Αλλαγές σε όρια ηλικίας συνταξιοδότησης, στα ποσά κύριων συντάξεων, επικουρικών συντάξεων, μερισμάτων, επιδομάτων, εφάπαξ, καθώς και στις εισφορές μισθωτών και ελευθέρων επαγγελματιών μπαίνουν σε εφαρμογή μέσα στο 2023.
Κώστας Κατίκος
Πρόκειται για 15 συν 1 ρυθμίσεις που τίθενται σε ισχύ από 1ης/1/2023 και αφορούν άμεσα ή έμμεσα 4,5 εκατ. ασφαλισμένους και συνταξιούχους. Οι αλλαγές προέρχονται τόσο από την εξέλιξη ήδη νομοθετημένων διατάξεων (όπως τα όρια ηλικίας και οι προϋποθέσεις συνταξιοδότησης) από νέες ρυθμίσεις που θα αρχίσουν να εφαρμόζονται από φέτος (όπως οι αυξήσεις συντάξεων, μερισμάτων, επιδομάτων), αλλά και από ενδεχόμενη θέσπιση νέων μέτρων μέσα στο 2023 (π.χ. αναδρομικά συντάξεων).
Τις αλλαγές αποκωδικοποίησε και παρουσιάζει σε ειδικό αφιέρωμα το ένθετο «Ασφάλιση και Συντάξεις».
Οι 15 συν 1 αλλαγές που τίθενται σε ισχύ το 2023 στο ασφαλιστικό και το συνταξιοδοτικό σύστημα είναι οι εξής:Η αύξηση της εθνικής σύνταξης στα 413,76 ευρώ (από τα 384 ευρώ) για 20 έτη ασφάλισης και πάνω, και στα 372,38 ευρώ (από 345,6 ευρώ) για 15 έτη. Η αύξηση της εθνικής εφαρμόζεται τόσο στις συντάξεις με έναρξη καταβολής ως τον Δεκέμβριο του 2022 όσο και στις νέες συντάξεις με έναρξη καταβολής από 1ης/1/2023.
Η αύξηση στο κατώτατο όριο σύνταξης λόγω εργατικού ατυχήματος ή επαγγελματικής νόσου, το οποίο από 768 ευρώ αυξάνεται σε 827,52 ευρώ.
Η αύξηση της κατώτατης σύνταξης χηρείας στα 387,90 ευρώ από τα 360 ευρώ που ήταν από το 2016 ως και το 2022.
Η αύξηση των κύριων συντάξεων κατά 7,75%. Το ποσοστό αύξησης για μεν τους ήδη συνταξιούχους και όσους έχουν έναρξη καταβολής σύνταξης ως 31/12/2022 (αίτηση ως 30/11/2022) θα εφαρμοστεί και στην εθνική και στην ανταποδοτική σύνταξη.
Η αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης. Για όσους δεν έχουν κατοχυρώσει ηλικίες εξόδου κάτω των 67 και των 62 ετών, από 1ης/1/2023, ο γενικός κανόνας για πλήρη σύνταξη είναι σε ηλικία 62 ετών με 40 έτη ασφάλισης ή στα 67 με λιγότερα, ενώ για τη μειωμένη το όριο ηλικίας είναι στα 62.
Η κατάργηση των ορίων ηλικίας για μειωμένη σύνταξη από το Δημόσιο για όσους κλείνουν τα 55 ως 60 έτη το 2023 με 25ετίες το 2010-2012.
Ο περιορισμός στις εξαγορές πλασματικού χρόνου ασφάλισης για την κατοχύρωση των ηλικιακών προϋποθέσεων ως το 2012, από ασφαλισμένους που συμπληρώνουν τις παλιές ηλικίες συνταξιοδότησης (55 ως 60 ετών) μέσα στο 2023.
Η περαιτέρω μείωση της βασικής σύνταξης ΟΓΑ, κατά 4% που έχει ξεκινήσει από το 2003. Η βασική σύνταξη του ΟΓΑ με τη μείωση 4% θα διαμορφωθεί φέτος στα 57,6 ευρώ για τους νέους συνταξιούχους και στη συνέχεια θα δοθεί αύξηση 7,75%.
Η μείωση του ποσοστού αναπηρίας στο 50% αντί 67% για τη χορήγηση εθνικής σύνταξης στους παλαιούς ασφαλισμένους. Η διάταξη ψηφίστηκε πρόσφατα στον μίνι ασφαλιστικό (Νόμος 4997/2022) και ξεκινά από το 2023. Πολλοί ασφαλισμένοι με αναπηρία 50% θα πάρουν σύνταξη, ενώ μέχρι τώρα θα έπρεπε να είχαν πάνω από 67%.
Η κατάργηση από 1ης/1/2023 της ειδικής εισφοράς 1% που πληρώνουν οι δημόσιοι υπάλληλοι στο πρώην Ταμείο Πρόνοιας (ΤΠΔΥ). Από την κατάργηση της εισφοράς θα έχουν έμμεση αύξηση από 7 ως και 23 ευρώ στον μηνιαίο βασικό τους μισθό.
11.Το ξεπάγωμα της αύξησης των εισφορών για τους ελεύθερους επαγγελματίες. Ο Νόμος 4670/2020 προβλέπει ότι από 1ης/1/2023 οι εισφορές αυξάνονται όσο και ο πληθωρισμός. Η πρώτη αύξηση θα είναι της τάξης του 10%. Το μηνιαίο κόστος είναι από 22 ευρώ ως 55 ευρώ ανάλογα με την ασφαλιστική κατηγορία. Εξετάζεται όμως ταυτόχρονα να καταργηθεί η εισφορά των 10 ευρώ μηνιαίως για ανεργία, που πληρώνουν οι ελεύθεροι επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενοι, καθώς ελάχιστοι παίρνουν το αντίστοιχο βοήθημα.Η αύξηση στα μερίσματα 120.000 αποστράτων από τα μετοχικά ταμεία των Ενόπλων Δυνάμεων (Στρατιού, Αεροπορίας, Ναυτικού). Η αύξηση προέρχεται από την κατάργηση της μνημονιακής κράτησης του Νόμου 4093. Τα ποσοστά αύξησης είναι 5%, 10% και 15% για τους περισσότερους.
Η μόνιμη μείωση από 1ης/1/2023 των ασφαλιστικών εισφορών για τους εργαζόμενους κατά 1,1% και η επιπρόσθετη μείωση εισφορών που θα νομοθετηθεί εντός του έτους με την εφαρμογή της ψηφιακής κάρτας εργασίας στο σύνολο των επιχειρήσεων.
Η αύξηση κατά 7,75% στα επιδόματα απολύτου αναπηρίας που καταβάλλουν τα πρώην ταμεία του e-ΕΦΚΑ στους ασφαλισμένους τους.
Η περαιτέρω μείωση στα ποσά του εφάπαξ λόγω του δυσμενέστερου τρόπου υπολογισμού του βοηθήματος που ψηφίστηκε το 2016 με το Νόμο 4387 (νόμος Κατρούγκαλου) με αναδρομική ισχύ από τις εκκρεμείς τότε αιτήσεις. Ο νόμος «πάγωσε» το εφάπαξ στα έτη που είχαν οι ασφαλισμένοι ως το 2013 και για τα έτη από το 2014 και μετά μετέβαλε το εφάπαξ σε άτοκη επιστροφή εισφορών. Για παράδειγμα, δημόσιος υπάλληλος με 40 έτη και μέσο όρο συντάξιμων αποδοχών 1.700 ευρώ, με τον υπολογισμό του 2013 θα έπαιρνε εφάπαξ 41.000 ευρώ, ενώ με τις αλλαγές, για τα ίδια χρόνια, θα πάρει 38.700 ευρώ.
Συντάξεις: Προσδοκίες για αναδρομικά σε δόσεις
Οι προσδοκίες των συνταξιούχων για πληρωμή αναδρομικών μέσα στο 2023 είναι πιθανό να επαληθευτούν.
Το σίγουρο είναι ότι για περίπου 350.000 με 400.000 συνταξιούχους που έχουν διεκδικήσει τα αναδρομικά 11 μηνών από μειώσεις επικουρικών και Δώρων, με προσφυγές στα δικαστήρια ως τον Ιούλιο του 2020, η λύση θα δοθεί με αποφάσεις -εξπρές από τα δικαστήρια και με πληρωμές χωρίς ενστάσεις από τον ΕΦΚΑ.
Για 1 εκατ. συνταξιούχους χωρίς αγωγές η κυβέρνηση σκέφτεται να τους δώσει αναδρομικά, αλλά σε 3 ή 4 ετήσιες δόσεις, με πρώτη εντός του 2023.
Η απόφαση για το πώς θα κλείσει η εκκρεμότητα με τα αναδρομικά θα γίνει γνωστή μέσα στους επόμενους μήνες.
Συντάξεις: Ερώτηση και Απάντηση
Τι αλλάζει στις κρατήσεις των συντάξεων; Πώς επηρεάζουν οι αυξήσεις που θα δοθούν τις κρατήσεις ΕΑΣ και την κράτηση υγειονομικής περίθαλψης; Θα αλλάξει η προσωπική διαφορά από τις κρατήσεις;
Οι κρατήσεις συντάξεων είναι υπέρ υγειονομικής περίθαλψης με 6% και υπέρ του Ασφαλιστικού Κεφαλαίου Αλληλεγγύης Γενεών (ΑΚΑΓΕ ή ΕΑΣ) με ποσοστά από 3% ως 14% για κύριες συντάξεις ή άθροισμα κύριων συντάξεων (μικτά) από 1.400 ευρώ και άνω. Η αύξηση των κύριων συντάξεων προκαλεί και μεγαλύτερες κρατήσεις. Προσοχή: Οσοι ξεπεράσουν τα 1.700 ευρώ με την αύξηση του 2023 θα έχουν διπλασιασμό της κράτησης ΑΚΑΓΕ, που από το 3% θα πάει στο 6%. Για παράδειγμα, συνταξιούχος που έπαιρνε 1.650 ευρώ είχε 3% υπέρ ΑΚΑΓΕ με ποσό κράτησης 49,5 ευρώ. Με την αύξηση 7,75% η σύνταξή του θα διαμορφωθεί στα 1.777,87 ευρώ (αύξηση 127,87 ευρώ), αλλά θα αυξηθεί και η κράτηση ΑΚΑΓΕ στο 6% επειδή περνάει τα 1.700 ευρώ. Με 6% κράτηση θα πληρώνει 106,67 ευρώ. Στην πράξη ένα μέρος της αύξησης «το τρώει» η αύξηση του ΑΚΑΓΕ! Η κράτηση (ΑΚΑΓΕ και περίθαλψης) υπολογίζονται στο άθροισμα εθνικής και ανταποδοτικής σύνταξης. Αν η σύνταξη είναι ήδη πάνω από τα 1.400 ευρώ, τότε με την αύξηση του 7,75% μεγαλώνει και η κράτηση ΑΚΑΓΕ, ενώ θα είναι μικρότερη η μείωση στην προσωπική διαφορά.
ΤΑ ΝΕΑ ΠΟΣΑ ΕΘΝΙΚΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ
| Ετη ασφάλισης | Πλήρης σύνταξη | Μειωμένη σύνταξη | ||
| Εθνική σύνταξη 2022 (€) | Εθνική σύνταξη με αύξηση το 2023 (€) | Εθνική σύνταξη 2022 (€) | Εθνική σύνταξη με αύξηση το 2023 (€) | |
| 20 | 384,00 | 413,76 | 268,80 | 289,63 |
| 19 | 376,32 | 405,48 | 263,42 | 283,84 |
| 18 | 368,64 | 397,21 | 258,05 | 278,05 |
| 17 | 360,96 | 388,93 | 252,67 | 272,25 |
| 16 | 353,28 | 380,66 | 247,30 | 266,46 |
| 15 | 345,60 | 372,38 | 241,92 | 260,67 |
ΟΙ ΝΕΕΣ ΚΑΤΩΤΑΤΕΣ ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ ΧΗΡΕΙΑΣ
| Ετη ασφάλισης θανόντος | Ως 31/12/2022 | Από 1ης/1/2023 |
| 20 και άνω | 384 | 413,76 |
| 19 | 376,32 | 405,48 |
| 18 | 368,64 | 397,2 |
| 17 | 360,96 | 388,93 |
| 16 | 360 | 387,9 |
| έως 15 | 360 | 387,9 |
ΟΙ ΑΥΞΗΣΕΙΣ ΤΟΥ 2023 ΚΑΤΑ ΜΕΣΟ ΟΡΟ ΣΕ ΠΑΛΑΙΟΥΣ ΚΑΙ ΝΕΟΥΣ ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΟΥΣ
| ΤΑΜΕΙΑ | ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΣΥΝΤΑΞΗΣ | ΠΑΛΑΙΟΙ ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΟΙ (ΠΡΙΝ ΤΙΣ 13/5/2016) | ΝΕΟΙ ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΟΙ (ΜΕΤΑ ΤΙΣ 13/5/2016) | ||||
| ΜΕΣΗ ΣΥΝΤΑΞΗ 2022 | ΑΥΞΗΣΗ 1/1/2023 (7,75%) | ΜΕΣΗ ΣΥΝΤΑΞΗ 2023 | ΜΕΣΗ ΣΥΝΤΑΞΗ 2022 | ΑΥΞΗΣΗ 1/1/2023 (7,75%) | ΜΕΣΗ ΣΥΝΤΑΞΗ 2023 | ||
| ΙΚΑ & ΝΠΔΔ | ΓΗΡΑΤΟΣ | 742 | 59 | 801 | 744 | 60 | 804 |
| ΑΝΑΠΗΡΙΑΣ | 520 | 42 | 562 | 538 | 43 | 581 | |
| ΘΑΝΑΤΟΥ | 446 | 36 | 482 | 495 | 40 | 535 | |
| ΟΓΑ | ΓΗΡΑΤΟΣ | 446 | 36 | 482 | 484 | 39 | 523 |
| ΑΝΑΠΗΡΙΑΣ | 471 | 38 | 509 | 423 | 34 | 457 | |
| ΘΑΝΑΤΟΥ | 177 | 14 | 191 | 379 | 30 | 409 | |
| ΟΑΕΕ | ΓΗΡΑΤΟΣ | 1.170 | 94 | 1.264 | 819 | 66 | 885 |
| ΑΝΑΠΗΡΙΑΣ | 1.125 | 90 | 1.215 | 593 | 47 | 640 | |
| ΘΑΝΑΤΟΥ | 715 | 57 | 772 | 505 | 40 | 545 | |
| ΔΗΜΟΣΙΟ (ΓΛΚ) | ΓΗΡΑΤΟΣ | 950 | 76 | 1.026 | 1.208 | 97 | 1.305 |
| ΑΝΑΠΗΡΙΑΣ | 681 | 54 | 735 | 888 | 71 | 959 | |
| ΘΑΝΑΤΟΥ | 472 | 38 | 510 | 680 | 54 | 734 | |
| ΔΕΚΟ, ΤΡΑΠΕΖΩΝ κ.ά. | ΓΗΡΑΤΟΣ | 1.404 | 112 | 1.516 | 2.184 | 175 | 2.359 |
| ΑΝΑΠΗΡΙΑΣ | 1.100 | 88 | 1.188 | 1.343 | 107 | 1.450 | |
| ΘΑΝΑΤΟΥ | 810 | 65 | 8.75 | 763 | 61 | 824 | |
| ΕΤΑΑ | ΓΗΡΑΤΟΣ | 1.089 | 87 | 1.176 | 1.074 | 86 | 1.160 |
| ΑΝΑΠΗΡΙΑΣ | 1.010 | 81 | 1.091 | 798 | 64 | 862 | |
| ΘΑΝΑΤΟΥ | 703 | 56 | 759 | 643 | 51 | 694 | |
| ΝΑΤ | ΓΗΡΑΤΟΣ | 1.072 | 86 | 1.158 | 1.158 | 93 | 1.251 |
| ΑΝΑΠΗΡΙΑΣ | 542 | 43 | 585 | 626 | 50 | 676 | |
| ΘΑΝΑΤΟΥ | 697 | 56 | 753 | 652 | 52 | 704 | |
| ΕΤΑΠ-ΜΜΕ | ΓΗΡΑΤΟΣ | 1.327 | 106 | 1.433 | 1.349 | 108 | 1.457 |
| ΑΝΑΠΗΡΙΑΣ | 1000 | 80 | 1.080 | 828 | 66 | 894 | |
| ΘΑΝΑΤΟΥ | 785 | 63 | 848 | 758 | 61 | 819 | |
* ΠΟΣΑ ΣΥΝΤΑΞΕΩΝ ΜΙΚΤΑ
*ΟΙ ΠΑΛΑΙΟΙ ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΟΙ ΠΑΙΡΝΟΥΝ ΑΥΞΗΣΗ ΕΦΟΣΟΝ ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΔΙΑΦΟΡΑ Ή ΤΗ ΜΗΔΕΝΙΣΟΥΝ
eleftherostypos.gr
sidirodromikanea.blogspot.com
