Το υψηλό ενεργειακό κόστος «κοκκίνισε» τα αποτελέσματα της περυσινής χρονιάς - Στα προβλήματα στην σιδηροδρομική υποδομή σκαλώνουν οι εμπορευματικές μεταφορές
Για την Hellenic Train το 2022 ήταν μία καλή χρονιά από πλευράς εσόδων, αλλά μία πολύ δύσκολη χρονιά από πλευράς εξόδων λόγω της εκτόξευσης του κόστους diesel και ηλεκτρικής ενέργειας. Ωστόσο, η εταιρεία μετά την πανωλεθρία που έσπειρε ο covid στις μεταφορές κατά τη διετία 2020-2021, κατάφερε πέρυσι να ξεπεράσει την επίδοση του 2019 στα έσοδα από τις επιβατικές μεταφορές κατά 10%, ενώ έχει μπει πολύ δυνατά στο 2023.
Σύμφωνα με πηγές της σιδηροδρομικής εταιρείας, η Hellenic Train το 2022 μετέφερε περίπου 15,5 εκατ. επιβάτες καθώς η κίνηση αυξήθηκε μετά το «μούδιασμα» του περυσινού πρώτου διμήνου, με αποτέλεσμα τα έσοδα από τις πωλήσεις εισιτηρίων να υπερβούν εκείνα του 2019 κατά 10% , ωθώντας ανοδικά τα συνολικά έσοδα της Εταιρείας από το μεταφορικό έργο, κοντά στην περιοχή των 80 εκατ. ευρώ.
Από το ποσό αυτό, τα περίπου 65 εκατ. ευρώ ( προ ΦΠΑ) αφορούν έσοδα από τις πωλήσεις εισιτηρίων και, τα υπόλοιπα σχεδόν 15 εκατ. ευρώ, έσοδα από το εμπορευματικό έργο, με τις εμπορευματικές υπηρεσίες να είναι σε επίπεδο συγκρίσιμο με εκείνο του 2021.
Το ότι η Hellenic Train το 2022 έπιασε και ξεπέρασε τις πωλήσεις εισιτηρίων του 2019, μετά την πολύ δύσκολη διετία 2020-2021, αλλά και των προβλημάτων που συνεχίζουν να υπάρχουν στη σιδηροδρομική υποδομή, είναι οπωσδήποτε ένα επίτευγμα, αν μάλιστα ληφθεί υπόψη ότι το 2019 ήταν έτος- σταθμός για τον ελληνικό σιδηρόδρομο επειδή το Μάϊο της χρονιάς εκείνης, άρχισε να λειτουργεί η διπλή ηλεκτροδοτούμενη γραμμή σε όλο το μήκος του Αθήνα- Θεσσαλονίκη.
Ο κύκλος εργασιών της Hellenic Train το 2022, όπως το makthes.gr πληροφορήθηκε, θα υπερβεί τα 130 εκατ. ευρώ, δηλαδή θα πιάσει επίπεδα 2019, καθώς στα έσοδα των 80 εκατ. ευρώ από το επιβατικό και μεταφορικό σκέλος των υπηρεσιών, προστίθενται τα 50 εκατ. ευρώ από τα ΥΔΥ όπως αυτά προκύπτουν από τη σύμβαση με το ελληνικό δημόσιο, καθώς επίσης τα έσοδα από την παροχή υπηρεσιών συντήρησης τροχαίου υλικού προς τρίτους.
Τα αποτελέσματα θα είναι… «ροζ»
Το 2022, δημιουργήθηκαν για την Hellenic Train , λόγω ενεργειακής κρίσης, μεγάλες πιέσεις στο σκέλος των δαπανών. Στα καύσιμα το μοναδιαίο κόστος υπερέβη το + 40% σε σχέση με το 2021, ενώ οι αυξήσεις στο ηλεκτρικό ρεύμα ήταν +80%-90%. Η εκτίναξη του ενεργειακού κόστους, ήταν ο βασικός λόγος που η Εταιρεία είχε ζημίες, ξεκινώντας ακόμη και από τα παραγωγικά αποτελέσματα ( EBITDA).
Eπίσης, κατά το 2022, αυξήθηκε και το κόστος μισθοδοσίας κατά περίπου 10%, καθώς ήρθη το «πάγωμα» των μισθολογικών κλιμακίων που είχε συμφωνηθεί με τα σωματεία εργαζομένων για τα έτη 2020 και 2021, λόγω των ειδικών συνθηκών που είχε δημιουργήσει η πανδημία, ενώ στη χρονιά αυτή έγιναν και πολλές προσλήψεις προσωπικού, περίπου 220 ατόμων, κυρίως στον κλάδο έλξης .
H επιβατική κίνηση προ, κατά και μετά covid
Το 2019 η Hellenic Train μετέφερε 19,6 εκατ. επιβάτες, κίνηση που μειώθηκε σχεδόν στο μισό, τη διετία 2020-2021 αφού έπεσε στα 10,2 εκατ. το 2020 και στα 10 εκατ. περίπου το 2021.
Στον άξονα Αθήνα- Θεσσαλονίκη, το 2022, μετακινήθηκε το 9,6% των επιβατών που εξυπηρέτησε η Εταιρεία, ποσοστό που αντιστοιχεί σε περίπου 1,5 εκατ. επιβάτες. Σε ό,τι όμως αφορά έσοδα, η συγκεκριμένη γραμμή έδωσε στη Hellenic Train σχεδόν 35,5 εκατ. ευρώ ( προ ΦΠΑ) ή το 55% των συνολικών εσόδων. Η συγκεκριμένη γραμμή, «είναι τα χρήματα λόγω των μεγαλύτερων χιλιομετρικών αποστάσεων και, όχι οι επιβάτες, ενώ το αντίστροφο συμβαίνει στο προαστιακό της Αθήνας, όπου είναι πάρα πολλοί οι επιβάτες με πολύ μικρό όμως έσοδο ανά χιλιόμετρο, για την Εταιρεία».
Που «κολλάνε» οι μεταφορές cargo
Τα έσοδα της επιβατικής κίνησης αντιστοιχούν περίπου στο 80% των εσόδων του μεταφορικού έργου της Εταιρείας, γιατί το εμπορευματικό κομμάτι δεν έχει δείξει ακόμη τη δυναμική του λόγω των πολλών προβλημάτων που συνεχίζουν να υπάρχουν στη σιδηροδρομική υποδομή , στο ελληνικό δίκτυο ( σ.σ. επιδομή, τηλεδιοίκηση, ΕΤCS) όπως και στα δίκτυα της Βουλγαρίας και της Σερβίας.
Τα προβλήματα, στις εμπορευματικές μεταφορές, στο ελληνικό δίκτυο ήταν και παραμένουν πολλά, τόσο όσον αφορά φορτία που μεταφέρονται προς και από την Ευρώπη, αλλά και εντός της ελληνικής επικράτειας.
Προβλήματα στο ελληνικό δίκτυο
Αρκεί μόνο να αναφερθεί ότι τα cargo τραίνα, πηγαίνουν με ταχύτητα ( βραδυπορία) 10χλμ/ ώρα στο τμήμα μήκους 16 χλμ. από Στρυμόνα ως Προμαχώνα, τμήμα που τώρα θα αναταχθεί, ενώ η παλιά γραμμή που ακόμη χρησιμοποιείται στο τμήμα Πολύκαστρο- Ειδομένη, είναι σε κακή κατάσταση, η δε καινούργια, που κατασκευάστηκε προ τριετίας και από πολλούς θεωρείται δύσκολη λόγω μεγάλης κλίσης, δεν έχει ακόμη παραληφθεί.
Πέραν των ανωτέρω, τα συστήματα που θα απελευθερώσουν τις δυνατότητες του σιδηροδρόμου στον άξονα Αθήνα- Θεσσαλονίκη ( ETCS 1 με ραδιοκάλυψη, σηματοδότηση - τηλεδιοίκηση) δεν έχουν ακόμη λειτουργήσει σε όλο του το μήκος. Πρόκειται για την πολυσυζητημένη σύμβαση 717 που πιάνει μεγάλα τμήματα του άξονα Αθήνα- Θεσσαλονίκη – Προμαχώνας (Ανάταξη και Αναβάθμιση του συστήματος Σηματοδότησης-Τηλεδιοίκησης και Αντικατάστασης 70 Αλλαγών Τροχιάς πλην του Τιθορέα- Δομοκός), έργο που θα έπρεπε να είχε ολοκληρωθεί προ τετραετίας.
Πολυήμερες καθυστερήσεις στη Σερβία
Aλλά για την Hellenic Train τα προβλήματα επεκτείνονται πέραν της ελληνικής επικράτειας, καθώς οι διεθνείς μεταφορές σκαλώνουν λόγω των εμποδίων που συναντούν τόσο στο δίκτυο της Βουλγαρίας, όσο και στο δίκτυο της Σερβίας, με τις καθυστερήσεις στη δεύτερη περίπτωση, να είναι, όχι ωρών, αλλά ημερών. Αυτές οι καθυστερήσεις οφείλονται στην προβληματική κατάσταση των δικτύων σε Βουλγαρία και Σερβία, όπως και στα έργα αναβάθμισης που εκτελούνται.
Η Hellenic Train, δρομολόγησε το 2020, μία νέα σύνδεση από Θεσσαλονίκη για Κούλατα/ Βουλγαρία, αλλά λόγω των έργων που γίνονται, η γραμμή εντός του βουλγαρικού εδάφους και σε μεγάλο μήκος, είναι διαθέσιμη μόνο για τρεις (3) ημέρες την εβδομάδα.
Στη Σερβία τα πράγματα είναι ακόμη χειρότερα, γιατί εκεί οι καθυστερήσεις είναι πολυήμερες. Σαν αποτέλεσμα, το 2022, η κίνηση στα διεθνή εμπορευματικά δρομολόγια μειώθηκε κατά -30%. Η εταιρεία ως σήμερα, δεν έχει χάσει τους λίγους μεγάλους πελάτες που εξυπηρετεί για transit φορτία, παρά την έντονα προβληματική κατάσταση.
Από Θεσσαλονίκη για Βαλκάνια
Ζήτηση, όπως τονίσθηκε, για τη μεταφορά φορτίων προς και από Βαλκάνια και την υπόλοιπη Ευρώπη, υπάρχει, αλλά δεν βοηθούν οι υποδομές. Να σημειωθεί ότι από τη Θεσσαλονίκη και τον ΟΛΘ, σε συνεργασία με τη Hellenic Train, φορτώνονται containers για τη Σόφια στη Βουλγαρία και τη Νις στη Σερβία.
Ωστόσο η προσπάθεια ανάπτυξης των εμπορευματικών μεταφορών δεν σταματάει και η Hellenic Train έχει σχεδιάσει μία νέα υπηρεσία, για την ελληνική αγορά και τις μεσαίες και μικρότερες εταιρείες, που δεν μπορούν να μισθώσουν block trains. Πρόκειται ουσιαστικά για μία υπηρεσία τύπου groupage, για μία υπηρεσία που θα είναι ολοκληρωμένη και θα αφορά την μεταφορά εμπορευματοκιβωτίων από πόρτα σε πόρτα (ICS).
Η νέα αυτή υπηρεσία θα μεταφέρει container από Αθήνα σε Θεσσαλονίκη αλλά και από Θεσσαλονίκη σε Αλεξανδρούπολη - Πύθιο – Σβίλενγκραντ, παρά την όχι καλή κατάσταση της γραμμής σε Ανατολική Μακεδονία και Θράκη. Επίσης, θα μεταφέρονται τέτοια τύπου groupage φορτία από Θεσσαλονίκη σε Σόφια αλλά και από Θεσσαλονίκη σε Σκόπια.
Νέες υπηρεσίες για τους επιβάτες
Έρευνα που έγινε τον Σεπτέμβριο του 2021, έδειξε την προτίμηση των επιβατών για την αυτοκινητάμαξα EΤR 470, ενώ το 50% των επιβατών του αεροπλάνου βρίσκουν το συγκεκριμένο τραίνο από πλευράς συνθηκών μετακίνησης, καλύτερο από το αεροπλάνο και, το 30% εφάμιλλο.
Ωστόσο να σημειωθεί ότι εκδηλώνεται έντονη κριτική γιατί, ούτε στον άξονα Αθήνα- Θεσσαλονίκη, υπάρχει κάλυψη wi-fi και συνδέσεις με τα δίκτυα των εταιρειών κινητής, κάτι που όμως η Hellenic Train αποδίδει στις εταιρείες τηλεπικοινωνιών, προσθέτοντας ότι το δορυφορικό ίντερνετ, ακόμη και αν προσφερθεί, δεν θα καλύπτει το μεγάλο αριθμό συνδέσεων σε συρμούς των 400- 500 επιβατών.
Η νέα εμπορική πλατφόρμα
Η νέα εμπορική πλατφόρμα, βιομηχανικής κλίμακας που αναπτύσσει για την Hellenic Train η FSI Technology, θα προσφέρει στην Εταιρεία μεγαλύτερη ασφάλεια αλλά και στον επιβάτη, προστασία προσωπικών δεδομένων. Σαν πολυκαναλική, η πλατφόρμα, θα προσφέρει παρόμοια εμπειρία χρήσης και στο web και στο mobile και στο εκδοτήρια και, μελλοντικά στα μηχανήματα πώλησης εισιτηρίων, εάν εγκατασταθούν.
Με τη νέα πλατφόρμα ο πελάτης θα μπορεί, μέσα από το κινητό του τηλέφωνο ή τον η/υ, να αλλάξει το εισιτήριό του, ενώ σε επόμενη φάση θα έχει άμεση πρόσβαση και σε άλλες υπηρεσίες. Για παράδειγμα, μέσω συστήματος push notification η Εταιρεία θα μπορεί να επικοινωνεί σε real time με τους πελάτες και να τους ειδοποιεί για αλλαγές π.χ στα δρομολόγια. Επίσης, ανάλογα με το προφίλ του κάθε πελάτη και εφ’ όσον αυτός το επιτρέπει, θα μπορεί να προβαίνει σε ειδικές προσφορές.
Κατακόρυφη αύξηση στα ηλεκτρονικά εισιτήρια
Και ο σιδηρόδρομος, όπως τονίσθηκε, πρέπει να γίνει digital. Σημειώνεται ότι το 2019, στον άξονα Αθήνα- Θεσσαλονίκη τα ηλεκτρονικά εισιτήρια ήταν στο 20%, ενώ το 2022 αυξήθηκαν στο 60% των εισιτηρίων που εκδόθηκαν.
Με αυτές τις νέες υπηρεσίες αλλά και με την προσθήκη και άλλων δρομολογίων στο Αθήνα – Θεσσαλονίκη, εφ’ όσων δοθεί μεγαλύτερη χωρητικότητα από τον ΟΣΕ, η Hellenic Train προβλέπει ισχυρή άνοδο στο επιβατικό της έργο από το 2023 και για τα επόμενα χρόνια.
Να σημειωθεί ότι σήμερα η Εταιρεία, ημερησίως, έχει πέντε (5) ζεύγη δρομολογίων Intercity και δύο (2) ETR 470 και θέλει να τα αυξήσει, με 1-2 ζεύγη δρομολογίων επιπλέον.
Επενδύσεις soft και σε capex
Το 2023 οι επενδύσεις που θα υλοποιηθούν θα αφορούν κυρίως ΙΤ συστήματα, ενώ θα γίνει και το roll out της εμπορικής πλατφόρμας στο Β’ τρίμηνο, κόστους 1,650 εκατ. ευρώ.
Συγκεκριμένα οι επενδύσεις της Hellenic Train το 2023, θα αφορούν π.χ. σύστημα ελέγχου προσβάσεων στον προαστιακό της Αθήνας, λοιπά συστήματα back office που βελτιώνουν τη διαχείριση του κόστους και εν τέλει και τις παρεχόμενες υπηρεσίες.
Οι βαριές επενδύσεις, σε τροχαίο υλικό, θα γίνουν μεταξύ των ετών 2024-2027 αφού προηγουμένως, το 2023, εκπονηθούν οι μελέτες σκοπιμότητας – βιωσιμότητας και, σύμφωνα με τα όσα προβλέπονται από τη νέα σύμβαση που υπογράφηκε τον Ιούλιο του 2022, με το ελληνικό δημόσιο. Σημειώνεται ότι σχεδιάζεται η προμήθεια 10-15 συρμών, υδρογόνου και ηλεκτροκινούμενων. Η προμήθεια των νέων συρμών θα γίνει ως το 2027 και πάντως μετά το 2024.
