Αυξήσεις από την αλλαγή του τρόπου υπολογισμού της ανταποδοτικής σύνταξης αναμένεται ότι θα έχουν οι δημόσιοι υπάλληλοι που πρόκειται να συνταξιοδοτηθούν το 2025.
Κώστας Κατίκος
eleftherostypos.gr
Κατά μέσο όρο το κέρδος τους θα είναι γύρω στα 35 ευρώ έξτρα αύξηση, ακόμη και αν αποχωρήσουν με τα ίδια έτη ασφάλισης με όσους θα συνταξιοδοτηθούν το 2024.
Από την επόμενη χρονιά οι συντάξιμες αποδοχές που αποτελούν τη βάση υπολογισμού της ανταποδοτικής σύνταξης παύουν να αυξάνονται με τον πληθωρισμό και θα αυξάνονται με το ποσοστό αύξησης του Δείκτη Μισθών. Το νέο σύστημα σημαίνει ότι εφόσον οι μισθοί αυξάνονται πιο πάνω από τον πληθωρισμό, ένα μέρος της αύξησης πιο μεγάλο απ΄ ό,τι πριν θα περνάει στην ανταποδοτική σύνταξη.
Με τα ως τώρα ισχύοντα οι συντάξιμες αποδοχές εκάστου έτους από το 2002 και μέχρι το έτος συνταξιοδότησης αυξάνονται κατά το ποσοστό αύξησης του πληθωρισμού του προηγούμενου έτους. Για παράδειγμα, ασφαλισμένος που συνταξιοδοτείται το 2024 θα έχει αύξηση στις συντάξιμες αποδοχές του κατά το ποσοστό του πληθωρισμού του 2023. Ο πληθωρισμός του 2023 ήταν 3,5%, οπότε αν ο συντάξιμος μισθός του από το 2002 μέχρι το 2023 είναι κατά μέσο όρο 1.500 ευρώ θα αυξηθεί στα 1.552 ευρώ. Ο μισθός θα πολλαπλασιαστεί με το ποσοστό αναπλήρωσης που αντιστοιχεί στα έτη ασφάλισης και θα βγει η ανταποδοτική σύνταξη.
Το σύστημα αυτό τερματίζεται φέτος. Από το 2025 και μετά η αύξηση των συντάξιμων αποδοχών θα γίνεται με έναν νέο Δείκτη, τον Δείκτη Μεταβολής Μισθών , που τώρα δημιουργείται από την ΕΛ.ΣΤΑΤ. και το υπουργείο Εργασίας. Ο δείκτης θα βγαίνει από τον μέσο όρο των αυξήσεων μισθών για το σύνολο των εργαζομένων. Οσο υψηλότερες είναι οι αυξήσεις μισθών τόσο μεγαλύτερο θα είναι και το ποσοστό αύξησης που θα έχουν οι ασφαλισμένοι στις συντάξιμες αποδοχές τους και ένα μέρος της αύξησης θα περάσει στην ανταποδοτική σύνταξη.
Ως συντάξιμες αποδοχές νοείται ο μέσος όρος των μικτών μηνιαίων αποδοχών από το 2002 και μετά επί των οποίων πληρώθηκαν εισφορές κλάδου κύριας και επικουρικής σύνταξης. Αντίστοιχα για τους ελεύθερους επαγγελματίες ως συντάξιμες αποδοχές είναι ο μέσος όρος των εισφορών από το 2002 και μετά.
Οσο πιο πάνω κινηθούν οι μισθοί το 2024 τόσο μεγαλύτερη θα είναι και η αύξηση που θα «μεταφερθεί» στην ανταποδοτική σύνταξη των ασφαλισμένων που θα συνταξιοδοτηθούν το 2025 και τα επόμενα έτη.
Από την επόμενη χρονιά, λοιπόν, οι συντάξιμες αποδοχές των ασφαλισμένων και εν προκειμένω των δημοσίων υπαλλήλων που αποτελούν τη βάση υπολογισμού της ανταποδοτικής σύνταξης θα αυξάνονται με τον πληθωρισμό για τα έτη από το 2002 ως το 2024 και με τον δείκτη αύξησης μισθών από το 2025 και μετά. Αν το 2024 ο δείκτης μισθών καταγράψει αύξηση 4,5%, αυτό το ποσοστό θα αυξήσει και τον μισθό που θα ληφθεί υπόψη για την ανταποδοτική σύνταξη όσων αποχωρήσουν το 2025.
Με τον δείκτη μισθών η αύξηση της ανταποδοτικής σύνταξης μπορεί να είναι μεγαλύτερη σε σύγκριση με την αύξηση που θα προέκυπτε αν η μεταβολή των συντάξιμων αποδοχών συνεχιζόταν να γίνεται με βάση τον πληθωρισμό, όπως φαίνεται στα παραδείγματα που παραθέτει σήμερα το ένθετο «Ασφάλιση και Συντάξεις».
Οι νέες συντάξεις με αίτηση το 2024 και οι αυξήσεις για όσους αποχωρήσουν το 2025
Η αύξηση των συντάξιμων αποδοχών με τον Δείκτη Μισθών, αντί του πληθωρισμού ευνοεί υπό την προϋπόθεση ότι οι μισθοί το 2024 θα αυξηθούν πιο πάνω από τον πληθωρισμό για όσους συνταξιοδοτηθούν το 2025.
Σύμφωνα με τους πίνακες που επεξεργάστηκε και δημοσιεύει το ένθετο «Ασφάλιση και Συντάξεις»:
*Με το υφιστάμενο σύστημα αύξησης των συντάξιμων αποδοχών (πληθωρισμοί των ετών 2002-2023), ένας ασφαλισμένος κατηγορίας Δ.Ε. με 38 έτη και συντάξιμες αποδοχές 1.608 ευρώ το 2024, θα πάρει σύνταξη 1.148 ευρώ μικτά εκ των οποίων 426,17 ευρώ η εθνική σύνταξη και 722 ευρώ η ανταποδοτική.
*Με το νέο σύστημα αύξησης των συντάξιμων αποδοχών (Δείκτης Μεταβολής Μισθών) και λαμβάνοντας υπόψη ότι η μεταβολή μισθών έτους 2024 θα είναι 4,5%, ένας ασφαλισμένος κατηγορίας Δ.Ε. με 38 έτη το 2025 θα πάρει σύνταξη 1.180 ευρώ εκ των οποίων 426,17 ευρώ η εθνική σύνταξη και 754 ευρώ η ανταποδοτική. Εχει κέρδος 34 ευρώ επειδή οι συντάξιμες αποδοχές του θα πάρουν την αύξηση 4,5% του Δείκτη Μισθών για το 2024.
*Με το υφιστάμενο σύστημα αύξησης των συντάξιμων αποδοχών (βάσει πληθωρισμού) ένας ασφαλισμένος κατηγορίας Π.Ε. με 40 έτη και συντάξιμες αποδοχές 2.243 ευρώ, αν βγει φέτος στη σύνταξη θα πάρει 1.548 ευρώ μικτά εκ των οποίων 426,17 ευρώ η εθνική σύνταξη και 1.122 ευρώ η ανταποδοτική.
*Με το νέο σύστημα (μεταβολή μισθών) ασφαλισμένος της ίδιας κατηγορίας που θα έχει 40 έτη το 2025 θα πάρει σύνταξη 1.598 ευρώ εκ των οποίων 426,17 ευρώ η εθνική σύνταξη και 1.192 ευρώ η ανταποδοτική. Εχει κέρδος κατά 70 ευρώ επειδή οι συντάξιμες αποδοχές του θα πάρουν την αύξηση 4,5% του Δείκτη Μισθών για το 2024.
Οι αυξήσεις μισθών είναι υψηλότερες από τον πληθωρισμό ή όχι;
Ο κανόνας των τελευταίων ετών είναι ότι οι αυξήσεις μισθών είναι πάνω από τον πληθωρισμό. Για παράδειγμα, ο κατώτατος μισθός έχει αυξηθεί σωρευτικά τα τρία τελευταία χρόνια κατά 23% ενώ ο πληθωρισμός αυξήθηκε σωρευτικά 16,1%. Στο Δημόσιο οι μισθοί αυξάνονται κάθε τρία χρόνια μέσω της μισθολογικής ωρίμανσης (με την αλλαγή του μισθολογικού κλιμακίου). Οι πρώτες αυξήσεις που δόθηκαν στους υπαλλήλους το 2024 για πρώτη φορά μετά τα χρόνια των Μνημονίων ήταν 6% ως 8%, δηλαδή κινήθηκαν πιο πάνω από τον πληθωρισμό του 2023 (3,5%) και του προβλεπόμενου πληθωρισμού 2,9% για το 2024.
Τα όρια ηλικίας για σύνταξη με 35-40 έτη και οι …αλλαγές
Μέχρι και το 2026 δεν αναμένονται αλλαγές στα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης. Οι υπάλληλοι που θα έχουν θεμελιωμένο δικαίωμα ως τότε δεν θα επηρεαστούν από την αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης, που κατά πάσα πιθανότητα θα αποφασιστεί το 2026, για να ισχύει από 1/1/2027.
Για να θεμελιώσουν δικαίωμα σύνταξης πριν από τα 62, οι δημόσιοι υπάλληλοι μπορούν να αξιοποιήσουν τις διατάξεις 35ετίας, 36ετίας, και 37ετίας με τις εξής προϋποθέσεις:Διορισμένοι ως το 1992 για σύνταξη με 35ετία. Απαιτείται 25ετία το 2010 και συνολικά 35 έτη ασφάλισης με ηλικία 58 έως την 31.12.2021 για σύνταξη με όρια ηλικίας συνταξιοδότησης μέχρι τα 61 και 6 μήνες. Από το 2022 ως και το 2026 το όριο πηγαίνει στα 62 έτη και απαιτούνται 40 χρόνια ασφάλισης.
Διορισμένοι μεταξύ 1983-1992 για σύνταξη με 35 έτη. Οσοι έχουν 25ετία ως το 2010 και 35ετία ως το 2021 με ηλικία 58 βγαίνουν με όρια ηλικίας έως 61,6 ετών. Από το 2022 ως και το 2026 βγαίνουν στα 62 με 40 έτη ασφάλισης.
Διορισμένοι μεταξύ 1983-1992 για σύνταξη με 36 έτη. Οσοι συμπληρώνουν 25ετία το 2011 και 36 έτη ως το 2021 με ηλικία 58 κατοχυρώνουν τη συνταξιοδότηση με όρια ηλικίας έως 61,6 έτη. Από το 2022 βγαίνουν στα 62 με 40 έτη.
Διορισμένοι μεταξύ 1983-1992 για σύνταξη με 37 έτη. Οσοι συμπληρώνουν 25ετία το 2012 και ως το 2021 έχουν κλείσει τα 59 με 37 έτη ασφάλισης (μαζί με πλασματικά) βγαίνουν με όρια ηλικίας έως 61,8 έτη. Από το 2022 βγαίνουν στα 62 με 40 έτη.
Διορισμένοι μετά το 1983 και με ένσημα σε Ταμεία εκτός Δημοσίου πριν από το 1983. Η κατηγορία αυτή παίρνει σύνταξη με 37 έτη, εφόσον τα συμπληρώνουν ως το 2021, με όριο ηλικίας ως 61,2 έτη. Με 37ετία μετά το 2022 απαιτούνται 40 έτη ασφάλισης και ηλικία 62 ετών.
Τι σύνταξη θα πάρουν από το Δημόσιο όσοι αποχωρήσουν το 2024 και το 2025