Ακέφαλος είναι μόλις έξι μήνες μετά τη σύστασή του ο Εθνικός Οργανισμός Διερεύνησης Αεροπορικών και Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων και Ασφάλειας Μεταφορών (Ε.Ο.Δ.Α.Σ.Α.Α.Μ.), καθώς ο πρόεδρός του Aθανάσιος Μπίνης υπέβαλε την παραίτησή του στον υπουργό Υποδομών και Μεταφορών, Χρήστο Σταϊκούρα.
Μαρία Λιλιοπούλου
ethnos.gr
Το βιογραφικό του
Ο κ. Μπίνης, ο οποίος είναι μηχανικός αεροσκαφών είχε τοποθετηθεί στη θέση του προέδρου του Οργανισμού που είχε θεσμοθετηθεί κατά τη διάρκεια της προηγούμενης θητείας της κυβέρνησης, τον περασμένο Σεπτέμβριο. Στον Οργανισμό είχε ενσωματωθεί και η διερεύνηση των σιδηροδρομικών συμβάντων, ωστόσο μέχρι πριν από λίγο καιρό ο φορέας δε διέθετε ούτε έναν σιδηροδρομικό διερευνητή.
Αποτέλεσμα είναι ο Οργανισμός, ο οποίος είναι και ο μοναδικός ανεξάρτητος φορέας για την έκδοση πορισμάτων, να μην έχει δραστηριοποιηθεί στη διερεύνηση της σιδηροδρομικής τραγωδίας των Τεμπών έως και πριν από λίγες ημέρες που έλαβε σχετική απόφαση και ενώ έχει περάσει ήδη πάνω από ένας χρόνος από πολύνεκρο δυστύχημα.
Παρά το γεγονός ότι η παραίτηση του κ. Μπίνη είχε υποβληθεί εδώ και αρκετές ημέρες, αυτό δεν είχε δημοσιοποιηθεί μέχρι που αναφέρθηκε στη Βουλή το απόγευμα της Τετάρτης από τον βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ, Γιώργο Καραμέρο.
Το υπουργείο, πάντως, επιχειρεί να αποσυνδέσει πλήρως το ζήτημα της παραίτησης του επικεφαλής του Οργανισμού από τη διερεύνηση της τραγωδίας των Τεμπών.
«Για όσους βιάζονται να το συνδέσουν με την τραγωδία των Τεμπών, διευκρινίζεται ότι επικεφαλής αυτής της διερεύνησης είναι, εκ του νόμου, ο Αναπληρωτής Πρόεδρος του φορέα, με ειδίκευση στα σιδηροδρομικά ζητήματα», τονίζουν πηγές του υπουργείου. Ειδικότερα, όπως ορίζεται στο άρθρο 4 παρ.1 του ν. 5014/2023 περί σύστασης του Ε.Ο.Δ.Α.Σ.Α.Α.Μ., στις περιπτώσεις διερεύνησης σιδηροδρομικών ατυχημάτων και συμβάντων, τις αρμοδιότητες του Προέδρου ασκεί ο Αναπληρωτής Πρόεδρος.
Ο κ. Μπίνης δεν έχει αντικατασταθεί ακόμα, ενώ το επόμενο χρονικό διάστημα αναμένεται να τοποθετηθεί νέος Πρόεδρος στον Φορέα, ο οποίος, εκ του ίδιου νόμου, προβλέπεται ότι θα πρέπει να έχει εμπειρία στα αεροπορικά ζητήματα, καθώς όπως αναφέρεται στο ίδιο άρθρο, ο Πρόεδρος πρέπει να διαθέτει επιστημονική γνώση και εμπειρία στον αεροπορικό τομέα και ο Αναπληρωτής Πρόεδρος, επιστημονική γνώση και εμπειρία στον σιδηροδρομικό τομέα.
Από το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών παραπέμπουν στην υφιστάμενη νομοθεσία, σύμφωνα με την οποία ο Πρόεδρος εκπροσωπεί τον Ε.Ο.Δ.Α.Σ.Α.Α.Μ. έναντι κάθε άλλης Αρχής ή έναντι τρίτων, δικαστικώς και εξωδίκως, για θέματα που άπτονται της αρμοδιότητας του αεροπορικού τομέα, ενώ ο Αναπληρωτής Πρόεδρος εκπροσωπεί τον Ε.Ο.Δ.Α.Σ.Α.Α.Μ. για θέματα που άπτονται της αρμοδιότητας του σιδηροδρομικού τομέα.
Το υπουργείο υπενθυμίζει ότι, ήδη, αρμόδιο όργανο του Οργανισμού (απαρτίζεται από τρεις διερευνητές) ασχολείται με το σιδηροδρομικό δυστύχημα των Τεμπών, διεξάγοντας έρευνα - ανεξάρτητη από τη δικαστική – η οποία αποσκοπεί στην ανάδειξη των συστημικών προβλημάτων ασφάλειας του σιδηροδρόμου.
Θα πρέπει, πάντως, να σημειωθεί ότι και αυτή η τριμελής επιτροπή κατάφερε να συσταθεί με «δάνειο» διερευνητή, ο οποίος μετακινήθηκε στον Οργανισμό από τη Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων (ΡΑΣ) προκειμένου να μπορέσει να ξεκινήσει η διερεύνηση, ενώ τα άλλα δύο μέλη της είναι οι εκπρόσωποι του Ευρωπαικού Οργανισμού Σιδηροδρόμων (ERA).
Σύμφωνα με το υπουργείο, η επιτροπή διερεύνησης έχει προβεί σε σειρά ενεργειών για τη συλλογή των αναγκαίων στοιχείων από τη Δικαιοσύνη και το σύνολο των εμπλεκόμενων σιδηροδρομικών φορέων, μεταξύ των οποίων και PAΣ. Επίσης, αναπτύχθηκε συνεργασία με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Σιδηροδρόμων (ERA), μετά από σχετικό αίτημα στις 30 Σεπτεμβρίου 2023, με σκοπό τη συνδρομή ειδικών εμπειρογνωμόνων στη διερεύνηση του δυστυχήματος.
Φτωχός προυπολογισμός - ελάχιστα κονδύλια για εκπαίδευση
Ο Οργανισμός νομοθετήθηκε τον Ιανουάριο του 2023, λίγες εβδομάδες πριν την τραγωδία των Τεμπών, αλλά παρέμεινε για πολύ καιρό ανενεργός. Απέκτησε διοίκηση τον περασμένο Σεπτέμβριο, ενώ έως τον προηγούμενο μήνα παρέμενε ουσιαστικά χωρίς σιδηροδρομικούς διερευνητές παρά το γεγονός ότι θα έπρεπε από την πρώτη στιγμή να διερευνά το πολύνεκρο δυστύχημα. Τον Φεβρουάριο του 2024 απέκτησε τον πρώτο διερευνητή μέσω μετάταξης από την ΣΤΑΣΥ (Σταθερές Συγκοινωνίες). Ο συγκεκριμένος διερευνητής δε διαθέτει κάποια ιδιαίτερα προσόντα ή την απαιτούμενη σιδηροδρομική εμπειρία δεδομένου ότι πρόκειται για έναν ηλεκτρολόγο απόφοιτο Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης με τριετή προϋπηρεσία στη ΣΤΑΣΥ. Πριν λίγες ημέρες στο δυναμικό του εντάχθηκε και ένα στέλεχος προερχόμενο από τη ΡΑΣ, όπου εργαζόταν έως τώρα ως εσωτερικός ελεγκτής.
Να σημειωθεί ότι όπως είχε γράψει το «Εθνος» σε αναλυτικό του ρεπορτάζ, ο ΕΟΔΑΣΑΑΜ έχει έναν εξαιρετικά φτωχό προϋπολογισμό. Μόλις 691.000 ευρώ δικαιολογήθηκαν για τη λειτουργία του, ενώ για την εκπαίδευση των εργαζομένων του το υπουργείο ενέκρινε το ποσό των ...2.000 ευρώ.
Χαστούκι και από τον ERA για τη (μη) λειτουργία του φορέα
Η μη λειτουργία του Εθνικού Οργανισμού Διερεύνησης Αεροπορικών και Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων έως και τον περασμένο Οκτώβριο, αποτελούσε μια από τις πιο σημαντικές παραβιάσεις της ευρωπαικής νομοθεσίας από την Ελλάδα, σύμφωνα με το πόρισμα του Ευρωπαικού Οργανισμού Σιδηροδρόμων (ERA) με αποτέλεσμα στη χώρα μας – όπως αναφέρεται – να μην είναι εγγυημένη η ανεξάρτητη διερεύνηση σοβαρών ατυχημάτων όπως ορίζεται στην Οδηγία για την Ασφάλεια των σιδηροδρόμων.
Υπογραμμίζεται ότι κάθε κράτος μέλος οφείλει να διασφαλίζει ότι οι έρευνες για τα ατυχήματα και τα συμβάντα διεξάγονται από μόνιμο όργανο, το οποίο περιλαμβάνει τουλάχιστον έναν ερευνητή ικανό να ασκεί καθήκοντα υπεύθυνου ερευνητή σε περίπτωση ατυχήματος ή συμβάντος, ενώ το όργανο αυτό είναι ανεξάρτητο ως προς την οργάνωση, τη νομική του δομή και τη λήψη αποφάσεων.
Ο ERA είχε επισημάνει ότι αν και η Ελλάδα έχει υιοθετήσει νομοθετικά την πρόβλεψη για φορέα διερεύνησης, κανένας μόνιμος φορέας δε φαίνεται να λειτουργεί επί του παρόντος ή τα τελευταία χρόνια: «Ο ελληνικός σιδηροδρομικός φορέας διερεύνησης δεν έχει στελεχωθεί και δεν υπάρχει υπεύθυνος ερευνητής», σημειώνεται.
Η ομάδα αξιολόγησης του Οργανισμού εντόπισε ζητήματα που σχετίζονται με την ανεξαρτησία του φορέα. Κι αυτό διότι, όπως εξηγείται, το ελληνικό Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, το οποίο είναι ταυτόχρονα αρμόδιο για τη λειτουργία του ΟΣΕ, έχει εξουσίες λήψης αποφάσεων επί του φορέα διερεύνησης που σχετίζονται μεταξύ άλλων με τη στελέχωση, την εποπτεία εποπτεία, τον διορισμό του διοικητικού συμβουλίου, τον προυπολογισμό και τον εσωτερικό κανονισμό λειτουργίας και διαχείρισης.
«Αυτή η εκτεταμένη λειτουργική εξάρτηση ενέχει τον κίνδυνο να μην είναι δυνατή η διενέργεια ανεξάρτητων ερευνών σχετικά με οντότητες που εμπίπτουν επίσης στην αρμοδιότητα του ελληνικού Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών», τονίζεται, ενώ επισημαίνεται ότι η μη ύπαρξη μόνιμου και λειτουργικού οργάνου έχει επισημανθεί πολλές φορές στην Ελλάδα. Οι αξιολογητές προσθέτουν επίσης ότι η διερεύνηση δυστυχήματος των Τεμπών που διενεργήθηκε από Τεχνική Επιτροπή κατόπιν αιτήματος του Υπουργείου, δεν υποκαθιστά τις απαιτήσεις της Ευρωπαικής Οδηγίας.
sidirodromikanea.blogspot.com
