Πληρωμές αναδρομικών για μειώσεις συντάξεων με ποσά που ξεκινούν από 750 εκατ. ευρώ και φτάνουν ως 2,3 δισ. ευρώ ανάλογα με το πλήθος των δικαιούχων που θα τα πάρουν βρίσκονται από τώρα στο τραπέζι των αποφάσεων που θα απασχολήσουν την κυβέρνηση που θα προκύψει μετά τις εκλογές.
Κώστας Κατίκος
Ο χάρτης των αναδρομικών περιέχει επιστροφές με ποσά από 600 ευρώ για τους χαμηλοσυνταξιούχους ως 4.000 ευρώ για όσους διεκδικούν επιστροφές επικουρικών, ενώ για το Δημόσιο και την επιστροφή της ΕΑΣ τα ποσά φτάνουν ως 6.500 ευρώ.
Το ζητούμενο είναι πρώτον ποιοι θα τα πάρουν και δεύτερον πώς και πότε.
Οι απαντήσεις βρίσκονται σε τρία σενάρια που θα συζητηθούν την επαύριον των εκλογών από τη νέα κυβέρνηση, όταν έρθει η ώρα των αποφάσεων.
Τα σενάρια πληρωμών για τα αναδρομικά, σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες που έχει συλλέξει και δημοσιεύει σήμερα το ένθετο «Ασφάλιση και Συντάξεις», είναι τα εξής:
1.Να ψηφιστεί νομοθετική ρύθμιση για να πληρωθούν τα αναδρομικά στους συνταξιούχους που έχουν καταθέσει αγωγές και μέχρι στιγμής όλες οι αποφάσεις τους δικαιώνουν. Με αυτό το σενάριο θα πάρουν επιστροφές ως και 4.000 ευρώ από περικοπές επικουρικών συντάξεων και δώρων, περίπου 350.000 συνταξιούχοι από όλα τα ταμεία, οι οποίοι κατέθεσαν αγωγές ως τον Ιούλιο του 2020. Το κόστος των επιστροφών σε αυτή την περίπτωση είναι μικρό, περίπου στα 750 εκατ. ευρώ και βγαίνει άνετα ακόμη και σε μια δόση, από τα χρήματα που περισσεύουν στον προϋπολογισμό (περίπου στα 900 εκατ. ευρώ). Με τον τρόπο αυτό τερματίζονται όλες οι εκκρεμείς δίκες, σταματά η ταλαιπωρία και οι δικαιούχοι παίρνουν τα χρήματά τους, χωρίς να περιμένουν πότε θα πάρουν σειρά για να δικαστεί η αγωγή τους.
2.Να επιστραφούν αναδρομικά με νομοθετική ρύθμιση σε όλους τους συνταξιούχους, που είχαν περικοπές σε επικουρικές συντάξεις, δώρα επικουρικής, δώρα κύριας σύνταξης και μειώσεις από την ΕΑΣ όσον αφορά τους συνταξιούχους του Δημοσίου. Αυτό σημαίνει ότι θα πάρουν επιστροφές και όσοι δεν έκαναν αγωγές. Στην περίπτωση αυτή οι δικαιούχοι φτάνουν στο 1,5 εκατ. συνταξιούχους και το κόστος των αναδρομικών διαμορφώνεται σε 2,3 δισ. ευρώ. Το ποσό είναι απαγορευτικό για οποιαδήποτε κυβέρνηση, πλην όμως οι κανόνες δικαίου δεν επιτρέπουν τον διαχωρισμό των ωφελουμένων με κριτήριο ποιοι έκαναν αγωγή και ποιοι όχι, όταν και οι μεν και οι δε έχουν τις ίδιες απώλειες και η αντισυνταγματικότητα των περικοπών διαγνώστηκε από το ΣτΕ χωρίς να εξετάζεται η ύπαρξη αγωγών από τους συνταξιούχους. Για το σενάριο αυτό, η επικρατέστερη λύση -που απασχόλησε κυβερνητικά στελέχη το προηγούμενο διάστημα- είναι να πληρωθούν τα αναδρομικά σε τρεις ή τέσσερις ετήσιες δόσεις με περίπου 400 ως 600 εκατ. ευρώ το χρόνο για τα έτη 2024, 2025, 2026 και 2027.Να επιστραφούν αναδρομικά σε όσους έχουν καταθέσει αγωγές και σε όσους δεν έχουν καταθέσει να δοθεί ένα εφάπαξ ποσό ίσο με το δώρο που είχαν στην κύρια σύνταξη με πλαφόν ως τα 800 ευρώ. Το κόστος της πρότασης ανέρχεται περίπου σε 1,6 δισ. ευρώ και καλύπτονται πάλι περίπου 1,5 εκατ. συνταξιούχοι. Το πρόβλημα στο σενάριο αυτό είναι στο Δημόσιο, καθώς η 1975/2021 απόφαση της Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου που έκρινε αμετάκλητα αντισυνταγματική την κράτηση της Εισφοράς Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΑΣ) για το 2017 και το 2018 (άσχετα αν από το 2019 και μετά την έκρινε νόμιμη) ισχύει αυτοδίκαια για όλους τους συνταξιούχους με ή χωρίς αγωγές. Η διαφορά με όσους έκαναν αγωγές είναι ότι δικαιούνται αναδρομικά ως και 5 ετών, ενώ ο γενικός κανόνας για όλους είναι ότι θα πρέπει να πάρουν επιστροφές για το διάστημα 2017 και 2018. Για το λόγο αυτόν, το τελικό ποσό στο 3ο σενάριο προσαυξάνεται κατά 400 εκατ. ευρώ με τα αναδρομικά της ΕΑΣ για όλους τους συνταξιούχους του Δημοσίου.
Συντάξεις: Ερώτηση & Απάντηση
Ποιοι συνταξιούχοι του Δημοσίου δικαιούνται αναδρομικά από την επιστροφή κρατήσεων ΕΑΣ; Υπάρχει διαχωρισμός σε πριν και μετά τον νόμο Κατρούγκαλου και γιατί;
Δικαιούχοι αναδρομικών από τις κρατήσεις ΕΑΣ για τα έτη 2017 και 2018 είναι οι παλαιοί συνταξιούχοι του Δημοσίου, όσοι βγήκαν δηλαδή στη σύνταξη πριν την εφαρμογή του νόμου Κατρούγκαλου (πριν τις 13/5/2016). Ο λόγος που τα αναδρομικά επιδικάστηκαν μόνον για τους παλαιούς είναι διότι η προσφυγή στο Ελεγκτικό Συνέδριο για την διακοπή της ΑΣ έγινε πριν το 2016, άσχετα αν η πρώτη απόφαση βγήκε το 2017 και αμετάκλητα το 2021. Οι αποφάσεις λοιπόν αφορούσαν τους παλαιούς συνταξιούχους. Οι νέοι συνταξιούχοι από τις 13/5/2016 και μετά, δεν περιλαμβάνονται στα αναδρομικά αφενός γιατί δεν έχει ασκηθεί προσφυγή ή, αν έχει ασκηθεί, δεν έχει εκδοθεί απόφαση, και αφετέρου διότι η μεταγενέστερη απόφαση του Ελ.Σ (1975/2021) ήρθε και νομιμοποίησε την κράτηση με βάση τον νόμο Κατρούγκαλου και στις νέες συντάξεις (μετά τον Μάιο του 2016) και στις παλιές, από το 2019 και μετά. Στην πράξη οι παλαιοί συνταξιούχοι του Δημοσίου δικαιούνται αναδρομικά από την ΕΑΣ για τα έτη 2017 και 2018, ενώ από 1/1/2019 η κράτηση ΕΑΣ ισχύει και συνεχίζει να επιβάλλεται για παλαιούς και νέους συνταξιούχους.
Συντάξεις: Ποιοι πληρώνουν ΕΑΣ και ποιοι δικαιούνται αναδρομικά
Η ΕΑΣ επιβάλλεται σε κύριες ή άθροισμα κύριων συντάξεων (μικτά) πάνω από 1.400 ευρώ.
Οι επιστροφές ΕΑΣ σύμφωνα με τον πίνακα που επεξεργάστηκε και δημοσιεύει το ένθετο «Ασφάλιση και Συντάξεις» φτάνουν ως 6.486 ευρώ για κύριες συντάξεις από 1.425 ευρώ ως 2.815 ευρώ (μικτά).
Σε αυτή την κατηγορία ανήκει η συντριπτική πλειοψηφία των συνταξιούχων του Δημοσίου. Για μεγαλύτερα μικτά ποσά κύριων συντάξεων που λαμβάνουν οι συνταξιούχοι των ειδικών μισθολογίων (δικαστικοί, πανεπιστημιακοί, γιατροί ΕΣΥ, καθηγητές ΑΕΙ-ΤΕΙ) τα αναδρομικά είναι πάνω και από 7.000 ευρώ.
Οι συνταξιούχοι του ιδιωτικού τομέα, με συντάξεις πάνω από 1.400 ευρώ, δεν έχουν αναδρομικά από την ΕΑΣ, διότι το Συμβούλιο της Επικρατείας την έκρινε μαζί με τις άλλες μειώσεις συντάξεων του πρώτου μνημονίου (νόμος 3845/2010) συνταγματική.
Συντάξεις: Αναδρομικά ως 6.484 ευρώ ανάλογα με τη σύνταξη
Σύμφωνα με τον πίνακα που επεξεργάστηκε το ένθετο «Ασφάλιση και Συντάξεις» τα αναδρομικά ΕΑΣ που δικαιούνται οι συνταξιούχοι του Δημοσίου διαμορφώνονται ως εξής:
1.Συνταξιούχος με αρχική μικτή κύρια σύνταξη 2.815 ευρώ, και 1.718 ευρώ σήμερα προ φόρου, έχει κράτηση ΕΑΣ 282 ευρώ το μήνα και για 23 μήνες (Φεβρουάριο 2017-Δεκέμβριο 2018) δικαιούται αναδρομικά 6.486 ευρώ.Συνταξιούχος με αρχική μικτή κύρια σύνταξη 2.435 ευρώ, και 1.540 ευρώ σήμερα προ φόρου, έχει κράτηση ΕΑΣ 219 ευρώ το μήνα και δικαιούται αναδρομικά 5.037 ευρώ.
Συνταξιούχος με αρχική μικτή κύρια σύνταξη 2.245 ευρώ, και 1.468 ευρώ σήμερα προ φόρου, έχει κράτηση ΕΑΣ 157 ευρώ το μήνα και δικαιούται αναδρομικά 3.611 ευρώ.
4.Συνταξιούχος με αρχική μικτή κύρια σύνταξη 1.990 ευρώ, και 1.346 ευρώ σήμερα προ φόρου, έχει κράτηση ΕΑΣ 119 ευρώ το μήνα και δικαιούται αναδρομικά 2.737 ευρώ.Συνταξιούχος με αρχική μικτή κύρια σύνταξη 1.795 ευρώ, και 1.316 ευρώ σήμερα προ φόρου, έχει κράτηση ΕΑΣ 108 ευρώ το μήνα και δικαιούται αναδρομικά 2.484 ευρώ.
6.Συνταξιούχος με αρχική μικτή κύρια σύνταξη 1.665 ευρώ, και 1.273 ευρώ σήμερα προ φόρου, έχει κράτηση ΕΑΣ 50 ευρώ το μήνα και δικαιούται αναδρομικά 1.150 ευρώ.Συνταξιούχος με αρχική μικτή κύρια σύνταξη 1.535 ευρώ, και 1.197 ευρώ σήμερα προ φόρου, έχει κράτηση ΕΑΣ 46 ευρώ το μήνα και δικαιούται αναδρομικά 1.058 ευρώ.
Συνταξιούχος με αρχική μικτή κύρια σύνταξη 1.425 ευρώ, και 1.144 ευρώ σήμερα προ φόρου, έχει κράτηση ΕΑΣ 25 ευρώ το μήνα και δικαιούται αναδρομικά 575 ευρώ.
