Γράφει ο Δημήτρης Μακροδημόπουλος
Ο Τέρι Ίγκλετον ερμηνεύοντας τον Μαρξ είχε αναφερθεί στα όρια της σκέψης. Έγραφε: «Αν θέλουμε να αλλάξουμε τον τρόπο με τον οποίο σκεπτόμαστε πρέπει να αλλάξουμε αυτό που κάνουμε. Δεν αρκεί η μόρφωση ή η αλλαγή της νοοτροπίας.
Η κοινωνική μας ύπαρξη θέτει όρια στη σκέψη μας. Και η απελευθέρωση από αυτά τα όρια προϋποθέτει την αλλαγή του εν λόγω τρόπου ύπαρξης - δηλαδή της υλικής μορφής της ζωής μας. Δεν αρκεί η σκέψη για να ξεπεράσουμε τα όρια της σκέψης μας». Δηλαδή τα βιώματα είναι καθοριστικά. Με άλλα λόγια, η σκέψη όσων ασχολούνται με τα Τέμπη προσπαθώντας να ερμηνεύσουν τους λόγους που οδήγησαν στην τραγωδία δεν μπορεί να φθάσει εκεί όπου μπορεί να φθάσει ο νους όσων βίωσαν τον ελληνικό σιδηρόδρομο σε μάχιμη θέση. Κρίνουν από τα επιφαινόμενα, είναι αυτονόητο ότι δεν μπορούν να αγγίξουν τις βαθύτερες αιτίες που οδήγησαν σε αυτά.. Διότι εν προκειμένω δεν πρόκειται για διδασκαλία σε αίθουσα με φοιτητές. Ούτε διαβάζοντας τον τρόπο λειτουργίας του ευρωπαϊκού σιδηροδρόμου μπορείς να πεις ότι κατανοείς τον τρόπο λειτουργίας του ελληνικού σιδηροδρόμου. Διότι σε αυτόν αποτυπώνονται όλες οι παθογένειες του πολιτικού συστήματος της χώρας και της κοινωνίας. Τα μέλη της Επιτροπής του ΕΟΔΑΣΑΑΜ που συνέταξαν το πόρισμα, ως επιστήμονες προέταξαν τον ορθολογισμό στις προτάσεις τους για την επίλυση των προβλημάτων του σιδηροδρόμου και όχι τις παθογένειες που αυτές καθόρισαν και καθορίζουν την πορεία του, διότι δεν τις βίωσαν και δεν τις γνωρίζουν. Αν το πρόβλημα του σιδηροδρόμου ήταν απλά θέμα ορθολογισμού θα είχε αντιμετωπισθεί, δεν θα είχε διαλυθεί από το πολιτικό σύστημα, γιαυτό φοβάμαι ότι οι προτάσεις τους θα μείνουν κενό γράμμα ή θα υιοθετηθούν προσχηματικά. Διότι για να μπορέσει ο σιδηρόδρομος να φθάσει στον ορθολογισμό, θα πρέπει πρώτα να απαλλαγεί από τα δεσμά του κομματικού και του πελατειακού εναγκαλισμού και τους εκφραστές του - τους κομματικούς ταγούς και τον αλλοτριωμένο συνδικαλισμό. Ο σιδηρόδρομος είναι η ακτινογραφία της κοινωνίας. Η διαφορά είναι ότι οι άλλοι τομείς δυσλειτουργούν χωρίς να αιμορραγούν λόγω της φύσης του αντικειμένου τους. Εξ άλλου είναι αδύνατο να ανθεί η κοινωνία και ένας μόνον τομέας της να είναι τόσο προβληματικός ή να συμβαίνει το αντίστροφο.
Το πρόβλημα που τροχοπεδεί τον σιδηρόδρομο (και την κοινωνία) είναι η διαφθορά των πελατειακών σχέσεων, στις προσλήψεις, στις μετατάξεις, στην εξέλιξη, στις μεταθέσεις, που επικαλύπτει τα πάντα. με υποβολείς τις κομματικές παρεμβάσεις και τον αλλοτριωμένο συνδικαλισμό. Αλλά και στον οικονομικό τομέα αν θυμηθούμε το συμβάν στον Μπράλο με τα λαθραία βαγόνια. Όμως μέχρι τη διάλυση του σιδηροδρόμου, με αφετηρία το 2008 και το 2010 με το Ν. 3891 από τους τότε κυβερνώντες, παρά και τις τότε ελλείψεις σε προσωπικό, δεν υπήρξαν προβλήματα ασφαλείας Διότι υπήρχε η "κουλτούρα της μάθησης" από γενιά σε γενιά που δημιουργούσε τη συνείδηση της ασφάλειας της κυκλοφορίας και υπερκάλυπτε τις παθογένειες, όμως χάθηκε με τη μαζική εκδίωξη των έμπειρων σιδηροδρομικών. Έκτοτε η δυσανάλογη με τις στοιχειώδεις λειτουργικές ανάγκες αναπλήρωση του προσωπικού στο κενό της εμπειρίας, έγινε με ακόμη χειρότερο τρόπο. ΤΡΑΙΝΟΣΕ, Hellenic Train και ΟΣΕ ενώ θα μπορούσαν να στελεχώσουν τον σιδηρόδρομο με τους αρίστους δημιουργώντας θετικές παρακαταθήκες για το μέλλον και συνθήκες ασφάλειας με την εξέλιξη της τεχνολογίας επέλεξαν τον πελατειακό τρόπο. Με προκηρύξεις σε ΤΡΑΙΝΟΣΕ και Hellenic Train με χιλιάδες ενδιαφερόμενους χωρίς να ανακοινώνονται ποτέ τα αποτελέσματα της αξιολόγησης και με μπλοκάκι στον ΟΣΕ, όχι με το ΑΣΕΠ ή με την αξιοποίηση παλαιότερων πινάκων του ΑΣΕΠ με τους επιλαχόντες.. Με ποιά προσόντα ώστε να επωμισθούν την ευθύνη σε κρίσιμους τομείς; Την κομματική ένταξη ή τη συγγένεια με τη λογική της κάστας. Στους παράγοντες αυτούς οφείλεται η τραγωδία στα Τέμπη, τα απανωτά συμβάντα των παρ' ολίγον συγκρούσεων που είδαν το φως της δημοσιότητας όπως και όσα είχε εντοπίσει η ΡΑΣ πριν τα Τέμπη. Μπορεί απέναντι σε αυτή τη νοοτροπία να επικρατήσει ο ορθολογισμός; Το πόρισμα δεν θίγει καθόλου αυτές τις κύριες πηγές της απαξίωσης του σιδηροδρόμου. Τα άλλα, όσα αναφέρονται είναι παρεπόμενα αυτής της κατάστασης.;
Η άποψη που διατυπώθηκε σύμφωνα με την οποία αν είχε ολοκληρωθεί η σύμβαση 717 πιθανότατα θα αποτρέπονταν η τραγωδία στα Τέμπη αποτελεί εικασία, κατά τη γνώμη μου δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα στις λειτουργικές συνθήκες που προαναφέρθηκαν. Η τεχνολογία με τα συστήματα ασφαλείας μπορεί να αναβαθμίζει την ασφάλεια του σιδηροδρόμου, μπορεί όμως να αποδειχθεί και καταστροφική. Έχει δημιουργηθεί η εντύπωση στον κόσμο ότι η τεχνολογία λειτουργεί κατά τρόπο μαγικό. Για να λειτουργήσει ο
σιδηρόδρομος σε ανώτερο επίπεδο ασφαλείας θα πρέπει να έχει αφομοιώσει πλήρως το προηγούμενο επίπεδο κάτι που δεν συμβαίνει λόγω της έλλειψης εμπειρίας και της πελατειακής μεθόδευσης των προσλήψεων που δεν διασφαλίζει τις απαιτούμενες δεξιότητες του προσωπικού. Το είδαμε στα Τέμπη και στα συμβάντα των παρ' ολίγον συγκρούσεων που είδαν το φως της δημοσιότητας
Δημιουργείται στην κοινωνία η εντύπωση ότι η ασφάλεια του σιδηροδρόμου εξαντλείται στα συστήματα. ασφαλείας. Για να είναι ασφαλής ο σιδηρόδρομος θα πρέπει να πληρούνται ταυτόχρονα όλες οι προϋποθέσεις που τον καθιστούσαν ασφαλή και πριν τα συστήματα ασφαλείας, τις οποίες αγνοεί ο επιβάτης διότι αφορούν τις αθέατες πλευρές του. Είναι τα Τμήματα Γραμμής που επιλαμβάνονται της συντήρησης της γραμμής, των γεφυρών, των Ισόπεδων Διαβάσεων, της αντιμετώπισης των δυσμενών καιρικών συνθηκών, με τις πλημμύρες, τα χιόνια, τους καύσωνες και τους παγετούς με τις θραύσεις των σιδηροτροχιών και τις στρεβλώσεις της σιδηροδρομικής γραμμής αντίστοιχα, είναι τα Τμήματα Μεταλλικών Κατασκευών (Τ.Μ.Κ.) για τη συντήρηση των μεταλλικών γεφυρών, των κοιλαδογεφυρών κ.α., είναι τα ΤΗΗΕ, είναι τα Μηχανοστάσια και τα Αμαξοστάσια για τη συντήρηση του τροχαίου υλικού, που όλα δυσλειτουργούν ή υφίστανται συμβολικά. Μπορείς να διαλύσεις τον σιδηρόδρομο σε "μια μέρα" όπως και συνέβη αλλά η ανάταξή του είναι τιτάνιο έργο, με αναγκαία προϋπόθεση την απαγκίστρωση από τις παθογένειές του..
Μακροδημόπουλος Δημήτρης
Αλεξ/πολη
