Οκτώ ώρες δουλειά, οκτώ ώρες ανάπαυση, οκτώ ώρες ύπνο. Με αυτό το σύνθημα το 1886 ολοκληρώνεται το συνέδριο της Ομοσπονδίας Εργασιάς των ΗΠΑ κι αποφασίζεται την 1η Μαΐου να γίνουν απεργιακές κινητοποιήσεις στο Σικάγο. Εκείνη τη χρονιά πρωτομαγιά ήταν Σάββατο, εργάσιμη ημέρα ούτως ή άλλως.
Η ατμόσφαιρα στην «πόλη των ανέμων» μυρίζει μπαρούτι. Παρά ταύτα οι εργάτες μαζί με τις οικογένειές τους ετοιμάζονται να διαδηλώσουν στην πλατεία Haymarket. Ισχυρές αστυνομικές δυνάμεις έχουν παραταχθεί με τα οπλοπολυβόλα να σημαδεύουν το πλήθος. Όλα δείχνουν ότι η κατάσταση θα εκτραχυνθεί και περιμένουν την αφορμή. Ένας «άγνωστος» ρίχνει μία βόμβα. Εκρήγνυται ανάμεσα στους εργάτες. Αμέσως αναλαμβάνει δράση κι η αστυνομία. Ξεκινά να πυροβολεί προς το πλήθος σκοτώνοντας τέσσερις εργάτες. Είναι το πρώτο αίμα των οργανωμένων διεκδικήσεων.
Η ατμόσφαιρα στην «πόλη των ανέμων» μυρίζει μπαρούτι. Παρά ταύτα οι εργάτες μαζί με τις οικογένειές τους ετοιμάζονται να διαδηλώσουν στην πλατεία Haymarket. Ισχυρές αστυνομικές δυνάμεις έχουν παραταχθεί με τα οπλοπολυβόλα να σημαδεύουν το πλήθος. Όλα δείχνουν ότι η κατάσταση θα εκτραχυνθεί και περιμένουν την αφορμή. Ένας «άγνωστος» ρίχνει μία βόμβα. Εκρήγνυται ανάμεσα στους εργάτες. Αμέσως αναλαμβάνει δράση κι η αστυνομία. Ξεκινά να πυροβολεί προς το πλήθος σκοτώνοντας τέσσερις εργάτες. Είναι το πρώτο αίμα των οργανωμένων διεκδικήσεων.
Ακολουθούν γενικευμένες ταραχές κι οι νεκροί πολλαπλασιάζονται. Θα χρειαστεί να περάσουν τρία χρόνια και να φτάσουμε στις 20 Ιουλίου 1889 για να καθιερωθεί η 1η Μαΐου ως Παγκόσμια ημέρα των Εργατών. Αποφασίστηκε στη διάρκεια του ιδρυτικού συνεδρίου της Δεύτερης Διεθνούς στο Παρίσι. Το 1890 ο Ρέιμοντ Λαβίν προτείνει διεθνή κινητοποίηση ανήμερα της θλιβερής επετείου των γεγονότων του Σικάγο. Βρίσκει τεράστια απήχηση, που αποτυπώνεται από τη μεγαλειώδη συμμετοχή του κόσμου.
Παρά το γεγονός ότι στις Ηνωμένες Πολιτείες τα γεγονότα του Σικάγου ξεκίνησαν την 1η Μαΐου κι αποτέλεσαν την απαρχή για την ικανοποίηση των εργατικών αιτημάτων, ωστόσο σε ολόκληρη την βορειοαμερικανική ήπειρο, ως ημέρα των εργατών έχει οριστεί η πρώτη Δευτέρα κάθε Σεπτεμβρίου.
Ελλάδα και Πρωτομαγιά
Το 1893 ο Σταύρος Καλλέργης προσπαθεί να διοργανώσει στο Παναθηναϊκό Στάδιο μία κινητοποίηση μέσω του Σοσιαλιστικού Συλλόγου. Συγκεντρώνονται μόλις 2.000 άνθρωποι, αριθμός απαγορευτικός για να ανησυχήσουν οι αρχές. Ζητούν 8ωρο, καθιέρωση της Κυριακής ως αργίας κι η ασφάλισή τους από το κράτος. Το ψήφισμά τους εγκρίνεται ομόφωνα, αλλά η κωλυσιεργία είναι μεγάλη. Το επιδίδουν την 1η Δεκεμβρίου 1893 στον Πρόεδρο της Βουλής. Εκείνος καθυστερεί ακόμη περισσότερο, δεν το εκφωνεί κι αντίδραση του Καλλέργη, επιφέρει την σύλληψή του και τον ξυλοδαρμό για δύο ημέρες στο αστυνομικό τμήμα, όπου μεταφέρθηκε.
Το κίνημα ατόνησε κι εξαφανίστηκε. Πέρασαν 17 χρόνια και το 1911 εορτάζεται και πάλι η εργατική πρωτομαγιά. Δημιουργούνται δευτεροβάθμιες οργανώσεις και ξεσπούν πολυήμερες απεργίες σε όλη την επικράτεια. Στη Θεσσαλονίκη η αστυνομία παρεμβαίνει για να διαλύσει το πλήθος συλλαμβάνοντας τα στελέχη της «φεντερασιόν Θεσσαλονίκης». Στην Αθήνα η αστυνομία συλλαμβάνει τους τρεις επικεφαλής της οργάνωσης των κινητοποιήσεων στο Μετς, με το αιτιολογικό ότι δεν είχαν άδεια. Η επόμενη απόπειρα γίνεται το 1919, ένα χρόνο μετά την ίδρυση της ΓΣΕΕ, σε 12 πόλεις πανελλαδικά.
gr.euronews.com
