Πέμπτη 15 Σεπτεμβρίου 2011

Ο ΟΣΕ σήμερα

Γράφει ο Δημήτρης Μακροδημόπουλος

Πώς είναι δυνατόν ο ΟΣΕ ο οποίος διαχειρίζεται την υποδομή του ελληνικού σιδηροδρόμου, δηλαδή τη συντήρηση του τροχαίου υλικού, του σιδηροδρομικού δικτύου και την αναβάθμισή του, να είναι ποτέ πλεονασματικός; Όσο δημιουργική και αν είναι η λογιστική που επινοούν, το λειτουργικό πλεόνασμα των 3 εκ. ευρώ που ανακοίνωσε στις αρχές Αυγούστου το υπουργείο Υποδομών,
Μεταφορών και Δικτύων έχει μεταφυσικές διαστάσεις. Αφού μάλιστα ομολογείται ότι η ΤΡΑΙΝΟΣΕ, η οποία έχει την εκμετάλλευση του σιδηροδρομικού δικτύου, παραμένει ελλειμματική πώς είναι δυνατό έστω και συνολικά ο όμιλος του οργανισμού να είναι πλεονασματικός; Για άλλη μια φορά θα πρέπει να αποσαφηνισθεί ότι δεν υπάρχει στην Ευρώπη σιδηρόδρομος πλεονασματικός. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο τελευταίος υπουργός Μεταφορών της ΝΔ, ο πρώτος που φιλοδοξούσε να θέσει σε εφεδρεία το προσωπικό του ΟΣΕ, είχε παραδεχθεί ότι η αναλογία εσόδων – εξόδων στην Ευρώπη είναι 8 προς 10 ενώ στην Ελλάδα 1 προς 8. Το χάσμα αυτό μεταξύ της Ευρώπης και της χώρας μας οφείλεται στον κομματισμό, τον λαϊκισμό και στην αναξιοκρατία για τα οποία υπόλογοι είναι οι σημερινοί σωτήρες του σιδηροδρόμου.

Γιατί θριαμβολογούν ότι μείωσαν το λειτουργικό έλλειμμα του ΟΣΕ και της ΤΡΑΙΝΟΣΕ και δεν ομολογούν ότι το έλλειμμα αυτό μεταφέρθηκε στο υπουργείο Πολιτισμού, στο Υπουργείο Υγείας, στο Υπουργείο Εργασίας και αλλού με τις μετατάξεις που πραγματοποιήθηκαν; Μετέφεραν εξειδικευμένο προσωπικό αναγκαίο για την κυκλοφορία των αμαξοστοιχιών, όπως μηχανοδηγούς, συνοδούς, σταθμάρχες, κλειδούχους, εργοδηγούς και τεχνίτες ως εργάτες, φύλακες, τραυματιοφορείς, και διοικητικούς υπαλλήλους ενώ άλλες ειδικότητες μη παραγωγικές έμειναν στο απυρόβλητο. Ελαχιστοποίησαν το σιδηροδρομικό μεταφορικό έργο, αν μάλιστα το μηδενίσουν θα εξαλείψουν το λειτουργικό έλλειμμα και θα μπορούν να επαίρονται γι αυτό.

Όμως, με τους σιδηροδρομικούς που εκβιάστηκαν ψυχολογικά για να αποχωρήσουν «οικειοθελώς» χάθηκε ένα τεράστιο κεφάλαιο: η τεχνογνωσία. Η οποία προκειμένου ν’ αποκτηθεί χρυσοπληρώθηκε στις αρχές της δεκαετίας του ’70 στη γαλλική SOFERAIL, σε αναρίθμητα σεμινάρια που ακολούθησαν αλλά και σε μισθούς αφού η εμπειρία αποτελεί αναπόσπαστο στοιχείο της τεχνογνωσίας. Έτσι με την μεταφορά του προσωπικού σε άλλες υπηρεσίες και δεδομένου ότι η διαδικασία απόκτησης της τεχνογνωσίας είναι μακρόχρονη δημιουργήθηκαν συνθήκες που αποκλείουν κάθε δυνατότητα επαναφοράς του σιδηροδρόμου σε πλήρη λειτουργία τα προσεχή χρόνια.

Ποιό είναι το αποτέλεσμα όλων αυτών; Ο σιδηρόδρομος διαγράφηκε από τη συνείδηση του επιβατικού κοινού ως μέσον μεταφοράς λόγω της αδυναμίας να ανταποκριθεί στοιχειωδώς στις ανάγκες του και για πρώτη φορά η Ελλάδα έχει απομονωθεί σιδηροδρομικά από την Ευρώπη σε μια εποχή μάλιστα που τόσος θόρυβος γίνεται για τα διευρωπαϊκά δίκτυα και για την ανάπτυξη του διαμετακομιστικού εμπορίου.

Όμως μετά τον μηδενισμό σχεδόν του προσωπικού σε κρίσιμους κλάδους θα πρέπει να εξηγήσουν στο επιβατικό κοινό πώς διασφαλίζεται η κυκλοφορία των αμαξοστοιχιών. Ποιός δηλαδή στην διάρκεια π.χ. δυσμενών καιρικών συνθηκών ή ενός τοπικού φαινομένου που θα έχει ως συνέπεια να παρασυρθεί ένα τμήμα της σιδηροδρομικής γραμμής, συμβάν όχι ασύνηθες, θα ενημερώσει έγκαιρα τον πλησιέστερα λειτουργούντα σταθμό ώστε να αποτρέψει ένα ατύχημα με απρόβλεπτες διαστάσεις; Το επιβατικό κοινό αγνοεί ότι κάθε φορά που προαναγγέλλονταν δυσμενή καιρικά φαινόμενα τα Τμήματα Γραμμής ετίθεντο άμεσα σε επιφυλακή και με την εκδήλωση των φαινομένων τα στελέχη του επιθεωρούσαν τα επισφαλή σημεία τα οποία γνώριζαν από την πολύχρονη εμπειρία τους. Πώς τηρούνται στις σημερινές συνθήκες οι κανονισμοί που επιβάλλουν την επιθεώρηση της σιδηροδρομικής γραμμής ακόμη και πεζή; Ο σιδηρόδρομος είναι το ασφαλέστερο μέσον μεταφοράς, λόγω της αυστηρότητας των λειτουργικών του κανονισμών οι οποίοι πρέπει να τηρούνται απαρέγκλιτα. Όμως η τήρηση των κανονισμών απαιτεί την ύπαρξη ενός ελαχίστου αριθμού υπαλλήλων ο οποίος δεν υφίσταται. Τα παραπάνω που αποτελούν την αλφαβήτα του σιδηροδρόμου αγνοεί το υπουργείο αλλά και όσοι πανεπιστημιακοί πρόθυμα εγκαταλείπουν τα κύρια καθήκοντά τους για να αναλάβουν τη διοίκηση του σιδηροδρόμου αγνοώντας παντελώς τις ιδιαιτερότητες της πολύπλευρης λειτουργίας του. Όταν το υπουργείο μετά απ’ όλα αυτά ζητά περαιτέρω μείωση του εναπομείναντος προσωπικού κατά 10% επιβεβαιώνει την πλήρη άγνοιά του για τις συνθήκες λειτουργίας του.

Όμως ποιός εξωτερικός σύμβουλος υπάρχει στην Ελλάδα που να γνωρίζει τις αναρίθμητες ιδιαιτερότητες λειτουργίας του σιδηροδρόμου ώστε να του ανατεθεί η αξιολόγηση του εναπομείναντος προσωπικού προγράφοντας αυτούς που θα τεθούν σε εφεδρεία; Οποιοσδήποτε γνωρίζει τις λειτουργικές ανάγκες ενός σιδηροδρομικού δικτύου, αξιολογώντας τη σημερινή κατάσταση του ΟΣΕ θα πρότεινε την επαναφορά του μεταφερθέντος σε άλλες υπηρεσίες εξειδικευμένου προσωπικού και την άμεση πρόσληψη νέων υπαλλήλων ώστε να διασφαλισθεί η εύρρυθμη και ασφαλής λειτουργία του.

Μακροδημόπουλος Δημήτρης
Πολιτικός Μηχανικός ΑΠΘ
τ. Αρχιμηχανικός ΟΣΕ