Δευτέρα 14 Μαΐου 2012

Παρελθόν οι κλαδικές συμβάσεις

Ρεπορτάζ: Μαυρούλη Αργυρώ

Χωρίς συμβάσεις εργασίας μένουν σταδιακά οι μεγαλύτεροι κλάδοι της παραγωγής και των υπηρεσιών, ενώ έως το καλοκαίρι υπολογίζεται ότι σχεδόν το 80% των μισθωτών θα απασχολείται με ατομικές συμβάσεις εργασίας και χαμηλότερες κατά 20% έως και 40% αποδοχές λόγω της περικοπής μισθών και επιδομάτων.

Από σήμερα, σύμφωνα με τις προβλέψεις του δεύτερου μνημονίου που φέρει την υπογραφή της ελληνικής κυβέρνησης, λήγει η μετενέργεια των κλαδικών συμβάσεων και παράλληλα καταργούνται περίπου 70 επιδόματα.
Παύει η μετενέργεια
Συγκεκριμένα μετά την παρέλευση της 14ης Μαΐου θα πάψουν, οριστικά, να ισχύουν οι τελευταίες για τους εργαζομένους ασφαλιστικές δικλίδες με στόχο την συμπίεση των μισθολογικών απολαβών στα επίπεδα της νέας Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας των 510,9 έως 820,5 ευρώ, μικτά, το μήνα. Με την εκπνοή της τρίμηνης μετενέργειας της πλειοψηφίας των κλαδικών συμβάσεων, η αγορά εργασίας θα διέπεται από το ατομικό και όχι από το πάλαι ποτέ ισχυρό συλλογικό Δίκαιο.

Οι εργοδότες θα μπορούν να παρέμβουν μονομερώς στους μισθούς που δεν καλύπτονται μέσω κλαδικών συμβάσεων και έληξαν το τελευταίο εξάμηνο, καθώς ο εργαζόμενος μεταπίπτει στο βασικό μισθό/ημερομίσθιο της ΣΣΕ, μαζί με τα επιδόματα ωρίμανσης, τέκνων, σπουδών και επικίνδυνης εργασίας, όπου αυτά υπάρχουν και αν προβλέπονταν από τη ΣΣΕ που έληξε. Η αμοιβή αυτή θα διατηρηθεί μέχρις ότου αντικατασταθεί από νέα ΣΣΕ ή ΑΣΕ που θα ενσωματώσει τη μείωση που επιβλήθηκε νομοθετικά.

Σύμφωνα με στοιχεία του Σώματος Επιθεωρητών Εργασίας, ήδη το 59% των κλαδικών και ομοιοεπαγγελματικών συμβάσεων είναι στον... αέρα καθώς 23 συμβάσεις που ήταν σε ισχύ καταγγέλθηκαν, άλλες 3 είναι υπό προθεσμία και για επιπλέον 63 συμβάσεις οι όροι αμοιβής θα αλλάξουν από τις 14 Μαΐου και μετά, δηλ. 89 συμβάσεις σε σύνολο 152 (ποσοστό 58,5%).
Ατομικές συμφωνίες
Εφιαλτικές διαστάσεις λαμβάνει η εξάπλωση των ατομικών και των επιχειρησιακών συμβάσεων, οδηγώντας σε ταχύτατη συρρίκνωση μισθών που αγγίζει και το 35% για χιλιάδες εργαζόμενους. Σύμφωνα με εκτιμήσεις του ειδικού γραμματέα του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας Μιχάλη Χάλαρη, το 80% του εργατικού δυναμικού της χώρας αναμένεται να απασχολείται με όρους και προϋποθέσεις που θα καθορίζονται μέσω ατομικών συμβάσεων εργασίας από τον Μάιο.

Σύμφωνα με τα συνολικά επίσημα στοιχεία του ΣΕΠΕ, από τις 14 Φεβρουαρίου έως το τέλος Μαρτίου υπογράφηκαν υπό την «δαμόκλειο σπάθη» της απόλυσης υπογράφηκαν 33.133 συμβάσεις, με μέσω όρο μείωσης αποδοχών 22%, ενώ σε συγκεκριμένες περιοχές αγγίζει και το 28%. Μάλιστα σύμφωνα με τις επιθεωρητές υπάρχουν μεμονωμένες περιπτώσεις ατομικών συμβάσεων που η μείωση μισθού ξεπερνά και το 50%, κι όλα πριν έρθει ο Μάιος που σφραγίζει την εξαφάνιση των κλαδικών συμβάσεων! Οι επιχειρήσεις, επιδιώκοντας να μειώσουν περαιτέρω (έως και 50%) το κόστος μισθοδοσίας, αξιοποιούν παράλληλα τη μερική απασχόληση και την εκ περιτροπής εργασία τόσο στις νέες προσλήψεις (το 51,61% των νέων προσλήψεων είναι μειωμένου ωραρίου και αντίστοιχα μειωμένου μισθού) όσο και για το υπάρχον προσωπικό.

Ο εργατολόγος Δημήτρης Περπατάρης αποσαφηνίζει στο Real.gr τον τρόπο που θα γίνουν οι μειώσεις μισθών στον ιδιωτικό τομέα:

«Οι άμεσες πρακτικές συνέπειες είναι ότι χωρίς να απαιτείται η υπογραφή νέας ατομικής σύμβασης εργασίας μεταξύ εργοδότη και εργαζομένου, άμεσα και εκ του Νόμου :
Για όσους εργαζόμενους αμείβοντας με την Εθνική Γενική ΣΣΕ:
α) Μείωση κατώτατων μισθών κατά 22% για εργαζόμενους ηλικίας άνω των 25 ετών β) Μείωση κατώτατων μισθών κατά 32% για εργαζόμενους ηλικίας κάτω των 25 ετών
Για όσους αμείβονταν με άλλες ΣΣΕ (κλαδικές, ομοιοεπαγγελαμτικές, επιχειρησιακές):
Η μετενέργεια (δηλαδή η παράταση ισχύος μίας ΣΣΕ μέχρι να καταρτισθεί νέα περιορίζεται από 6μηνο σε 3μηνο. Με τη λήξη της ισχύουν μονομερώς ως νόμιμες αποδοχές μόνο ο βασικός μισθός και τα επιδόματα πολυετίας, σπουδών, τέκνων και ανθυγιεινής εργασίας. Και μάλιστα τα δύο πρώτα παγώνουν στο ίδιο ύψος όπως είχαν διαμορφωθεί στις 14 Φεβρουαρίου 2012. Κατάργηση της ενσωμάτωσης των κανονιστικών όρων της κλαδικής ή επιχειρησιακών ΣΣΕ στις ατομικές συμβάσεις μετά τη λήξη της μετενέργειας.

Αυτό σημαίνει ότι σύμφωνα με την όποια ερμηνεία δίνει ο κάθε εργοδότης άμεση συρρίκνωση αποδοχών αφού θα καταργηθούν όλα τα προηγουμένως καταβαλλόμενα επιδόματα, από τα τέσσερα δε που διατηρούνται θα εξαρτώνται από την ερμηνεία του κάθε εργοδότη ποια θα συνεχίσουν να χορηγούνται. Εννοείται επίσης ότι θα επιβραβεύεται η άρνηση των εργοδοτικών οργανώσεων να καταρτίσουν νέες ΣΣΕ αφού στην περίπτωση αυτή δεν θα μπορούν να κάνουν χρήση των νέων διατάξεων.

Μάλιστα ρητά προβλέπει η ίδια Πράξη ότι νέες ΣΣΕ μπορούν να έχουν διάρκεια κατ΄ανώτατο όριο 3 χρόνια, με δυνατότητα καταγγελίας τους πρακτικά οποτεδήποτε από τους εργοδότες, αλλά και ότι Διαιτησία στον ΟΜΕΔ για ΣΣΕ μόνο με τη σύμφωνη γνώμη εργοδοτών και εργαζομένων μπορεί να γίνει (στην πράξη … απολύεται ο θεσμός της Μεσολάβησης και Διαιτησίας στη χώρα μας που λειτούργησε εποικοδομητικά για τις ΣΣΕ από το 1990 μέχρι σήμερα)
Για όλους τους εργαζόμενους και ανέργους ανοίγει μία νέα περίοδος με :
1. Προσλήψεις νέων με «ανοικτούς όρους», με μόνο «πάτωμα» την αναθεωρημένη ΕΓΣΣΕ, όσο δεν υπάρχει νέα ρύθμιση ή από εργοδότες που δεν θα δεσμεύονται από τις κλαδικές/ομοιοεπαγγελματικές ΣΣΕ βάσει επέκτασης (οι επεκτάσεις έχουν ήδη ανασταλεί, με προηγούμενες διατάξεις)

2. Μονομερείς και αυθαίρετες κατά περίπτωση και κατά βούληση συρρίκνωση των νόμιμων αποδοχών των ήδη απασχολούμενων

3. Καθιέρωση ως κανόνα πλέον της ατομικής «διαπραγμάτευσης» για τους όρους αμοιβής και εργασίας

4. Θα πλήττονται δε ασύμμετρα, δυσανάλογα και με συνέπειες διαρκείας ήδη συμφωνημένα συλλογικά και ατομικά δικαιώματα».