Τετάρτη 2 Μαρτίου 2016

Επέκταση προαστιακού προς Λαύριο ή... Αττικής οδού;

Γράφει ο κ. Σωτήρης Βενέτης
                           
Έχει γίνει τόσο κοινότυπη η έκφραση "διάβασα με έκπληξη" την πρόθεση ή τα σχέδια της κυβέρνησης για το τάδε ή το δείνα έργο, ώστε η "έκπληξη" να είναι το σύνηθες και η "μη έκπληξη" το σπάνιον!
Βέβαια διανύουμε το μέσον περίπου της καρναβαλικής περιόδου, οπότε ίσως δεν πρέπει να μας κάνει τόσο έκπληξη η απολύτως επιτυχημένη μεταμφίεση της επέκτασης της Αττικής οδού ως "σιδηροδρομικό έργο" επέκτασης του προαστιακού σιδηροδρόμου έως το Λαύριο... (βλέπε σχετικές αναρτήσεις των Σ.Ν.)
Πρέπει όμως να αναρωτηθούμε: τι δουλειά έχει η αλεπού Αττική Οδός στο παζάρι του προαστιακού; Αλλά ας βάλουμε τα πράγματα σε μια τάξη:
1. Η Αττική Οδός δημιουργήθηκε εξ ανάγκης της οδικής σύνδεσης του νέου αεροδρομίου των Σπάτων με τις δύο κεντρικές οδικές αρτηρίες: την Εθνική Οδό Αθηνών Θεσσαλονίκης και την Εθνική Οδό Αθηνών - Κορίνθου. Για τη χρήση της Αττικής Οδού επιβλήθηκε υψηλό αντίτιμο διοδίων, το οποίο δεν ελαττώθηκε παρά την ζοφερή οικονομική συγκυρία...
2. Παράλληλα με την Αττική Οδό δημιουργήθηκε και ο προαστιακός σιδηρόδρομος, προκειμένου και αυτός να συνδέει τις σιδηροδρομικές αρτηρίες Αθηνών - Θεσσαλονίκης και Αθηνών - Πελοποννήσου(;), οποίος σε αντίθεση λ.χ. με την Αττική Οδό ή με το Μετρό της Αθήνας έχει εκφυλιστεί σε παρία των συγκοινωνιών της Αττικής: οι σταθμοί έχουν εγκαταλειφθεί σε κάθε είδους βανδαλισμούς και λεηλασίες, ο έλεγχος εισιτηρίων είναι ανύπαρκτος για το τμήμα Κορωπί - Άνω Λιόσια, οι συρμοί δείχνουν απίστευτα ταλαιπωρημένοι για τα χρόνια λειτουργίας τους και το μήκος του δικτύου. Παρότι όμως οι συρμοί κινούνται πλήρεις επιβατών, τα έσοδα είναι ανύπαρκτα, αφού σχεδόν ουδείς καταβάλει το αντίτιμο για το τμήμα Κορωπί - Άνω Λιόσια.
3. Εδώ και πολλά χρόνια διαβάζουμε και ακούμε για την προέκταση του προαστιακού από Κορωπί προς το Λαύριο και από την Δουκίσσης Πλακεντίας προς τη Ραφήνα, αλλά περιέργως διαβάζουμε και για την επέκταση της Αττικής Οδού προς τους δύο Αττικούς Λιμένες! Υποτίθεται ότι οι επεκτάσεις του προαστιακού πρόκειται να πραγματοποιηθούν ακριβώς για να μην πραγματοποιηθούν οι επεκτάσεις των αυτοκινητοδρόμων…
4. Οι Έλληνες φαίνεται ότι διαθέτουμε πολύ ασθενική μνήμη και ίσως έτσι να εξηγείται εκ πρώτης όψεως οι τόσο κακές πολιτικές επιλογές μας! Οι μετατροπή των λεωφόρων Μαραθώνος, από Σταυρό προς Ραφήνα και Λαυρίου από Κορωπί προς Λαύριο, σε κλειστούς αυτοκινητοδρόμους ήταν ενταγμένη στο σχεδιασμό των Ολυμπιακών Έργων, όταν εκκαλούντο να εξυπηρετήσουν τα εκατομμύρια των τουριστών εκείνης της περιόδου. Μάλιστα δε για τη λεωφόρο Μαραθώνος η μελέτη προέβλεπε πεζόδρομο και ποδηλατόδρομο, σε όλο το μήκος της, αλλά η Κυβέρνηση Καραμανλή όταν ανέλαβε το Μάρτιο του 2004 βρήκε το δρόμο εργοτάξιο - γιαπί και ανάλαβε να τον ολοκληρώσει άρον - άρον, αφήνοντας την κατασκευή των πεζοδρόμων και τους ποδηλατοδρόμους για μετά τους Ολυμπιακούς, έργα τα οποία δεν υλοποιήθηκαν ποτέ...
5. Αν λοιπόν οι αυτοκινητόδρομοι προς Ραφήνα και Λαύριο σχεδιάστηκαν να εξυπηρετήσουν τις ορδές των τουριστών των Ολυμπιακών Αγώνων γιατί θα πρέπει να μετατραπούν σε... "Αττική οδό"; Αλήθεια, ποια αύξηση του κυκλοφοριακού φόρτου μεσολάβησε, εν μέσω απίστευτης οικονομικής κρίσης, με ακινητοποιήσεις οχημάτων, ελάττωση της κυκλοφορίας κ.λπ. και μηδενικής αύξησης του πληθυσμού; Μη λησμονούμε ότι σιδηρόδρομος και σιδηροδρομικός διάδρομος λειτουργούσε και υπήρχε από τους Αγίους Αναργύρους (ή... από την πλατεία Λαυρίου) ήδη από το 1890 έως το 1962...
6. Και τίθεται λοιπόν το ερώτημα; Η δήθεν "φιλοσιδηροδρομική", "αριστερή" κυβέρνηση επιθυμεί την επέκταση του προαστιακού προς Λαύριο και... Ραφήνα ή πίσω από αυτήν κρύβονται τα συμφέροντα των διαχειριστών της Αττικής Οδού; Και μια που γράφαμε περί "ασθενούς μνήμης", να υπενθυμίσω την παλαιά πρόταση κάποιου "εθνικού εργολάβου" προς την κυβέρνηση Καραμανλή, να επεκτείνει την Αττική οδό προς τη Ραφήνα, δίχως το κράτος να καταβάλει ούτε ένα ευρώ! Αναλογιστείτε λοιπόν τι κέρδη αφήνει το - πραγματικά πολύ υψηλό - κόμιστρο των 2,8κάτι €...
7. Τι, λοιπόν, μπορεί να κάνει η "αριστερή" κυβέρνηση - ναι, αυτή του κινήματος "Δεν πληρώνω" κ.λπ. κ.λπ. -, αν θέλει και αγαπά αληθινά τον σιδηρόδρομο; Πολλά, όπως λ.χ. α. Ανάταξη του προαστιακού σιδηροδρόμου σε όλο το μήκος δικτύου και ανάθεσής του σε μια εταιρία (δημόσια, ιδιωτική ή μικτή, ποσώς ενδιαφέρει το μέσο Έλληνα) στα επίπεδα προσφοράς υπηρεσιών του Αττικό Μετρό (ναι το χαϊδεμένο παιδί, ας κάνουμε και τον προαστιακό ένα χαϊδεμένο παιδί)! β. Σχέδιο επέκτασης του προαστιακού: προς Λαύριο και Ραφήνα και Χαλκίδα και Θήβα - Λιβαδειά και Λουτράκι, Κόρινθο και Πάτρα (όλα... "προάστια" των Αθηνών!). Πολύ εύκολα ο προαστιακός μπορεί (και πρέπει) να επεκταθεί από τους Αγίους Αναργύρους προς Ελευσίνα και κέντρο των Μεγάρων (αυτά όντως είναι προάστια των Αθηνών και όχι φυσικά η Λιβαδειά, η Χαλκίδα, η Κόρινθος και η Πάτρα!).
8. Προαστιακό σιδηρόδρομο μπορεί και πρέπει να διατηρεί και η Πελοπόννησος στο τμήμα μεταξύ Κορίνθου – Άργους – Τρίπολης με μετεπιβίβαση. Αυτή τη στιγμή έχει καταστεί ένας πλήρως ανακαινισμένος, ασφαλής και σύγχρονος σιδηροδρομικός διάδρομος μεταξύ Κορίνθου – Άργους – Τρίπολης – Καλαμάτας, κατασκευασμένος με εθνικούς και ευρωπαϊκούς πόρους, παντελώς ανενεργός. Μέχρι το Δεκέμβριο του 2011 λειτουργούσε με πολύ μεγάλη επιτυχία, η συνέχεια του προαστιακού από Κόρινθο προς Άργος και Ναύπλιο και από Κόρινθο προς Τρίπολη. Ένα σιδηροδρομικό δυστύχημα έπαυσε μονομιάς τη λειτουργία αυτής της προέκτασης του προαστιακού, η οποία, σημειωτέον, στο τμήμα Κορίνθου – Άργους – Ναυπλίου ήταν σε χρόνο και κόστος άκρως ανταγωνιστική και του ΙΧ και της λεωφορειακής σύνδεσης.
9. Και με τους αυτοκινητοδρόμους τι; Ναι, υπάρχουν και για αυτούς κονδύλια! Μπορεί να υλοποιήσει τα έργα που δεν υλοποίησε ποτέ στη λεωφόρο Μαραθώνος, τους πεζοδρόμους και τους ποδηλατοδρόμους, παρόμοια έργα και μεταξύ Κορωπίου - Λαυρίου. Ναι, μπορεί να υλοποιήσει ανισόπεδους κόμβους αφαιρώντας φωτεινούς σηματοδότες από τους δύο αυτοκινητοδρόμους. Ναι, μπορεί να βελτιώσει τον ασφαλτοτάπητα, τη σήμανση την οδική ασφάλεια με μπάρες, φωτισμό κ.λπ. Όχι όμως να βάλει διόδια, φορτώνοντας και άλλα δυσβάστακτα οικονομικά βάρη στον ήδη οικονομικά εξαθλιωμένο Έλληνα. Άλλωστε τους σιδηροδρόμους τους κατασκευάζουμε προκειμένου να ελαττώσουμε το φόρτο των αυτοκινητοδρόμων...
10. Ένα άλλο σημαντικό έργο θα ήταν η βελτίωση ενός εναλλακτικού οδικού άξονα, της καλουμένης "παλαιάς εθνικής οδού" από τη Μάνδρα της Ελευσίνας, προς Θήβα, Λιβαδειά, Λαμία, Δομοκό, Λάρισα και από την Κατερίνη έως την Αλεξάνδρεια Ημαθίας και από εκεί προς τη Θεσσαλονίκη. Όλος αυτός ο οδικός άξονας παρουσιάζει σημαντικές διακυμάνσεις στο πλάτος του, στη σήμανσή του, στην ποιότητα του οδοστρώματος, στο φωτισμό και στα επίπεδα ασφαλείας του. Θα ήταν δυνατόν λοιπόν, εντάσσοντάς τον ως ενιαία παλαιά εθνική Αθηνών - Θεσσαλονίκης, να αποκτήσει ενιαία ποιότητα, πλάτος οδοστρώματος, σήμανση, φωτισμό, ασφαλτοτάπητα, υλοποιώντας μια εναλλακτική "εθνική οδό" μιάμισης λωρίδας ανά κατεύθυνση, χωρίς διαχωριστική νησίδα, με - φυσικά - χαμηλότερα όρια ταχύτητας, χωρίς καθόλου διόδια! Να λοιπόν η αληθινή και ουσιαστική εφαρμογή του κινήματος "δεν πληρώνω"! Από την παλαιά, αυτή, εθνική οδό εξαιρώ το τμήμα μεταξύ Λαρίσης και Κατερίνης, καθότι οι εναλλακτικές διαδρομές Πλατύκαμπος - Αγιά - Στόμιο - Τέμπη ή Λάρισα - Ελασσόνα – Κατερίνη, δεν επιδέχονται τέτοιας βελτίωσης ώστε να μπορούν να αποτελέσουν "εναλλακτικές διαδρομές". Αντί αυτού η κυβέρνηση θα μπορούσε να "επιδοτεί" τα διόδια μεταξύ Λαρίσης - Κατερίνης, χαμηλώνοντας κατά πολύ το καταβαλλόμενο αντίτιμο, ώστε και οι χρήστες της καλουμένης "παλαιάς εθνικής οδού", ή όσων δεν επιθυμούν να καταβάλλουν διόδια, να μπορούν να χρησιμοποιούν και αυτοί το τμήμα αυτό της νέας εθνικής οδού.

Αντί συμπεράσματος: σε μια χώρα με τεράστια οικονομικά και κοινωνικά αδιέξοδα η ανάπτυξη επιπλέον χιλιομέτρων αυτοκινητοδρόμων με καταβολή διοδίων, η ενίσχυση των μεγαλοεργολάβων και των εχόντων την εκμετάλλευση των εθνικών οδών και ο εξαναγκασμός στην περεταίρω χρήση του ΙΧ, οδηγεί μάλλον στην αποικιοποίησή της! Αντίθετα η ανάπτυξη των μέσων μαζικής μεταφοράς και ειδικά εκείνων της σταθερής τροχιάς συντελεί οδηγεί στην πρόοδο, τη βελτίωση και την αύξηση του βιοτικού επιπέδου ενός λαού. Στο χέρι μας είναι η απόφαση.