλαίσιο αυτό διερευνώνται οι δυνατότητες προώθησης της υλοποίησης έργων με μεθόδους προσέλκυσης ιδιωτικών κεφαλαίων με συμβάσεις παραχώρησης ή άλλες μορφές συνεργασίας του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα. Κατά τη διαμόρφωση του χρηματοδοτικού σχήματος της επένδυσης μπορεί να προβλεφθεί ότι ο ΟΣΕ θα αποπληρώνει για παράδειγμα τον ιδιώτη επενδυτή με ένα μέρος των εσόδων από τα τέλη χρήσης της σιδηροδρομικής υποδομής ή μέσω μιας ορισμένης και διακεκριμένης προσαύξησης του κομίστρου που θα καταβάλλει ο τελικός χρήστης (κατ΄ αντιστοιχία των διοδίων των αυτοκινητοδρόμων).
Το παράδειγμα του Κέντρου στο Θριάσιο
Το Εμπορευματικό Κέντρο Θριασίου Πεδίου είναι το πρώτο έργο παραχώρησης στον τομέα των σιδηροδρομικών μεταφορών που θα προσπορίσει πολύ σημαντικά κεφάλαια στη ΓΑΙΑΟΣΕ και κατ΄ επέκταση στον όμιλο ΟΣΕ. Το Εμπορευματικό Κέντρο Θριασίου θα αποτελέσει τη σύνδεση με το βασικό σιδηροδρομικό και οδικό δίκτυο, καθώς και με το λιμάνι του Ν. Ικονίου. Το μεγάλο μέγεθός του (περίπου 240.000 τ.μ. στεγασμένων χώρων), η στρατηγική του χωροθέτηση κοντά στο μεγαλύτερο αστικό κέντρο της χώρας, οι άψογες οδικές συνδέσεις στους κυρίως οδικούς άξονες, και κυρίως η διασύνδεσή του με τον λιμένα του Ν. Ικονίου και το σιδηροδρομικό δίκτυο του ΟΣΕ θα συμβάλει δυναμικά στον στόχο του εκσυγχρονισμού και της ανάπτυξης των εμπορευματικών μεταφορών και στην ανάδειξη της χώρας ως σημαντικού κόμβου συνδυασμένων μεταφορών. Το έργο πραγματοποιείται μέσω συνεργασίας Δημοσίου και ιδιωτικού τομέα, και ο ιδιώτης παραχωρησιούχος αναλαμβάνει τη μελέτη, κατασκευή, χρηματοδότηση, εκμετάλλευση και λειτουργία του Εμπορευματικού Κέντρου. Για την υλοποίηση του έργου θα πραγματοποιηθούν ιδιωτικές επενδύσεις άνω των 150 εκατ. ευρώ. Το ετήσιο εγγυημένο αντάλλαγμα της κοινοπραξίας προς τη ΓΑΙΑΟΣΕ ΑΕ κατά το έτος υπογραφής της σύμβασης ανέρχεται σε 1.400.000 ευρώ, ενώ με την πλήρη λειτουργία του Εμπορευματικού Κέντρου (έτος 2013) θα ανέλθει σε περίπου 2.730.000 ευρώ και εν συνεχεία θα αυξάνεται κάθε χρόνο σύμφωνα με τον δείκτη τιμών καταναλωτή. Εκτός από το οικονομικό αντάλλαγμα, σύμφωνα με τους όρους του διαγωνισμού, θα παραχωρηθεί από την κοινοπραξία στη ΓΑΙΑΟΣΕ το 15% του μετοχικού κεφαλαίου της εταιρείας ειδικού σκοπού που θα συσταθεί για να υλοποιήσει το έργο. Για την 30ετή παραχώρηση του κέντρου το τίμημα για τον ΟΣΕ ανέρχεται κατ΄ ελάχιστον σε περίπου 112 εκατ. ευρώ. Ερώτηση για το Εμπορευματικό Κέντρο του ΟΣΕ κατέθεσαν οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ κκ. Θ. Λεβέντης, Π. Λαφαζάνης και Δ. Παπαδημούλης. Οι βουλευτές επισημαίνουν ότι το έργο αυτό, ενώ θα μπορούσε να είναι μεγάλη πηγή εσόδων για τον ΟΣΕ και το ελληνικό Δημόσιο, παραχωρείται σε ιδιώτες στρατηγικούς επενδυτές, με τον ΟΣΕ να διατηρεί μέχρι στιγμής ένα ποσοστό της τάξεως του 15% σε κοινοπραξία.
«ΤΟ ΒΗΜΑ»
