ΑΝΑΛΥΣΗ
Ποιος είναι ο αντίκτυπος των απεργιών στις σιδηροδρομικές μεταφορές; Πόσο καιρό μπορεί να αισθανθεί ο κλάδος τις συνέπειες και έχει πραγματικά νόημα οι μηχανοδηγοί να κάνουν απεργία;
Γράφει ο Νίκος Παπατόλιος
Η διήμερη απεργία των οδηγών τρένων στη Γερμανία της περασμένης εβδομάδας μπορεί να έχει μακροπρόθεσμα αποτελέσματα, λένε οι εκπρόσωποι της DB Cargo. Οι απεργίες που ξεκίνησε το σωματείο μηχανοδηγών GDL στοχεύουν σε μια διαμάχη με τη Deutsche Bahn για αύξηση μισθού ίση με 3,2 %. Οι επιπτώσεις έγιναν αισθητές σε ολόκληρη τη χώρα, με την εμπορευματική και επιβατική κίνηση να καταρρέει.
Η διεθνής κυκλοφορία επηρεάστηκε επίσης, με τα τρένα να μην μπορούν να διασχίσουν τη Γερμανία και να φτάσουν σε χώρες όπως οι Κάτω Χώρες, η Πολωνία ή η Τσεχία. Ο αντίκτυπος έγινε επίσης αισθητός κατά μήκος του Νέου Δρόμου του Μεταξιού, καθώς πολλά τρένα δεν μπορούσαν να φτάσουν στον προορισμό τους.
Ο ομοσπονδιακός πρόεδρος της GDL Claus Weselsky προειδοποίησε σε συνέντευξή του στη γερμανική Süddeutsche Zeitung ότι το συνδικάτο θα μπορούσε να αποφασίσει την παράταση της απεργίας οποιαδήποτε μέρα τώρα και να προχωρήσει σε μεγαλύτερη αποχή αυτή τη φορά. Παρόλο που το κίνητρο της ένωσης ακούγεται ευγενές και λογικό, υπήρξε το κέντρο πολλών κριτικών, εγείροντας ξανά το ερώτημα εάν οι απεργίες είναι βιώσιμες στη βιομηχανία σιδηροδρομικών εμπορευματικών μεταφορών.
Μαθήματα ιστορίας
Δεν είναι η πρώτη φορά που οι απεργίες στον τομέα των σιδηροδρομικών εμπορευματικών μεταφορών γίνονται ειδήσεις. Στην πραγματικότητα, η 48ωρη απεργία της περασμένης εβδομάδας είναι σχετικά σύντομη σε σύγκριση με παρόμοια παραδείγματα του παρελθόντος. Το 2014, η GDL ξεκίνησε τη μεγαλύτερη απεργία στην ιστορία της Deutsche Bahn, διάρκειας μιας εβδομάδας. Έκανε το ίδιο το 2015, ενώ τους μήνες μεταξύ των δύο σημαντικών απεργιών, απείχε από το καθήκον για πολλές μικρότερες περιόδους.
Το ίδιο συνέβη στη Γαλλία κατά τη διάρκεια του 2018 και του 2019. Η χώρα παρέλυσε λόγω απεργιών τριών μηνών που πραγματοποιήθηκαν δύο ημέρες την εβδομάδα. Τα κίνητρα πίσω από αυτές τις απεργίες αφορούσαν το νέο εργατικό νομοσχέδιο και το συνταξιοδοτικό σύστημα του Εμανουέλ Μακρόν που οι σιδηροδρομικοί εργαζόμενοι αντιτάχθηκαν σθεναρά.
Επιπτώσεις στη βιομηχανία
Αυτά τα παραδείγματα δεν χρησιμοποιούνται μόνο για να τιμήσουν άλλα κινήματα απεργίας της σιδηροδρομικής βιομηχανίας. Αντίθετα, χρησιμοποιούνται επειδή πυροδότησαν έναν λόγο γύρω από τη σκοπιμότητα των εταιρειών σχετικά με το πόσο μπορούν να βλάψουν την αλυσίδα εφοδιασμού και τη βιομηχανία σιδηροδρομικών εμπορευματικών μεταφορών. Πίσω στο 2019, ο οργανισμός λόμπι UIRR προειδοποίησε για ισχυρή συσχέτιση μεταξύ των απεργιών και της συρρίκνωσης του μεριδίου αγοράς σιδηροδρομικών εμπορευματικών μεταφορών. Μεταξύ 2003 και 2016, το μερίδιο αγοράς σιδηροδρομικών εμπορευματικών μεταφορών στη Γαλλία μειώθηκε κατά 8 %, πιθανότατα λόγω των συχνών απεργιών.
Το UIRR προειδοποίησε επίσης τότε για τη μακροπρόθεσμη ζημιά που θα μπορούσαν να έχουν οι απεργίες στα σιδηροδρομικά εμπορεύματα. Συγκεκριμένα, μια από τις πιο επίμονες συνέπειες είναι η στροφή των πελατών σε άλλα μέσα μεταφοράς. Η DB Cargo έθιξε ξανά αυτό το θέμα τώρα, υποστηρίζοντας ότι η απεργία των μηχανοδηγών θα μπορούσε να οδηγήσει τους πελάτες να εγκαταλείψουν τα σιδηροδρομικά εμπορεύματα σε μια δύσκολη περίοδο μετά την πανδημία του Corona και σε μια περίοδο όπου οι σιδηροδρομικές μεταφορές μόλις άρχισαν να κερδίζουν περισσότερη προσοχή και εμπιστοσύνη.
Από οικονομική άποψη, το Γερμανικό Οικονομικό Ινστιτούτο (IW) εξήγησε ότι μια μακροπρόθεσμη απεργία θα μπορούσε να οδηγήσει σε ημερήσιες απώλειες ίσες με 100 εκατομμύρια ευρώ. Η απεργία της GDL κράτησε 48 ώρες αυτή τη φορά. Ωστόσο, το αφεντικό του Weselsky προειδοποιεί ότι πρόκειται να έρθουν κι άλλα. «Οι βραχυπρόθεσμες αστοχίες δεν είναι ασυνήθιστες στις σιδηροδρομικές εμπορευματικές μεταφορές. Οι εφοδιαστικοί το γνωρίζουν και μπορούν να αντιδράσουν ανάλογα », δήλωσε ο οικονομολόγος της IW, Thomas Puls, στη γερμανική Redaktionsnetzwerk Deutschland. "Από την τέταρτη ή την πέμπτη ημέρα της απεργίας, ωστόσο, υπάρχει κίνδυνος να σπάσουν οι αλυσίδες εφοδιασμού - και στη συνέχεια κοστίζει πολύ γρήγορα".
Ποια είναι τα κίνητρα;
Επί του παρόντος, ο Claus Weselsky δέχεται έντονα πυρά με τα κίνητρα πίσω από την απεργία των μηχανοδηγών στη Γερμανία να αμφισβητούνται. Η GDL ξεκίνησε απεργία λόγω διαφωνίας με την Deutsche Bahn για αύξηση μισθού 3,2 %. Η Deutsche Bahn χρειάστηκε περισσότερο χρόνο από ό, τι μπορούσε να παράσχει η GDL για να ικανοποιήσει τα αιτήματά της λόγω της οικονομικής ζημίας που σχετίζεται με τον Covid-19 που υπέστη πέρυσι. Η GDL ισχυρίστηκε ότι δεν θα έκανε πίσω μέχρι να ικανοποιηθούν τα αιτήματά της.
Αλλά δεν είναι όλοι σίγουροι αν αυτό προκάλεσε τις απεργίες. Πολλές φωνές λένε ότι η GDL αντιπροσωπεύει ένα μικρό ποσοστό σιδηροδρομικών εργαζομένων, ωστόσο ισχυρίζεται ότι αγωνίζεται για όλα τα δικαιώματα των εργαζομένων και μια καλύτερη συλλογική σύμβαση εργασίας. Κατά συνέπεια, το κίνητρο πίσω από τις απεργίες θα μπορούσε να είναι η GDL να ενισχύσει τη θέση της και να προσελκύσει περισσότερα μέλη μέχρι να εκπροσωπήσει την πλειοψηφία των Γερμανών μηχανοδηγών.
Η πολιτική ένταση μεταξύ της GDL και άλλων συνδικάτων ή πολιτικών κομμάτων υποδεικνύει την κατάσταση. Η Γερμανική Ομοσπονδιακή Ένωση Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων (BVMW) δήλωσε ότι δεν ήταν η κατάλληλη στιγμή για να συμβεί μια τέτοια απεργία και κατηγόρησε τον Weselsky ότι προωθεί την πολιτική του ατζέντα μέσω της απεργίας. Ο Κλάους-Ντίτερ Χόμελ, επικεφαλής του σωματείου σιδηροδρόμων EVG, σχολίασε στα γερμανικά ΜΜΕ ότι η απεργία ήταν ένας πολιτικός αγώνας της GDL για να πετάξει την EVG εκτός συνδικαλιστικού παιχνιδιού. Ο ίδιος πιστεύει τον Norbert Walter-Borjans, πρόεδρο του κόμματος SPD, ο οποίος είπε ότι η GDL φαίνεται να παλεύει για το δικαίωμα της εκπροσώπησης και ότι τα σιδηροδρομικά συνδικάτα πρέπει να συνεργαστούν και να επιτύχουν στο λόμπι.
Ο πρόεδρος της GDL Claus Weselsky.
Από την άλλη πλευρά, ο Weselsky αντικρούει όλους αυτούς τους ισχυρισμούς και λέει ότι η καρικατούρα που δημιουργήθηκε γύρω του και το GDL είναι απλώς μια «συκοφαντία για να αμαυρώσει τον αγώνα για αλληλεγγύη». Η GDL επιμένει ότι προσπαθεί για ένα καλύτερο μέλλον για τους οδηγούς τρένων στη Γερμανία και αναλαμβάνει όλους τους απαραίτητους κινδύνους που διστάζουν να αναλάβουν άλλα συνδικάτα. Φυσικά, εάν αυτό αυξήσει τα μέλη, η GDL δεν θα διαμαρτυρηθεί. Στο πλευρό της GDL ήταν επίσης η Γερμανική Ένωση Δημόσιων Υπηρεσιών (dbb), η οποία υποστήριξε τα αιτήματα της GDL και τα θεώρησε δίκαια.
Να χτυπήσει ή όχι τελικά;
Οι απεργίες ήταν η τελευταία λύση για τους εργαζόμενους να διεκδικήσουν τα δικαιώματά τους όταν οι εργοδότες χρησιμοποιούσαν πιο αυταρχικές τακτικές. Σήμερα, τα συνδικάτα εργαζομένων και οι εργοδότες έχουν αναπτύξει διαφορετικούς τρόπους επικοινωνίας και επίλυσης ζητημάτων. Τα συμφέροντα και μια πιο πολιτική προσέγγιση είναι πιο συνηθισμένα, με τα συνδικάτα να πιέζουν τους εργοδότες και την κυβέρνηση να καλύψουν τις ανάγκες τους. Είναι τόσο απαραίτητη η απεργία; Όσον αφορά τον συμβολισμό και τον σκοπό του να πιέσει για κάτι καλύτερο για τους εργαζόμενους, είναι.
Ωστόσο, στο πλαίσιο των σύγχρονων επιχειρήσεων, όπου τα δικαιώματα και τα οφέλη διεκδικούνται διαφορετικά από ό, τι χρησιμοποιήθηκαν πριν από 50 ή 100 χρόνια, οι απεργίες φαίνεται να κάνουν περισσότερο κακό παρά καλό. Στην πραγματικότητα, όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, καταλήγουν σε σοβαρές διαταραχές, οικονομικές απώλειες, ενώ μετατοπίζουν επίσης τους πελάτες από το σιδηρόδρομο σε άλλα μέσα μεταφοράς. Το πιο σημαντικό, όμως, είναι ότι δεν φαίνεται να ασκούν την ίδια πίεση στους εργοδότες.
Η DB χαρακτήρισε την απεργία της GDL εντελώς παράλογη και δήλωσε ότι η επίλυση θα μπορούσε να υπάρξει μόνο στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Στην πράξη, η DB φάνηκε πολύ προετοιμασμένη να βρει λύσεις για τους πελάτες της, ενώ ο τρόπος που επικοινωνούσε κατά τη διάρκεια της απεργίας συνεπαγόταν μια πολιτική επιχειρηματικής δραστηριότητας ως συνήθως, παρά όλα τα προβλήματα. Θα μπορούσε η απεργία να πετύχει υπό αυτές τις συνθήκες; Όχι πραγματικά. Θα μπορούσε να αποτύχει για τα εργατικά συνδικάτα; Το κάνει ήδη και φαίνεται ότι η GDL χάνει τον αγώνα ενάντια στην αρνητική δημοσιότητα. Είναι τελικά εφικτές οι απεργίες των σιδηροδρόμων; Τα γεγονότα, μέχρι στιγμής, λένε όχι.
https://www.railfreight.com/specials/2021/08/20/how-sensible-are-rail-strikes/
Επιμέλεια: Χρήστος Γιαννακίδης
sidirodromikanea
