Η εποχή της ατμομηχανής άργησε να έρθει στην Ελλάδα του 19ου αιώνα.
Όταν ήρθε, ένα από τα μέρη που αξιοποίησαν τις δυνατότητες της βιομηχανικής επανάστασης ήταν η Αιτωλοακαρνανία. Η ατμομηχανή λοιπόν του τρένου Αγρίνιο -Μεσολόγγι σώζεται ακόμα.
Όπως μας αποκαλύπτει ο αγρινιώτης εκπαιδευτικός κος Βασίλης Μυλωνάς υπάρχει στο Μουσείο Σιδηροδρόμων της Καλαμάτας. Παραθέτουμε περισσότερες πληροφορίες και φωτογραφικό υλικό από τον ίδιο:
«Καλαμάτα, μουσείο σιδηροδρόμων, ένα υπαίθριο μουσείο αφιερωμένο στην ιστορία του σιδηροδρόμου στην Ελλάδα. Περπατάω ανάμεσα στις παροπλισμένες πλέον παλιές μηχανές και ξάφνου οι μνήμες ζωντανεύουν. Από την ιστορία των σιδηροδρόμων δεν μπορεί να λείπει το Αγρίνιο και το Μεσολόγγι. Κι έτσι μεταφέρομαι νοερά στο σταθμό του Αγρινίου και θυμάμαι ιστορίες που έχω ακούσει για τη γραμμή Αγρίνιο – Κρυονέρι. Η ατμομηχανή είναι εκεί για να μεταφέρει τη σκέψη μου, αυτή τη φορά και να την κάνει να διατρέξει αυτή την ξεχασμένη διαδρομή…»
Αυτή την στιγμή το μοναδικό τροχαίο υλικό που βρίσκετε στην Αιτωλοακαρνανία είναι η ατμάμαξα «Τρικούπης» που εκτίθεται στατικά στο Μεσολόγγι κοντά στον εκεί σιδηροδρομικό σταθμό και δυο φορτάμαξες σε πολύ κακή κατάσταση δίπλα στον σταθμό του Αγγελοκάστρου. Στο σιδηροδρομικό μουσείο Καλαμάτας βρίσκετε ο γερανός Γ 291 ενώ σε μουσείο του εξωτερικού εκτίθεται η ατμάμαξα «Μεσολόγγι». Το πιο άγνωστο «διασωθέν» όμως όχημα των ΣΒΔΕ είναι μια Α/Α Breda που βρίσκετε αυτή την στιγμή στο σταθμό της «Ενωτικής», κοντά στο σταθμό «Παλαιοφάρσαλος» του σιδηροδρομικού άξονα Αθηνών - Θεσσαλονίκης. Όλες οι Α/Α Breda καταστράφηκαν και πουληθήκαν για παλιοσίδερα εκτός από αυτή των ΣΒΔΕ και μία των Σιδηροδρόμων Θεσσαλίας που διασώζονται ακόμη, χαρακτηρισμένες ως μουσειακές από τον ΟΣΕ. Το «διασώζεται» βεβαίως, για αυτή των ΣΒΔΕ, είναι σχήμα λόγου γιατί η κατάστασή της είναι άθλια και κινδυνεύει να καταστραφεί εντελώς αφού έχει εγκαταλειφθεί στην τύχη της.
Δημοτικό Πάρκο Σιδηροδρόμων Καλαμάτας
Το Δημοτικό Πάρκο Σιδηροδρόμων Καλαμάτας είναι το μοναδικό στο είδος του υπαίθριο μουσείο στην Ελλάδα και είναι γνωστό σε όλους τους φίλους των Σιδηροδρόμων ανά τον κόσμο.
Ιδρύθηκε τον Σεπτέμβριο του 1986, αλλά λόγω του καταστρεπτικού σεισμού που έπληξε την πόλη το ίδιο διάστημα η ολοκλήρωσή του έγινε το 1990.
Ο χώρος που επιλέχθηκε για να δημιουργηθεί το ανοιχτό αυτό μουσείο – εκθετήριο, ήταν ο παλαιός σταθμός «Καλαμάτα - Λιμήν», καθώς και η γειτονική έκταση του ΟΣΕ Α.Ε., που την εποχή του ατμού ήταν χώρος με καρβουναποθήκες.
Στα εκθέματα του Μουσείου περιλαμβάνονται, ο σταθμός και η περιοχή του, με διώροφο οικίσκο σταθμαρχείου, τέσσερις πλατφόρμες επιβίβασης με περίπτερο εισόδου και σταθερούς πάγκους αναμονής.
Υπάρχουν ακόμη υδατόπυργος με λίθινη κυλινδρική βάση, τρεις κρουνοί ατμαμαξών και τιμονιέρες, μεταλλική πεζογέφυρα, μήκους 28 μ., κατά τον άξονα του σταθμαρχείου, καθώς και μικροστοιχεία οργάνωσης του σιδηροδρομικού τοπίου (κλειδιά αλλαγής, φανοί, στάνζες, stoppers).
Εκτίθενται επίσης τροχαίο υλικό, αποτελούμενο από επτά ατμάμαξες και μια ντηζελάμαξα, δύο δραιζίνες (ποδήλατη και χειροκίνητη), ένα χειροκίνητο γερανό (1890), τρία επιβατηγά οχήματα Α' θέσης και πέντε Α'-Β' θέσης (1885), οκτώ φορτηγά οχήματα διαφόρων τύπων (1885-1947). Τα βαγόνια των συρμών μελετήθηκαν έτσι ώστε, παράλληλα προς τον παιδαγωγικό-μουσειακό τους προορισμό, να φιλοξενούν και κάποιες συγκεκριμένες δημοτικές λειτουργίες και δραστηριότητες φορέων της πόλης.
Πηγές: agrinionews.gr, ose.gr, sbde.freehostia.com, odysseus.culture.gr, facebook.com/vasilis.milonas, kalyvia.gr