Τετάρτη 23 Μαρτίου 2011

Ενας θησαυρός στην Κατερίνη

ΤΟΥ ΜΑΚΗ ΒΟΪΤΣΙΔΗ
Το έβλεπα περνώντας με το τρένο, δίπλα στο σταθμό της Κατερίνης, με την επιβλητική καμινάδα που συναγωνιζόταν σε ύψος τα απλωμένα στον περίγυρό του πλατάνια. Ειδικά τις λαμπερές μέρες του φθινοπώρου, οι πέτρινες κατασκευές, τα ξύλινα υποστυλώματα, οι κεραμιδένιες στέγες, τα κιτρινοκόκκινα φύλλα και τα εγκαταλειμμένα βαγόνια συνέθεταν μια σπάνια εικόνα βιομηχανικής και σιδηροδρομικής αρχιτεκτονικής. Το εργοστάσιο εμποτισμού σιδηροδρομικών στρωτήρων με πίσσα κατασκευάστηκε πριν από σχεδόν εκατό χρόνια, το 1920, μαζί με τη γραμμή που ένωσε το Παπαπούλι, μεθοριακό σταθμό της προ των Βαλκανικών Πολέμων Ελλάδος, με το Πλατύ και το υπόλοιπο δίκτυο που είχε δημιουργηθεί στη Μακεδονία επί Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Εδώ και λίγα χρόνια έχει εγκαταλειφθεί. Σταδιακά, τους ξύλινους στρωτήρες εκτοπίζουν οι τσιμεντένιοι, που επιτρέπουν υψηλότερες ταχύτητες και μεγαλύτερα φορτία. Ηταν το τελευταίο τέτοιο ατμοκίνητο εργοστάσιο στην Ευρώπη.Τις προάλλες πέρασα για πρώτη φορά την είσοδό του, θέλοντας να ικανοποιήσω την παλιά μου περιέργεια. Δεν ήταν έκπληξη ότι το εργοστάσιο ρημάζει - πολύ φυσικό, αφού έχει πλέον εγκαταλειφθεί. Βουνά από ξύλινους στρωτήρες που δεν πρόλαβαν να εμποτιστούν βρίσκονται στο προαύλιο και στις δεξαμενές φαίνεται να υπάρχουν ακόμη περισσεύματα πίσσας. Η μυρωδιά είναι ακόμη διάχυτη, ίσως για να υπενθυμίζει ότι δε σβήνεται έτσι εύκολα η Ιστορία. Τα βαγονέτα, πάνω στα οποία φορτώνονταν οι στρωτήρες για να μεταφερθούν στο εμποτιστήριο, βρίσκονται ακόμη στη θέση τους, λείπει όμως η μικρή ατμομηχανή που τα μετακινούσε στις καλές εποχές. Μια μεγαλύτερη ατμομηχανή ελιγμών βρίσκεται παραπεταμένη σε μιαν άκρη, τόσο διαλυμένη, ώστε μπορείς μόνο να υποθέσεις ότι ανήκει στη σειρά Δα, μεταπολεμική βοήθεια από την Αμερική. Μιαν άλλη Δα, σε ελαφρώς καλύτερη κατάσταση, είχε περιμαζέψει από την Αμφίκλεια ο πρόεδρος του Συλλόγου Φίλων Σιδηροδρόμου Θεσσαλονίκης και σχεδόν την έχει αποκαταστήσει σε λειτουργική μορφή, ζωντανή απόδειξη ότι όπου υπάρχει μεράκι γίνονται και θαύματα.
Το εργοστάσιο της Κατερίνης έχει προφανώς κλείσει τον κύκλο του ως εργοστάσιο. Αλλά θα είναι κρίμα εάν αυτή η γλαφυρή αφήγηση σιδηροδρομικής ιστορίας αφεθεί να καταρρεύσει και λεηλατηθεί. Είναι η ιδανική υποδομή για σιδηροδρομικό μουσείο. Στα πλινθοσκεπή υπόστεγά του μπορούν να φιλοξενούνται ιστορικές μηχανές και βαγόνια, ενώ στους υπόλοιπους χώρους να αναπτύσσονται εκπαιδευτικές και ψυχαγωγικές δραστηριότητες, όπως ακριβώς συμβαίνει σε δεκάδες ανάλογα μουσεία στην Ευρώπη. Και αυτό δεν είναι μόνον υπόθεση του ΟΣΕ αλλά και του δήμου Κατερίνης.