«Πού πάει» ή «πού έφτασε» η χώρα;
Τι βλέπει κανείς σε αυτήν την εικόνα; Ό,τι θέλει να δει
Αξίζει μία φωτογραφία όσο χίλιες λέξεις; Περίπου -ή τουλάχιστον, οι χίλιες λέξεις που διαβάζει ο καθένας σε μία φωτογραφία είναι εντελώς διαφορετικές.
Μία από τις καλύτερες αποδείξεις για το πώς μπορεί μία φωτογραφία να συνοψίσει τη μάχη μεταξύ διαφορετικών ρευμάτων στη δημόσια συζήτηση έδωσε στιγμιότυπο από το μετρό της Νέας Υόρκης, το οποίο χρησιμοποίησαν συντηρητικοί για να στηλιτεύσουν το «πού πάει η χώρα» αλλά τελικά χρησιμοποιήθηκε εξίσου πειστικά εναντίον τους.
Τι απεικονίζει η φωτογραφία: Σε βαγόνι του μετρό, μία γυναίκα με μπούρκα κάθεται δίπλα σε μία νεαρή drag queen. Καμία από τις δύο δεν εμφανίζεται να ασχολείται ιδιαίτερα με την άλλη και δεν φαίνεται να υπήρξε καμία αξιοσημείωτη συνέχεια -οι δύο τους πιθανότατα κατέβηκαν κανονικά στις στάσεις τους και η ζωή στη Νέα Υόρκη συνεχίστηκε κανονικά.
Η φωτογραφία ξεκίνησε όμως να διαδίδεται στα αμερικανικά κοινωνικά δίκτυα από τις αρχές Μαρτίου.
Στις ΗΠΑ, μία από τις διαστάσεις της ενίσχυσης του κύματος που έφερε τον Τραμπ είναι η διαχρονική αντιπαράθεση μεταξύ των «συντηρητικών» και των «φιλελεύθερων». Η σύγκρουση αυτή στη δημόσια σφαίρα χρονολογείται από τις απαρχές της αμερικανικής κοινωνίας και είναι ο άξονας πάνω στον οποίο έρχεται να εκτυλιχθεί κάθε νέα διαμάχη για κοινωνικά θέματα -από τις εκτρώσεις και την οπλοκατοχή μέχρι, εσχάτως, το γάμο ομοφυλοφίλων.
Για τους συντηρητικούς, και ως επί το πλείστον τους ακραίους συντηρητικούς, ο όρος «liberal» (φιλελεύθερος, αλλά εν προκειμένω ο ανάλογος ελληνικός όρος είναι μάλλον προοδευτικός) με τον οποίο χαρακτηρίζουν την άλλη πλευρά ισοδυναμεί με αυταπόδεικτη κατηγορία. Πολλές φορές συμπληρώνεται με άλλους φορτισμένους προσδιορισμούς για να καταλήξει σε σχήματα όπως «αριστεριστές φιλελεύθεροι» (left-wing liberal), όρος που λειτουργεί ως κόκκινο πανί για το κοινό που αυτοτοποθετείται στο λεγόμενο συντηρητικό στρατόπεδο.
Εδώ ήρθε να κουμπώσει το ενσταντανέ με την μπούρκα και την drag queen.
Από την πλευρά των συντηρητικών, η χαρακτηριστικότερη και πιο διαδεδομένη ανάρτηση ήταν στο twitter από έναν λογαριασμό εν ονόματι /pol/ News Network, το οποίο με αρκετή σαφήνεια αυτοσυστήνεται ως δίκτυο ενημέρωσης που είναι «πολιτικά μη ορθό και πάντοτε "δεξιό"/"σωστό"» (right).
Το σχόλιό του για την φωτογραφία ήταν: «Αυτό είναι το μέλλον που θέλουν οι liberal».
Στην άλλη όχθη, των ίδιων των liberal, χαρακτηριστική ήταν ανάρτηση στο Instagram του λογαριασμού boubah360: «Ορίστε πώς είναι η ελευθερία. Κύριε πρόεδρε, δεν έχουμε πρόβλημα με τη διαφορετικότητα και ενστερνιζόμαστε την θρησκευτική ελευθερία» έγραφε, απευθυνόμενο στον Τραμπ.
Για τους πρώτους, δηλαδή, η φωτογραφία έδειχνε την «κατάντια» της αμερικανικής κοινωνίας. Για τους δεύτερους, έδειχνε πόσο ανοικτή είναι η αμερικανική κοινωνία.
Τα προβληματικά σημεία προκύπτουν αν ζητήσει κανείς από όσους υποστηρίζουν την πρώτη άποψη να εξηγήσουν ποια «κατάντια» δείχνει η φωτογραφία: Δείχνει «την επέλαση του ακραίου Ισλάμ» στην αμερικανική κοινωνία; Αν ναι, τότε τι δουλειά έχει στο κάδρο μία drag queen;
Δείχνει μήπως την «ηθική κατάπτωση» που έχει φέρει η όλη συζήτηση για την ταυτότητα φύλου, που απορρίπτει την παραδοσιακή ηθική; Τότε τι δουλειά έχει στο κάδρο μία μπούρκα, η οποία θεωρείται ως η πιο ακραία αποτύπωση των άκαμπτων ρόλων άνδρα και γυναίκας;
Οπότε, για να παρακαμφθεί αυτή η αντίφαση στην επίκληση της φωτογραφίας ως «απόδειξη της κατάντιας», αρκετοί που την χρησιμοποίησαν με αυτόν τον τρόπο περιορίζονται στο ότι δείχνει γενικά την υποτιθέμενη «διάλυση και παρακμή» -αποφεύγοντας να γίνουν πιο συγκεκριμένοι.
Όσον αφορά τους «liberal», δεν περιορίστηκαν στην ανάγνωση ότι η φωτογραφία δείχνει την «αρμονική συνύπαρξη» στην πράξη.
Επικεντρώθηκαν στο ότι η κριτική του «αυτό το μέλλον θέλουν οι liberal» υπονοεί ότι κάτι τέτοιο «θα» έρθει. Αντιθέτως, αντέτειναν εμμέσως (με κύμα σατιρικών αναρτήσεων που επαναλάμβανε σαρκαστικά τη φράση πάνω από άσχετες φωτογραφίες), πρόκειται για το παρόν. Αυτή η «αρμονική συνύπαρξη», εννοούσαν πολλοί Νεοϋορκέζοι που κατέφυγαν σε τέτοιο διαδικτυακό χιούμορ, είναι ήδη καθημερινή πραγματικότητα στη Νέα Υόρκη.
Φυσικά, και αυτό σηκώνει πολλή συζήτηση. Αλλά, όπως χαρακτηριστικά σημειώνουν πολλά αμερικανικά ΜΜΕ, ήταν η πρώτη φορά από την αλλαγή εξουσίας στο Λευκό Οίκο που οι «liberal» αισθάνθηκαν ότι πήραν το πάνω χέρι στη δημόσια συζήτηση, δικαιωνόμενοι έστω και με αυτήν τη «μικρή» ιστορία της φωτογραφίας.
Συντάκτης: Βασίλης Ψυχογιός
Πηγή: in.gr
