Αφιέρωμα στην μνήμη του σιδηροδρομικού Παύλου Τοκμακίδη

Τα  «Σ.Ν» σε ένδειξη τιμής στον  Παύλο Τοκμακίδη που πρόσφατα έφυγε από κοντά μας παραθέτουν το ρεπορτάζ  που ακολουθεί και που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Ενημέρωση»   για την ζωή και το έργο του, τόσο στον τομέα του αθλητισμού όσο και στον επαγγελματικό του βίο.   

Γράφαμε με τίτλο:  Παύλος Τοκμακίδης. Ένας θρύλος του αθλητισμού εξομολογείται

Μεγάλη τιμή για το γράφοντα, αλλά πιστεύουμε και για τους φίλους μας να φιλοξενήσουμε, έναν από τους κορυφαίους ποδοσφαιριστές της δεκαετίας του ΄΄50 και του ΄΄60 που άφησε εποχή στα Ελληνικά γήπεδα και έγινε μήλον της έριδος για πολλές ομάδες της τότε Α΄ εθνικής κατηγορίας ποδοσφαίρου. Αναφερόμαστε στον ποδοσφαιριστή της Δόξας Δράμας, του Ηρακλή και αργότερα της ομάδας των σιδηροδρομικών τον Παύλο Τοκμακίδη, τον ποδοσφαιριστή που έγραψε την δική του ιστορία στα Ελληνικά γήπεδα, αφήνοντας στην μνήμη των φιλάθλων στιγμές συγκινητικές, αναλλοίωτες από τον χρόνο. Σε κάθε νικηφόρα επιστροφή των Μαυραετών της Δόξας Δράμας η υποδοχή στον σιδηροδρομικό σταθμό της πόλης ήταν ανεπανάληπτη. Το μαρτυρούν και φωτογραφικά ντοκουμέντα της εποχής που διεσώθησαν και περιλαμβάνονται στο Λεύκωμα που εξέδωσε ο δήμος Δράμας. Όμως ας δώσουμε καλύτερα τον λόγο στον ίδιο τον πρωταγωνιστή για να μας μεταφέρει νοερά στην περίοδο εκείνη μέσα από την δική του αφήγηση και την δική του βιωματική πορεία των γεγονότων. Για το ξεκίνημα του, είπε: « Το 1952 ήμουνα Γ΄ τάξη Γυμνάσιου μας κάλεσε ο Νίκος Πάγκαλος τότε προπονητής της Δράμας και με άλλους συμμαθητές μου κάναμε προπόνηση δοκιμαστικά. Μετά από δυο χρόνια αντικαταστήσαμε οι νέοι τότε ποδοσφαιριστές τους παλαιούς της Δόξας Δράμας .Ήμασταν οκτώ παιδιά , ο Γεωργιάδης μετέπειτα προπονητής Ελλάδος, οι αδελφοί Λουκανίδη, ο Ιγνατίου, ο Ιωάννου, ο Πιστικός, και άλλοι. Εκτελούσαμε με ευλάβεια της εντολές του προπονητού μας και το κυριότερο, σεβόμασταν τους διαιτητές και τους αντιπάλους μας για αυτό η ομάδα μας άφησε ιστορία για το ήθος της. Ήταν χαρά για τους διαιτητές να σφυρίζουν παιχνίδια της Δόξας. Εκείνο που θέλω να υπογραμμίσω είναι ότι η ημέρα της Δευτέρα για εμάς τους ποδοσφαιριστές ήταν μια δύσκολη ημέρα γιατί την ημέρα αυτή περνάμε αποβολή από το Γυμνάσιο διότι τότε απαγορεύονταν τα παιδιά του γυμνασίου να πηγαίνουν στα γήπεδα ήταν υπό απαγόρευση τότε το ποδόσφαιρο για μαθητές ήταν ολέθριο λάθος αυτή η απαγόρευση». ο κ .Τοκμακίδης συνεχίζοντας την αφήγηση του μας μεταφέρει την πρώτη του έξοδο από την Δράμα ως ποδοσφαιριστής για να παίξει με τα χρώματα του Ηρακλή Θεσσαλονίκης. Θυμάται: « Ήταν το 1956 όταν με κάλεσε ο Ηρακλής να βοηθήσω την ομάδα σε αγώνες που θα έκανε στην Σερβία. Ήταν ο πρώτος αγώνας μετά τον πόλεμο. Οι Σέρβοι εκείνη την εποχή είχαν το καλύτερο ποδόσφαιρο στον κόσμο είχαν μεγαθήρια ποδοσφαιριστές, όπως τον Πόμπεκ, Στάνκοβιτς και άλλα μεγάλα ονόματα. Μείναμε 20 ημέρες και παίξαμε σε διάφορες πόλεις Εκεί στα 8 παιχνίδια έβαλα 8 τέρματα . Αφήσαμε Άριστες εντυπώσεις. Άριστες οι εντυπώσεις μου για την οργάνωση του ποδοσφαίρου στην Γιουγκοσλαβία». Το 1957 είναι η χρόνια που ο Παύλος Τοκμακίδης γίνεται το μήλο της έριδος για της μεγάλες ομάδες του κέντρου. Η μάχη των διοικήσεων για την απόκτηση του είναι στην ημερήσια διάταξη του ενδιαφέροντος τους. « Το Σεπτέμβριο του 1957 ήρθα στην Θεσσαλονίκη για να γραφτώ στο «Θερμαϊκό» αλλά η διοίκηση της Δόξας δεν με έδινε με τίποτα, την ίδια εποχή με ζητούσαν ο ΠΑΟΚ, ο Ολυμπιακός, ο Παναθηναϊκός η διοίκηση της Δόξας ήταν ανένδοτη για την μεταγραφή μου. Για ένα εξάμηνο έμεινα στην Θεσσαλονίκη δεν πήγα πίσω στην Δράμα είδαν ότι δεν επιστρέφω αναγκάσθηκαν να κάναμε μια συμφωνία να παίξω για έξη μήνες στην Δράμα και μετά το Καλοκαίρι να με δώσουν, όπως και έγινε με την συμφωνία να γίνει ένα παιχνίδι μεταξύ Δόξας Δράμας και Θερμαϊκού και τα έσοδα να πάνε στην Δόξα έτσι τελείωσε η ταλαιπωρία της μεταγραφής μου. Το 1958 γίνομε παίκτης του Θερμαϊκού και συνέβαλα στην άνοδο του στην β΄ κατηγόρια με το καθοριστικό τέρμα στον αγώνα με τον Μακεδονικό.

Στην Β΄ κατηγόρια αυτή πέτυχα 10 τέρματα και ήμουνα ο πρώτος σκόρερ. Όλοι αγώνες ήταν με νίκες εκτός από δυο ισοπαλίες και βγήκαμε στην Α΄ Εθνική κατηγόρια. Το 1959 -΄΄60 ο Θερμαϊκός αγωνίζεται στην Α΄ Εθνική κατηγορία, χρονιά που γίνομε και υπάλληλος του σιδηρόδρομου». Από τις στιγμές που έντονα έμειναν χαραγμένες στην μνήμη του είναι εκείνες στον αγώνα κυπέλλου Ελλάδος Ολυμπιακού - Δόξα Δράμας στο Καραϊσκάκη και την χειραψία που δέχθηκαν λίγο πριν την έναρξη του αγώνα από τον τότε πρωθυπουργό .

 Κωνσταντίνο Καραμανλή. Αν και έχασαν σε εκείνο τον αγώνα με 2 – 1 έφυγαν με ψηλά το κεφάλι ως νικητές. Χαρακτηριστικό είναι το δημοσίευμα της εφημερίδας «Βραδυνή» την επόμενη του αγώνα 1-4-1957 και τίτλο « Η ΗΡΩΙΚΗ ΔΟΞΑ ΔΡΑΜΑΣ, ΟΠΩΣ ΥΠΕΚΥΨΕ, ΚΑΤΗΓΑΓΕ ΕΝΑΝ ΑΝΕΥ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟΥ ΘΡΙΑΜΒΟ ΑΝΩΤΕΡΟΥ ΑΘΛΗΤΙΚΟΥ ΗΘΟΥΣ» Ο Παύλος Τοκμακίδης συμμετέχει σε αγώνες κυπέλλου και αργότερος ως προπονητής του Θερμαϊκού και άλλων ομάδων συμμετείχε ενεργά στα αθλητικά δρώμενα για πολλά χρόνια αφήνοντας πίσω του θετικό έργο.

 Φωτογραφία Κ Καραμανλή και φάση από τριπλά Τοκμακίδη καθώς και υποδοχή των ποδοσφαιριστών στον σιδηροδρομικό σταθμό της Δράμας. Επίσης φωτογραφία όταν ηταν Προπονητής

Ένας σιδηροδρομικός με πολυσχιδή δραστηριότητα

Ο Παύλος Τοκμακίδης εκτός ότι ήταν ένας πολύ καλός ποδοσφαιριστής για την οποία ιδιότητα του γράφουμε σχετικά στις αθλητικές σελίδες της «Ενημέρωσης» ήταν και ένας πολύ δραστήριο υπάλληλος τόσο στο συνδικαλιστικό χώρο όσο και στα πολιτιστικά δρώμενα του σιδηρόδρομου. Στον σιδηρόδρομο προσλήφθηκε το 1960 με την ειδικότητα του τροχοπεδήτη στο προσωπικού αμαξοστοιχιών. Οι εμπειρίες του είναι πολλές και ποικίλες αφού είχε την τύχη να εργαστεί σε μια περίοδο αλλαγών στο σιδηρόδρομο. Οι ατμήλατες ελκτικές Μηχανές σίγα - σίγα έδιναν την θέση τους στις ντιζελοκίνητες με συνέπεια να βελτιωθούν και οι συνθήκες εργασίας του προσωπικού. Υπήρχαν όμως γεγονότα που άλλοτε είχαν μόνο υλικές ζημίες και άλλοτε είχαν και ανθρώπινες απώλειες. Ένας γεγονός που εξιστορεί ο κ. Τοκμακίδης είναι αυτό του εκτροχιασμού του τρένου που έγινε στην είσοδο των Τεμπών και τα βαγόνια βρέθηκαν στον Πηνειό ποταμό. «Είχα ένα ατύχημα με εμπορική αμαξοστοιχία στα Τέμπη» αφηγείται και συνεχίζει: «πριν μπούμε στην πρώτη γαλαρία των Τεμπών έγινε εκτροχιασμός και τρία βαγόνια πέσανε στο ποτάμι, ο μηχανοδηγός δεν αντιλήφθηκε το τι έγινε και με 10 οχήματα συνέχισε την πορεία του, περνώντας από το σταθμό ο σταθμάρχης αρχικά δεν κατάλαβε τι έγινε όταν όμως είδε ότι δεν έχει σκευοφόρο το τρένο τότε ειδοποίησε τον μηχανοδηγό για να του ρωτήσει τι είχε συμβεί. Αμέσως ειδοποιήθηκε η ομάδα βοηθείας και άρχισε το έργο της αποκατάστασης της γραμμής και την ανέλκυση των βαγονιών από το ποτάμι και μετά από πολλές ώρες δόθηκε η γραμμή στην κυκλοφορία. Αν γίνονταν το ατύχημα μέσα στην γαλαρία εμείς δεν θα ζούσαμε θα είχαμε σκοτωθεί». Ο κ. Τοκμακίδης λόγω της ιδιότητος του συνδικαλιστή είχε παραβρεθεί σε πολλά πειθαρχικά συμβούλια αλλά και σε δικαστήρια λόγω ατυχημάτων ένα από αυτά ήταν και η δική που έγινε για το ατύχημα στην Πλατανιά της Δράμας όπου δέκα συνάνθρωποι μας έχασαν την ζωή τους και παραβρέθηκε ως μάρτυρας του προϊστάμενου Μπέσκου. Για το γεγονός αυτό ο κ. Τοκμακίδης είπε: «Εγώ ως μάρτυρας επικαλέσθηκα των κανονισμό όπου σε μια παράγραφο ενός άρθρου αναφέρει ότι ο μηχανοδηγός έχει την δυνατότητα της στιγμιαίας απομάκρυνσης του από το θάλαμο οδηγήσεως αλλά πρέπει να γυρίσει αμέσως. ο προϊστάμενος όταν πήγε να δει που είναι ο μηχανοδηγός έγινε το κακό έτσι απηλλάγη από την κατηγορία ο προϊστάμενος και δικάστηκε σε πέντε χρόνια φυλάκιση ο μηχανοδηγός». Η συνδικαλιστική του δράση και παρουσία είναι μεγάλη. Για πολλά χρόνια εκλέγονταν αντιπρόσωπος του κλάδου προσωπικού Αμαξοστοιχιών και συμμετείχε ως αντιπρόσωπος ΕΚΘ, στην ΠΟΣ και στην ΓΕΣΕΕ. Ενώ ήταν από τα ιδρυτικά μέλη της ΔΑΚΕ και συμμετείχε ως μέλος στην διοίκηση του Συνδέσμου Σιδηροδρομικών Βόρειας Ελλάδας. Για την συνδικαλιστική του δράση κρατήθηκε για τέσσερις μέρες στην ασφάλεια της Θεσσαλονίκης το 1980. για την περιπέτεια του αυτή είπε: « το 1979 όταν κάναμε απεργία για οκτώ η μέρες ήμουν εκείνος που πρωτοστάτησα στην απεργία. Ένα βράδυ ανέβηκα στο τρένο «Έβρος» ήταν όλοι οι συνδικαλιστές επάνω, απεργοσπάστες, ονόματα δεν λέω γιατί είναι ακόμα εν ενεργεία, και τους κατέβασα κάτω και για αυτήν την ενέργεια μου με πήγαν στην ασφάλεια για παρακωλύσει συγκοινωνιών και με κράτησαν τέσσερις μέρες. Έδωσα καταθέσεις ενώ ήρθαν όλοι συνδικαλιστές από την Αθηνά έγιναν διαπραγματεύσεις και με άφησαν ελεύθερο». Δεν παρέλειψε να επικρίνει τελειώνοντας το νόμο 1264 /82 ο οποίος όπως είπε έκανε το συνδικαλισμό όργανο των κομμάτων, επικριτικός ήταν και για τους σημερινούς συνδικαλιστές που χρησιμοποιούν την ιδιότητα τους για να έχουν προσωπικά οφέλη. «Όταν μου πρότειναν να μου δώσουν το βαθμό του αρχιελεκτή γιατί δεν συμπλήρωνα τα χρόνια για να πάρω τον βαθμό εγώ δεν τον αποδέχθηκα για να μην δώσω δικαίωμα σε κανέναν ούτε και στην παράταξη μου τους είπα απλός ευχαριστώ. Σήμερα κορυφαία συνδικαλιστικά στελέχη γίνονται κατ΄ εκλογή. λυπάμαι». Άλλες εποχές άλλα ήθη κ. Τοκμακίδη. Το 1989 η διοίκηση του ΣΣΒΕ σε συνεδρίαση του διοικητικού Συμβουλίου τίμησε τον Παύλο Τοκμακίδη για τους αγώνες του και την δράση του. Όλοι οι ομιλητές είχαν μόνο καλά λόγια να πουν. « με όλους τους συνάδελφους είχα πολύ καλές σχέσεις όλοι με σέβονταν και με εκτιμούσαν και οι αντιπαραθέσεις μας γίνονταν με επιχειρήματα όλοι περίμεναν να μιλήσω εγώ και μετά να πάρουν απόφαση για κάποιο θέμα. Ήξερα πολύ καλά τους κανονισμούς διάβαζα πολύ όπως και τώρα διαβάζω πολύ». Κατέληξε ο κ. Παύλος Τοκμακίδης. Εκείνοι που τον γνώρισαν δικαίως τον χαρακτηρίζουν τον πιο δυναμικό και μαχητικό συνδικαλιστή αλλά και άνθρωπο που πέρασε από το σιδηρόδρομο. Ίσως δεν έχουν άδικο. Περιοδικό «ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ» 4η έκδοση 2006