Τρίτη 11 Νοεμβρίου 2025

Αξιολόγηση του Οργανισμού Σιδηροδρόμων της Ευρωπαϊκής Ένωσης



Στις 7 Νοεμβρίου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε το έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της σχετικά με την αξιολόγηση του Οργανισμού Σιδηροδρόμων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ERA).

Η αξιολόγηση καταλήγει στο συμπέρασμα ότι ο ΕΧΕ είναι συναφής με τις τρέχουσες και μελλοντικές ανάγκες του ευρωπαϊκού σιδηροδρομικού τομέα για τη βελτίωση της ασφάλειας και την επίτευξη διαλειτουργικότητας και μιας εναρμονισμένης ενιαίας σιδηροδρομικής αγοράς.

eureporter.co

Ενώ επισημαίνει την πρόοδο που έχει σημειωθεί στη βελτίωση της ασφάλειας, της διαλειτουργικότητας και της ανάπτυξης του Ενιαίου Ευρωπαϊκού Σιδηροδρομικού Χώρου, η αξιολόγηση διευκρινίζει τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο Οργανισμός, ιδίως τους περιορισμούς πόρων που έχουν εμποδίσει την πλήρη υλοποίηση των στόχων του στο πλαίσιο της 4ης δέσμης μέτρων για τους σιδηροδρόμους.

Η 4η δέσμη μέτρων για τους σιδηροδρόμους εγκρίθηκε με στόχο τη δημιουργία ενός πιο αποτελεσματικού, διαλειτουργικού και ασφαλούς σιδηροδρομικού συστήματος σε ολόκληρη την Ευρώπη. Ωστόσο, η αξιολόγηση έδειξε ότι οι πόροι που διατέθηκαν στον Οργανισμό δεν έχουν συμβαδίσει με την αυξανόμενη εντολή του. Αυτό έχει ασκήσει σημαντική πίεση στην ικανότητά του να διαχειρίζεται τα καθήκοντα αδειοδότησης, εκπληρώνοντας παράλληλα τις κρίσιμες πολιτικές του αρμοδιότητες.

Ένα άλλο βασικό εύρημα της αξιολόγησης είναι η ανάγκη βελτιστοποίησης των διαδικασιών για την έγκριση οχημάτων και την πιστοποίηση ασφάλειας. Αυτές οι διαδικασίες αποτελούν τη ραχοκοκαλιά του έργου του Οργανισμού και είναι απαραίτητες για να διασφαλιστεί ότι οι σιδηρόδρομοί μας είναι όχι μόνο ασφαλείς αλλά και διαλειτουργικοί. Ωστόσο, η αξιολόγηση έδειξε ότι αυτές οι διαδικασίες μπορεί να είναι πολύπλοκες και, κατά καιρούς, επαχθείς. Αυτό έχει δημιουργήσει προκλήσεις για τους αιτούντες και έχει περιορίσει την ευρύτερη εξοικονόμηση κόστους που προβλεπόταν στο πλαίσιο της 4ης δέσμης μέτρων για τους σιδηροδρόμους.

Το Ευρωπαϊκό Σύστημα Διαχείρισης Σιδηροδρομικής Κυκλοφορίας (ERTMS) είναι το κλειδί για την επίτευξη απρόσκοπτης διασυνοριακής σιδηροδρομικής λειτουργίας και για την προώθηση της ψηφιοποίησης και του εκσυγχρονισμού των σιδηροδρόμων μας. Ωστόσο, όπως έδειξε η αξιολόγηση, η πρόοδος σε αυτόν τον τομέα ήταν βραδύτερη από την αναμενόμενη. Οι προκλήσεις είναι σημαντικές, από την πολυπλοκότητα του συντονισμού μεταξύ των κρατών μελών έως τα τεχνικά εμπόδια εφαρμογής.

Τα ενδιαφερόμενα μέρη αναγνώρισαν τη σημασία του έργου πολιτικής του Οργανισμού, από την ανάπτυξη κοινών τεχνικών προτύπων και προτύπων ασφαλείας έως την κατάργηση περιττών εθνικών κανόνων, και θεωρούν ότι αυτά τα καθήκοντα είναι απαραίτητα για τη δημιουργία ενός εναρμονισμένου ευρωπαϊκού σιδηροδρομικού συστήματος.

Τέλος, η αξιολόγηση έδειξε ότι, ενώ οι δράσεις σε εθνικό επίπεδο είναι αναμφίβολα σημαντικές, δεν μπορούν να αντικαταστήσουν τα οφέλη της δράσης σε επίπεδο ΕΕ. Το έργο του Οργανισμού έχει επιφέρει μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα και αποδοτικότητα και έχει συμβάλει καθοριστικά στην προώθηση της διαλειτουργικότητας και των εναρμονισμένων λειτουργιών σε ολόκληρο το ευρωπαϊκό σιδηροδρομικό σύστημα.

Επόμενα βήματα

Η Επιτροπή, στο πλαίσιο της ανακοίνωσής της με τίτλο « Συνδέοντας την Ευρώπη μέσω σιδηροδρόμων υψηλής ταχύτητας », ανακοίνωσε ότι έως το 2026 θα προτείνει αναθεωρημένο κανονισμό για τον ΕΧΕ (European Railway - ERA) για την ενίσχυση της ασφάλειας, της ψηφιοποίησης και της οικονομικής αποδοτικότητας. Η αναθεώρηση αυτή θα βασίζεται στα αποτελέσματα της αξιολόγησης του ΕΧΕ.

Φόντο

Σύμφωνα με το άρθρο 82(1) του κανονισμού (ΕΕ) 2016/796, η Επιτροπή αξιολόγησε τον αντίκτυπο, την αποτελεσματικότητα και την αποδοτικότητα του Οργανισμού και των πρακτικών εργασίας του και αντιμετώπισε τυχόν εντοπισμένη ανάγκη τροποποίησης της εντολής του ERA. Επιπλέον, η αξιολόγηση καλύπτει τη λειτουργία (1) του διττού συστήματος για την έγκριση οχημάτων και την ενιαία πιστοποίηση ασφάλειας, (2) του ενιαίου συστήματος εξυπηρέτησης (OSS), μιας ψηφιακής εφαρμογής που διαχειρίζεται ο Οργανισμός για τη διευκόλυνση των αιτήσεων του σιδηροδρομικού τομέα και του κλάδου σιδηροδρομικού εφοδιασμού στον ERA ή στις εθνικές αρχές ασφάλειας (ΕΑΑ), και (3) της εναρμονισμένης εφαρμογής του ERTMS στην Ένωση.