Μετά από μια εκτεταμένη ανακατασκευή, ιστορικές ατμομηχανές με οδοντωτούς τροχούς επέστρεψαν στη γραμμή Tanvald–Kořenov–Harrachov αυτό το Σάββατο. Η ανανέωση της μόνης εναπομείνασας οδοντωτής σιδηροδρομικής γραμμής στην Τσεχική Δημοκρατία προσέλκυσε εκατοντάδες λάτρεις των σιδηροδρόμων.
english.radio.cz
Η σιδηροδρομική γραμμή Tanvald - Kořenov - Harrachov είναι η πιο απότομη σιδηροδρομική διαδρομή στην Τσεχική Δημοκρατία και μία από τις τελευταίες οδοντωτές γραμμές που εξακολουθούν να λειτουργούν στην Ευρώπη. Η ιστορική σιδηροδρομική γραμμή αποτελεί μέρος μιας πολύ μεγαλύτερης Αυστροπρωσικής διαδρομής μεταξύ Tanvald και Hirschberg, η οποία κατασκευάστηκε το 1902.
Το σωζόμενο τμήμα της διαδρομής απαιτεί ειδική γραμμή – σε ορισμένα τμήματα, οι οδοντωτοί τροχοί μεταξύ των σιδηροτροχιών βοηθούν τις ατμομηχανές να κατακτούν μια απότομη ανηφόρα, με το τρένο να ανεβαίνει 235 μέτρα σε μόλις επτά χιλιόμετρα.
Φωτογραφία: Jana Pavlíčková, Τσεχικό Ραδιόφωνο
Οι Τσεχικοί Σιδηρόδρομοι σχεδίαζαν να διακόψουν την υπηρεσία μεταφοράς επιβατών κατά μήκος της γραμμής λόγω των υψηλών λειτουργικών ζημιών και της φθοράς των οδοντωτών σιδηροδρομικών γραμμών, οι οποίες είχαν φτάσει σε κρίσιμη κατάσταση, αλλά ένα κύμα δημόσιων διαμαρτυριών έσωσε τον ιστορικό σιδηρόδρομο.
Η εκτεταμένη ανακατασκευή περιελάμβανε πλήρη ανακαίνιση της γραμμής και κόστισε σχεδόν μισό δισεκατομμύριο κορώνες, με την ΕΕ να συνεισφέρει 292 εκατομμύρια κορώνες στο έργο.
Φωτογραφία: Ota Bartovský, MAFRA/ Profimedia
Αυτό το Σαββατοκύριακο, οι ιστορικές ατμομηχανές με οδοντωτούς τροχούς της σειράς T 426.0, με το παρατσούκλι Rakušanky («Αυστριακές Κυρίες»), επέστρεψαν στη γραμμή για πρώτη φορά μετά από δύο χρόνια. Το πρώτο τρένο με τέσσερα βαγόνια -το καθένα χωρούσε 80 επιβάτες- ήταν γεμάτο με Τσέχους και Πολωνούς λάτρεις των τρένων που ήθελαν να ζήσουν την εμπειρία.
«Έχουμε έναν εγγονό τριάμισι ετών που τρελαίνεται για τα τρένα, οπότε φυσικά δεν θα μπορούσαμε να το χάσουμε αυτό!» είπε ένας από τους επιβάτες.
Φωτογραφία: Jana Pavlíčková, Τσεχικό Ραδιόφωνο
Και δεν ήταν μόνο οι λάτρεις των τρένων που ήταν ενθουσιασμένοι. Ο Petr Prokeš, επικεφαλής του Συνδέσμου Zubačka (Οδοντωτών Σιδηροδρόμων), ο οποίος συμμετείχε επίσης, δήλωσε ότι ήταν μια μεγάλη μέρα για τους υπαλλήλους των σιδηροδρόμων Tanvald, οι οποίοι φοβόντουσαν ότι η ιστορική γραμμή μπορεί να μην σωθεί.
«Είμαστε απίστευτα χαρούμενοι που η ανακατασκευή έγινε επιτέλους. Πολλοί οδοντωτοί σιδηρόδρομοι σε όλο τον κόσμο εξαφανίστηκαν όταν ήρθε η ώρα να ανακατασκευαστούν – θεωρήθηκε πολύ ακριβό και αυτό ήταν το τέλος του δρόμου για αυτούς. Είμαστε λοιπόν ενθουσιασμένοι που η γραμμή Tanvald-Kořenov είχε διαφορετική μοίρα. Υπάρχουν νέες ράγες, νέα γρανάζια και στο Dolní Polubné έχουμε ακόμη και τρεις ολοκαίνουργιες οδοντωτές διακλαδώσεις», εξήγησε ο Prokeš.
Ένα από τα βαγόνια της πρώτης εορταστικής διαδρομής «επιστροφής» προσέφερε στους επιβάτες μια έκπληξη με θέμα το Χάλογουιν, και ο σταθμός Κορένοφ φιλοξένησε ένα ειδικό πρόγραμμα για να τιμήσει την περίσταση.
Φωτογραφία: Jana Pavlíčková, Τσεχικό Ραδιόφωνο
Ένα μοναδικό τεχνικό και πολιτιστικό μνημείο
Φωτογραφία: Jaroslav Hoření, Τσεχικό Ραδιόφωνο
Η γραμμή Tanvald–Kořenov–Harrachov είναι ο μοναδικός οδοντωτός σιδηρόδρομος στην Τσεχική Δημοκρατία και αντιπροσωπεύει μια μοναδική πολιτιστική και τεχνική κληρονομιά. Χρησιμοποιώντας το σύστημα οδοντωτών τροχών Abt, το τρένο ανεβαίνει σε ύψος 235 μέτρων σε μόλις επτά χιλιόμετρα.
Κάποτε, τα τρένα στη γραμμή Tanvald–Kořenov–Szklarska Poręba ξεπερνούσαν εκατοντάδες μέτρα υψόμετρο, βασιζόμενα στο οδοντωτό σύστημα στα πιο απότομα τμήματα. Αποτελούσε μέρος μιας Αυστρο-Πρωσικής διαδρομής 59 χιλιομέτρων μεταξύ Tanvald και Hirschberg (τώρα Jelenia Góra, Πολωνία). Από το Harrachov, η διαδρομή συνεχίζεται 16 χιλιόμετρα πέρα από τα σύνορα μέχρι το Szklarska Poręba.
Φωτογραφία: Jaroslav Hoření, Τσεχικό Ραδιόφωνο
Η ευρηματική μηχανική της και η πλούσια ιστορία της την έχουν καταστήσει αγαπημένο προορισμό για τους λάτρεις των σιδηροδρόμων και τους θαυμαστές της βιομηχανικής κληρονομιάς από όλη την Ευρώπη. Το 1992, το Υπουργείο Πολιτισμού της Τσεχίας ανακήρυξε επίσημα το τμήμα Tanvald-Kořenov ως προστατευόμενο πολιτιστικό μνημείο.
Σήμερα, 12 χιλιόμετρα της αρχικής γραμμής—από το Τάνβαλντ στο Χάρραχοφ—παραμένουν σε λειτουργία. Οι ντόπιοι την αποκαλούν χαϊδευτικά Οδοντωτό Σιδηρόδρομο Κόρενοφ ή απλώς Πολουμπένκα. Ο σιδηρόδρομος Τάνβαλντ-Χάρραχοφ διαθέτει πολλά εντυπωσιακά μηχανικά έργα, συμπεριλαμβανομένων πέντε σηράγγων, με τη μεγαλύτερη να εκτείνεται σε 940 μέτρα.
Από τον προστατευόμενο από την πολιτιστική κληρονομιά σταθμό Kořenov (701 μ. υψόμετρο), η γραμμή συνεχίζει σε μια χαριτωμένη καμπύλη σε σχήμα πετάλου πάνω από μια γέφυρα ύψους 26 μέτρων που εκτείνεται στον ποταμό Jizera, διασχίζοντας από τα βουνά Jizera την οροσειρά Krkonoše.
Πέρα από τον σημερινό τερματικό σταθμό Harrachov-Mýtiny (740 μ. υψόμετρο), η πλέον εγκαταλελειμμένη γραμμή ανηφορίζει πάνω από το πέρασμα Novosvětský (885 μ. υψόμετρο) για άλλα 16 χιλιόμετρα μέχρι το Szklarska Poręba, το πολωνικό λουτρικό και ορεινό θέρετρο, από το οποίο οι Πολωνικοί Κρατικοί Σιδηρόδρομοι εκτελούν ηλεκτρικά τρένα για άλλα 32 χιλιόμετρα μέχρι το Jelenia Góra.
Μουσείο Οδοντωτού Σιδηροδρόμου Κόρενοφ
Οι επισκέπτες μπορούν να εξερευνήσουν το Μουσείο Οδοντωτού Σιδηροδρόμου ακριβώς στον σταθμό Kořenov, το οποίο είναι ανοιχτό όλο το χρόνο, ακόμη και να περιηγηθούν στο μηχανοστάσιο του Kořenov με ξεναγό.
Μια ματιά στο παρελθόν
Ο θρυλικός οδοντωτός σιδηρόδρομος εξυπηρετεί επιβάτες από το 1902. Η γραμμή απαιτούσε πέντε σήραγγες, πολυάριθμα λαξεύματα βράχων και αρκετές γέφυρες. Κατασκευάστηκε από την Εταιρεία Σιδηροδρόμων Λίμπερετς-Γιάμπλονετς για να συνδέσει τη βόρεια Βοημία με την Κάτω Σιλεσία, μεταφέροντας κυρίως πρώτες ύλες στη βιομηχανική περιοχή. Από το Κόρενοβ, η γραμμή συνέχιζε προς τη Γελένια Γκόρα (τότε Χίρσμπεργκ), συνδέοντας έτσι τα σιδηροδρομικά δίκτυα της Αυστροουγγρικής και της Πρωσικής εποχής.
Για δεκαετίες, η διασυνοριακή κυκλοφορία άκμασε. Η γραμμή ηλεκτροδοτήθηκε μέχρι το Κόρενοβ, με τρένα που θεωρούνταν εξαιρετικά σύγχρονα για την εποχή τους. Στην ακμή της, το απευθείας τρένο «Rübezahl» εκτελούσε δρομολόγια από το Κόρενοβ μέχρι το Βρότσλαβ της Πολωνίας. Η διασυνοριακή υπηρεσία έπαψε να λειτουργεί μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Μια ιστορία πολέμου
Η τοπική παράδοση θυμίζει ακόμα μια ιστορία από το τέλος του πολέμου: μετά το 1945, μια ομάδα Σοβιετικών στρατιωτών στο Κόρενοφ επιβιβάστηκε σε ένα τρένο, επιμένοντας ότι θα κατέβαιναν με το τρένο μέχρι το Τάνβαλντ. Οι ντόπιοι τους προειδοποίησαν για την απότομη κατηφόρα, αλλά οι στρατιώτες το αγνόησαν — «Έχουμε μεγαλύτερους λόφους στη Ρωσία», είπαν. Λίγο αργότερα, κατέβηκαν με ταχύτητα την κλίση, εκτροχιάστηκαν στην πρώτη στροφή και έμαθαν με τον δύσκολο τρόπο ότι και τα τσεχικά βουνά απαιτούν σεβασμό.
