Μαζική πληρωμή 7.500 εφάπαξ στο Δημόσιο προγραμματίζει ο ΕΦΚΑ ως το τέλος Απριλίου για υπαλλήλους που συνταξιοδοτήθηκαν μέσα στο 2022 και συμπεριλαμβάνονται σε μια λίστα με περίπου 20.000 εκκρεμή εφάπαξ, εκ των οποίων τα περισσότερα είναι από το Δημόσιο.
Κώστας Κατίκος
Οι 7.500 δικαιούχοι που θα πληρωθούν στο τέλος του μήνα είναι με βάση τις αιτήσεις συνταξιοδότησης που υποβλήθηκαν στο διάστημα Νοεμβρίου 2022 – Μαρτίου 2023 και με την προϋπόθεση ότι έχει εκδοθεί η κύρια σύνταξη.
Στον επόμενο μήνα προγραμματίζονται και άλλες μαζικές πληρωμές εφάπαξ τόσο για συνταξιούχους του Δημοσίου όσο και άλλων Ταμείων, καθώς ο στόχος είναι να μην αυξάνονται αλλά να μειώνονται οι εκκρεμείς αιτήσεις εφάπαξ και να μη δημιουργείται νέα γενιά ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων.
Την ίδια στιγμή και σύμφωνα με πηγές του ΕΦΚΑ, στα αζήτητα είναι 2.500 εφάπαξ όχι λόγω καθυστερήσεων, αλλά επειδή οι δικαιούχοι χρωστούν στο Δημόσιο και δεν μπορούν να πάρουν φορολογική ενημερότητα που είναι προϋπόθεση για να πληρωθούν το εφάπαξ. Για να πάρουν τα χρήματα, θα πρέπει είτε να προβούν σε ρύθμιση οφειλής είτε να την εξοφλήσουν μετρητοίς, και πάντως χωρίς να προηγηθεί συμψηφισμός σύνταξης ή και εφάπαξ με την οφειλή, γιατί δεν προβλέπεται από το νόμο όταν το χρέος είναι στο Δημόσιο.
Η λίστα των καθυστερήσεων πάντως που έφτασε στα 20.000 απλήρωτα εφάπαξ σε όλα τα Ταμεία οφείλεται στο γεγονός ότι μέσα στο 2022 υπήρξε ρεκόρ συνταξιοδοτήσεων με πάνω από 200.000 νέες αιτήσεις, εκ των οποίων τουλάχιστον οι 23.000 ήταν από δημοσίους υπαλλήλους.
Η αύξηση των συνταξιοδοτήσεων έφερε αύξηση και στους δικαιούχους εφάπαξ, με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν καθυστερήσεις και πολλές πληρωμές να μείνουν πίσω ξεπερνώντας το χρονικό διάστημα των 6 μηνών από την αρχική αίτηση που οι ασφαλισμένοι πρέπει να λαμβάνουν το εφάπαξ όπως ορίζει ο νόμος 4921/2022.
Σύμφωνα με πληροφορίες του «Ε.Τ.» από αρμόδια στελέχη του φορέα, αναμένεται να γίνουν άλλες δύο παρόμοιες πληρωμές Μάιο και Ιούνιο ώστε να μηδενιστούν οι εκκρεμότητες πέραν του εξαμήνου.
Το εφάπαξ που θα πληρωθούν οι 7.500 δικαιούχοι του Δημοσίου βγαίνει κατά μέσο όρο στις 19.500 ευρώ, καθώς κάθε χρόνο υπάρχει μικρή μείωση από την αλλαγή στον τρόπο υπολογισμού που ψηφίστηκε το 2016 με το νόμο 4387 (νόμος Κατρούγκαλου).
Στις πληρωμές του Φεβρουαρίου του 2023 για παράδειγμα, που πληρώθηκαν 1.200 νέα εφάπαξ, το μέσο ποσό πληρωμής ήταν 22.800 ευρώ.
Ανά κατηγορία συνταξιοδοτηθέντων υπαλλήλων το εφάπαξ που πληρώθηκε το 2022 ήταν 21.940 για δημοτικούς υπαλλήλους, 14.100 για υπαλλήλους κρατικών φορέων και οργανισμών, 8.400 ευρώ για κληρικούς, 24.000 ευρώ για αστυνομικούς, 30.400 ευρώ για υπαλλήλους ειδικών μισθολογίων (καθηγητές, γιατροί ΕΣΥ, δικαστικοί υπάλληλοι κ.ά.), 25.500 ευρώ για εκπαιδευτικούς, 22.190 ευρώ για πολιτικούς – διοικητικούς υπαλλήλους (υπουργείων, εφοριών κ.ά.) και 24.348 ευρώ για υπαλλήλους δημόσιων νοσοκομείων.
Στους πολιτικούς υπαλλήλους, για το 2022 το μέσο εφάπαξ έπεσε κάτω από τις 20.000 ευρώ. Στους εκπαιδευτικούς, ήταν 21.962 ευρώ (από 24.337 ευρώ το 2021). Στους υπαλλήλους και λειτουργούς των ειδικών μισθολογίων το μέσο εφάπαξ για το 2022 ήταν 38.919 ευρώ (από 46.073 ευρώ το 2021).
Οι αυξομειώσεις που παρατηρούνται στα εφάπαξ έχουν να κάνουν, πρώτον, με το πλήθος των συνταξιοδοτήσεων, δεύτερον, με τα έτη ασφάλισης που έχουν και, τρίτον, με τις συντάξιμες αποδοχές τους.
Κρυφό «ψαλίδι» για όσους συνταξιοδοτούνται μετά το 2014
Ο γενικός κανόνας που εισήγαγε ο νόμος 4387/2016 είναι ότι το εφάπαξ για τα ίδια έτη ασφάλισης βαίνει μειούμενο κάθε χρόνο για όσους συνταξιοδοτούνται από 1ης/1/2014 και μετά.
Ενας ασφαλισμένος που βγήκε με 35ετία το 2014 πήρε μεγαλύτερο εφάπαξ από αυτόν βγήκε με 35ετία το 2022. Αυτό συμβαίνει διότι μέχρι το 2013 το εφάπαξ υπολογίζεται με το 60% του μέσου όρου των μισθών της 5ετίας 2009-2013, ενώ για τα έτη από το 2014 και μετά απλώς επιστρέφονται οι εισφορές, και μάλιστα αν βάλει κανείς και τον πληθωρισμό, οι επιστροφές είναι λιγότερες από όσες ήταν όταν πληρώθηκαν.
Για να ισοφαρίσουν οι ασφαλισμένοι τις απώλειες, θα πρέπει να παραμείνουν περισσότερα χρόνια. Για να πάρουν δηλαδή ένα εφάπαξ των 35.000 ευρώ από το Δημόσιο, θα πρέπει να συμπληρώσουν 40ετία, ενώ τα προηγούμενα χρόνια έπαιρναν το ίδιο ποσό με 35ετία.
Για παράδειγμα:Υπάλληλος που συνταξιοδοτήθηκε από το Δημόσιο το 2013 με 37 έτη και μισθό 1.600 ευρώ πήρε εφάπαξ 35.520 ευρώ, ενώ ένας υπάλληλος που αποχώρησε το 2022 με 37ετία και τον ίδιο περίπου μισθό πήρε εφάπαξ 27.372 ευρώ.Υπάλληλος που θα συνταξιοδοτηθεί το 2023 από το Δημόσιο με 37 έτη και μέσο μισθό 1.600 ευρώ θα πάρει εφάπαξ 26.544 ευρώ, ενώ ένας υπάλληλος που θα βγει στη σύνταξη το 2029 έχοντας τότε 37ετία και τον ίδιο περίπου μισθό θα πάρει εφάπαξ 21.740 ευρώ.
Η μείωση που προκαλεί ο νόμος Κατρούγκαλου με την άτοκη επιστροφή εισφορών στο εφάπαξ είναι σχεδόν 10.000 ευρώ σε μια 10ετία (2023 έναντι 2013) και όσο αυξάνονται τα έτη με τις άτοκες επιστροφές από το 2014 και μετά οι απώλειες θα μεγαλώνουν.
