Κυριακή 5 Φεβρουαρίου 2023

Σύντομη Ιστορική Αναδρομή του Ελληνικού σιδηροδρόμου μέσα από τα αρχεία του ΟΣΕ.


1869
Κατασκευάζεται η πρώτη σιδηροδρομική γραμμή στην Ελλάδα, ο «Απ’ Αθηνών εις Πειραιάν Σιδηρόδρομος» (Σ.Α.Π.) που ενώνει το Θησείο με τον Πειραιά.

1883
Εγκαινιάζεται ο Σιδηρόδρομος Πύργου Κατακόλου (Σ.Π.Κ.).
1884
Παραδίδεται στην εκμετάλλευση το πρώτο τμήμα των Σιδηροδρόμων Πειραιώς-Αθηνών-Πελοποννήσου (Σ.Π.Α.Π.), Πειραιάς-Ελευσίνα. Η κατασκευή του δικτύου μετρικού εύρους της Πελοποννήσου θα ολοκληρωθεί το 1902.
1884-1885
Έναρξη λειτουργίας των γραμμών μετρικού εύρους Βόλος-Λάρισα και Βόλος-Καλαμπάκα των Σιδηροδρόμων Θεσσαλίας (Σ.Θ.).
1885
Εγκαίνια της γραμμής Αθηνών-Λαυρίου, με διακλάδωση Ηράκλειο-Κηφισσιά, των Σιδηροδρόμων Αττικής (Σ.Α.).
1890
Έναρξη λειτουργίας της γραμμής Μεσολόγγι-Αγρίνιο των Σιδηροδρόμων Βορειοδυτικής Ελλάδος(Σ.ΒΔ.Ε.).
1896
Ολοκληρώνεται η κατασκευή της γραμμής 22km του οδοντωτού σιδηροδρόμου Διακοφτού-Καλαβρύτων (ΔΚ).
1904-1909
Παραδίδεται στην εκμετάλλευση η γραμμή κανονικού εύρους του «Λαρισσαϊκού», Σιδηροδρόμου Πειραιώς-Δεμερλή (Παλαιοφαρσάλου) – Συνόρων (Παπαπούλι) (Π.Δ.Σ.), της Εταιρείας των Ελληνικών Σιδηροδρόμων (Ε.Ε.Σ.). Σύνδεση Αθηνών και Πειραιά με την κεντρική Ελλάδα και τα τότε ελληνοτουρκικά σύνορα. Από τον «Λαρισσαϊκό» έμεινε να αποκαλείται μέχρι σήμερα ο κεντρικός σιδηροδρομικός σταθμός της πρωτεύουσας «Σταθμός Λαρίσσης».
1916
Ολοκληρώνεται το ενωτικό τμήμα Παπαπούλι-Πλατύ, που ενώνει τη γραμμή του Π.Δ.Σ. με τα πρώην Οθωμανικά δίκτυα Μακεδονίας και Θράκης των Εταιρειών: Ανατολικοί Σιδηρόδρομοι (Α.Σ.), Σιδηρόδρομος Θεσσαλονίκης-Μοναστηρίου (Θ.Μ.) και Ενωτικός σιδηρόδρομος Θεσσαλονίκης-Κωνσταντινουπόλεως (Ε.Θ.Κ).
1918
Επιτάσσεται το δίκτυο
της Πελοποννήσου
(ΣΠΑΠ).
1920
Ιδρύονται οι Σιδηρόδρομοι του Ελληνικού Κράτους ως ενιαία διοίκηση των δύο ανεξάρτητων μεταξύ τους κρατικών σιδηροδρομικών εταιρειών, ΠΔΣ και ΣΠΑΠ. Ξεκινά και η σταδιακή εξαγορά των οθωμανικών εταιρειών Μακεδονίας και Θράκης (Α.Σ., Θ.Μ. και Ε.Θ.Κ.).
1922
Οι ΣΠΑΠ αποσπώνται από τους ΣΕΚ και
αποτελούν εταιρεία υπό ιδιωτική
εκμετάλλευση.
1929
Η Γαλλοελληνική Εταιρεία Σιδηροδρόμων (Γ.Ε.Σ.) αναλαμβάνει το τμήμα Αλεξανδρούπολη-Σβίλενγκραντ των πρώην Ανατολικών Σιδηροδρόμων.
Η γραμμή του Λαυρίου μεταβιβάζεται από τους Σιδηροδρόμους Αττικής (Σ.Α.) στους ΣΠΑΠ.
1932
Περιέρχονται στους ΣΕΚ οι Τοπικοί Σιδηρόδρομοι
Μακεδονίας (Τ.Σ.Μ.) που το 1923 είχαν αναλάβει την
εκμετάλλευση της γραμμής Σκύδρα-Αριδαία.
1936-1937
Άφιξη των πρώτων αυτοκινηταμαξών (automotrice) των
ΣΕΚ (κατασκευής Flöridsdorf Αυστρίας), των ΣΠΑΠ
(κατασκευής DWF-Uerdingen-MANκαι Linke Hofmann-MAN
Γερμανίας) και των ΓΕΣ (DWF-Uerdingen-MAN).
1940-1944
Σημαντικό μεταφορικό έργο των σιδηροδρόμων στην πολεμική κινητοποίηση 1940. Απώλειες σιδηροδρομικών και πολλαπλά σαμποτάζ αντίστασης στην γερμανική κατοχή. Τεράστιες καταστροφές τροχαίου υλικού, τεχνικών έργων και εγκαταστάσεων από τα στρατεύματα κατοχής κλιμακούμενες κατά την αποχώρησή τους.
1949
Μετά από μία πενταετία έργων για την αποκατάσταση από τις πολεμικές καταστροφές, κατορθώνεται η σιδηροδρομική επανασύνδεσητης Αθήνας με τη Θεσσαλονίκη.
1951-1955
Περίοδος συγχωνεύσεων των μικρότερων εταιρειών
στις δύο μεγαλύτερες, ΣΕΚ και ΣΠΑΠ. Οι ΣΠΚ και ΣΒΔΕ
υπάγονται στους ΣΠΑΠ (1951, 1952), ενώ η
Γαλλοελληνική Εταιρεία Σιδηροδρόμων και οι ΣΘ
υπάγονται στους ΣΕΚ (1954, 1955).
1961
Έναρξη εφαρμογής του προγράμματος δηζελοκίνησης των ΣΕΚ με την προμήθεια 10 δηζελοκίνητων μηχανών έλξης ALCO (ΗΠΑ).Αρχίζει η σταδιακή απόσυρση των ατμαμαξών.


Οι ΣΠΑΠ, παράλληλα, κατασκευάζουν στο Κεντρικό Εργοστάσιό τους, την πρώτη τους δηζελάμαξα, βάσει σχεδιασμού του μηχανικού Βύρωνα Παπαγεωργίου.
1962
Εξαγορά των ΣΠΑΠ από τους ΣΕΚ.
Δημιουργία Διεύθυνσης Περιφέρειας
Πελοποννήσου (Δ.Π.Π.) των ΣΕΚ.

1970
Ίδρυση νέου Οργανισμού Σιδηροδρόμων Ελλάδος (Ο.Σ.Ε.) ως δημόσια επιχείρηση με τη μορφή Ανώνυμης Εταιρείας.Έναρξη λειτουργίας του νέου Οργανισμού από 1-1-1971.
1971
Αρχίζει να ισχύει ο νέος
Υπηρεσιακός Οργανισμός
του ΟΣΕ.
1976
Με νέα σύμβαση, η Γαλλική Εταιρεία Μελετών και Κατασκευών Σιδηροδρομικών Έργων «SOFRERAIL»
συνεχίζει από το 1966 την εκπόνηση μελετών και την έκδοση «Τεχνικών Οδηγιών», στις οποίες
βασίστηκε η οργάνωση και η λειτουργία των Κλάδων Εκμετάλλευσης, Γραμμής και Έλξης του ΟΣΕ.
1979
Ιδρύεται από τον ΟΣΕ -για πρώτη φορά στην Ελλάδα- το Σιδηροδρομικό Μουσείο. Αρχικά φιλοξενεί 6 ιστορικές ατμάμαξες, 2 βαγόνια, 8 δραιζίνες, καθώς και άλλο μουσειακό υλικό
1983
Αρχίζουν να παραδίδονται μία σειρά αναπτυξιακών έργων στα τμήματα Οινόη-Τιθορέα και Δομοκός-Λάρισα, που περιλαμβάνουν το διπλασιασμό της γραμμής και την εγκατάσταση ηλεκτρικής σηματοδότησης.
1990
Ολοκληρώνεται η κατασκευή των κτιριακών εγκαταστάσεων του Κέντρου Επαγγελματικής Κατάρτισης του ΟΣΕ, στην περιοχή του Αγ. Ιωάννη Ρέντη.
1996
Ιδρύεται θυγατρική εταιρεία του ΟΣΕ με την επωνυμία ΕΡΓΑ ΟΣΕ Α.Ε.. Αντικείμενό της η μελέτη και κατασκευή νέων χαράξεων και γραμμών στο σιδηροδρομικό δίκτυο.

Στη φωτογραφία το Συγκρότημα Θριασίου Πεδίου (Α’ φάση: έναρξη κατασκευής 1999)
1999
Εγκαίνια του πρώτου τμήματος ηλεκτροκίνησης στο δίκτυο του ΟΣΕ, στη γραμμή Θεσσαλονίκη-Ειδομένη. Η ρευματοληψία γίνεται μέσω Εναέριας Γραμμής Επαφής με εναλασσόμενο ρεύμα 25kV στα 50Hz.

ose.gr
sidirodromikanea.blogspot.com