Εάν δεν υπάρξει συμφωνία την επόμενη εβδομάδα, η Αττικό Μετρό θα προχωρήσει σε επαναδημοπράτηση του έργου
Σε διάλυση της σύμβασης κατασκευής του Μετρό Θεσσαλονίκης και επαναδημοπράτηση του έργου θα προχωρήσει η κυβέρνηση, εάν την επόμενη εβδομάδα οι διαπραγματεύσεις μεταξύ της Αττικό Μετρό και του υπουργείου Οικονομίας και της κατασκευάστριας κοινοπραξίας δεν καταλήξουν σε αμοιβαία συμφωνία για το μέλλον και την συνέχιση του πολύπαθου έργου.
Όπως τόνισε την Πέμπτη ο αναπληρωτής υπουργός Υποδομών, κ. Χρήστος Σπίρτζης, μιλώντας κατά την διάρκεια ενημέρωσης της Επιτροπής Παραγωγής & Εμπορίου της Βουλής, «την άλλη εβδομάδα πιστεύω ότι θα είναι η τελευταία συνάντηση που ζήτησε η κοινοπραξία για να δούμε εάν θα έχουμε συμφωνία ή όχι».
Εάν υπάρξει συμφωνία και βούληση από την πλευρά του εργολάβου, είπε ο κ. Σπίρτζης, είναι εφικτή η ολοκλήρωσή του στο δεύτερο εξάμηνο του 2018.
Μάλιστα, ο αναπληρωτής υπουργός αποκάλυψε ότι η κοινοπραξία (με επικεφαλής την ΑΕΓΕΚ) του έργου πούλησε τους «μετροπόντικες» (ΤΒΜ) στον ανάδοχο της επέκτασης του Μετρό της Καλαμαριάς (ΑΚΤΩΡ).
Όπως είπε ο κ. Σπίρτζης, η Αττικό Μετρό θα κάνει έλεγχο για τη νομιμότητα ή μη της συγκεκριμένης συναλλαγής. Σύμφωνα με την Αττικό Μετρό, τα ΤΒΜ ανήκουν στην ΑΚΤΩΡ, η οποία τα αγόρασε από τράπεζες. Αυτές διέθεταν τον εξοπλισμό με leasing στην κοινοπραξία της βασικής γραμμής, η οποία τα ελέγχει ακόμη συμβατικά.
«Η κοινοπραξία να συναιτιστεί»
«Ευελπιστώ ότι η κοινοπραξία θα συναιτιστεί και να ξεσυνηθίσει αυτά στα οποία είχε εθιστεί» είπε ο κ. Σπίρτζης, μιλώντας μεθοδεύσεις και εκβιασμούς που καταγράφονται σε διάφορα δημόσια έργα της χώρας, όπως στην λεγόμενη «παραϊόνια», στον κάθετο άξονα του Έβρου κτλ.
Ο κ. Σπίρτζης παρατήρησε πάντως ότι η κατασκευάστρια κοινοπραξία δεν κινείται στη λογική του υπουργείου Οικονομίας. Όπως είπε, η πρώτη διαθέσιμη επιλογή της κυβέρνησης ακυρώνεται από την ανάδοχο με την πρακτική της σύνδεσης της συνέχισης του έργου με την αποζημίωσή από τα διαιτητικά δικαστήρια, αξιώνοντας εκατοντάδες εκατ. ευρώ.
«Η δεύτερη είναι να βρούμε μία συμφωνία που να μην καταστρατηγεί την σύμβαση - όπως επιχειρεί η κοινοπραξία - και να δούμε τι μπορεί να δώσει το ελληνικό δημόσιο» τόνισε ο κ. Σπίρτης, παραδεχόμενος ότι θα υπάρξει πρόσθετο κόστος «με απόλυτη τεκμηρίση και όχι σε λογική παζαριού που επιχειρείται από την κοινοπραξία και διεκδικήσεις που δεν ευσταθούν σε καμία λογική».
«Δεν χρειάζεται να είναι κανείς λογικός» είπε ο κ. Σπίρτζης για να καταλάβει ότι σε μία σύμβαση 900 εκατ. ευρώ, η οποία έχει απορροφήσει ήδη 350 εκατ. ευρώ, δεν μπορεί να διεκδικούνται 680 εκατ. ευρώ.
Το τίμημα για την ολοκλήρωση του έργου θα προσδιοριστεί από την κοινή ομάδα που ανέλαβε την διαπραγμάτευση, η οποία θα λάβει υπόψη τις αποφάσεις των διαιτητικών δικαστηρίων, τις αποζημιώσεις για τις θετικές ζημιές και τις μελλοντικές εργασίες, τόνισε ο αναπληρωτής υπουργός Υποδομών.
Ο κ. Σπίρτζης σημείωσε ότι ο καθορισμός της νόμιμης διαδικασίας αποζημίωσης θα συνοδεύεται από παραίτηση της κοινοπραξίας από κάθε διεκδίκηση - τωρινή και μελλοντική - και απόσυρση από τις αγωγές που έχει καταθέσει στα δικαστήρια.
Μετά από τυχόν συμφωνία, τόνισε, θα ακολουθήσει η έγκριση των αποτελεσμάτων της διαπραγματευτικής διαδικασίας από τα αρμόδια εθνικά και κοινοτικά όργανα και ο καθορισμός συγκεκριμένου χρονοδιαγράμματος ολοκλήρωσης του έργου, συμπλήρωσε.
Αυτή η πρόταση, είπε ο κ. Σπίρτζης, έχει αρκετά πλεονεκτήματα διότι θα μπορούσε να συμφωνηθεί ένα τεκμηριωμένο τίμημα, να εξοικονομηθούν κάποιοι μήνες και να υπάρξει επανέναρξη κατασκευαστικών εργασιών να ολοκληρωθεί το έργο και να περιοριστεί κάθε κίνδυνος για την συγχρηματοδότηση του έργου.
Το σενάριο της επαναδημοπράτησης
Ωστόσο, ο κ. Σπίρτζης προκάλεσε αίσθηση, σημειώνοντας ότι «εάν την άλλη εβδομάδα δεν έχουμε καταλήξει, θα εκκινήσουμε διαδικασίες έκπτωσης του αναδόχου του έργου και επαναδημοπράτησης των εργασιών. Διότι πρέπει κάποια στιγμή να καταλάβουν ότι δεν θα κρατάνε όμηρο ούτε το ελληνικό δημόσιο ούτε την κοινωνία με διάφορους τρόπους και μεθοδεύσεις. Αν δεν καταλήξουμε σε συμφωνία, θα έχουμε άλλη διαδικασία που σημαίνει ότι θα σταλεί ειδική πρόσκληση και μετα θα προχωρήσουμε τυπικά σε διαδικασίες έκπτωσης» συμπλήρωσε.
Όπως τόνισε ο αναπληρωτής υπουργός Υποδομών, η κοινοπραξία δεν έχει τηρήσει τα χρονοδιαγράμματα εργασιών της Αττικό Μετρό. «Εάν συνεχίσουμε με την ίδια κατάσταση, οι καθυστερήσεις θα είναι πολύ περισσότερες και οι συνέπειες πολύ μεγαλύτερες για το ελληνικό δημόσιο» είπε ο κ. Σπίρτζης.
Ο αναπληρωτής υπουργός Υποδομών σημείωσε ότι, σύμφωνα με την Αττικό Μετρό, η επαναδημοπράτηση των υπολοιπόμενων εργασιών του έργου μπορεί να γίνει σε περίπου έξι μήνες.
Τα πλεονεκτήματα της διάλυσης της σύμβασης
Όπως τόνισε, αυτή η επιλογή έχει πλεονεκτήματα καθώς η νέα σύμβαση θα μπορεί να προβλέπει καλύτερα τις πιθανές καθυστερήσεις λόγω αρχαιολογικών ή απαλλοτριώσεων, θα μπορούν να προβλεφθούν συστήματα νέας τεχνολογίας αλλά και ενιαίος σχεδιασμός με την επέκταση της Καλαμαριάς και τις μελλοντικές επεκτάσεις προς Σταυρούπολη, Εύοσμο και Αεροδρόμιο. Πάντως, όπως παρατήρησε, σε περίπτωση επαναδημοπράτησης δεν θα υπάρχει αλλαγή του φυσικού αντικειμένου.
Μάλιστα, ο αναπληρωτής υπουργός άφησε να εννοηθεί ότι το δημόσιο μπορεί να διεκδικήσει δικαστικά πολλά πράγματα από τον ανάδοχο, σε περίπτωση που υπάρξει καταγγελία της σύμβασης.
«Δεν μπορούμε να συνεχίσουμε να έχουμε το ελληνικό δημόσιο όμηρο» είπε ο ο κ. Σπίρτζης. «Είχαμε ένα έργο προβληματικό που δεν είχε μελέτες, δεν είχε σωστό χρονοδιάγραμμα και είχε λάθος προβλέψεις» τόνισε και υπογράμμισε ότι δεν πρέπει να σχεδιαστεί και να δημοπρατηθεί ξανά έργο για να εξυπηρετηθεί «η επικοινωνιακή τακτική ενός υπουργού ή μίας κυβέρνησης».
Ο κ. Σπίρτζης έκανε έκκληση «να επιλεγούν οι βέλτιστες λύσεις και να ληφθούν αποφάσεις τις μεγαλύτερες δυνατές συγκλίσεις», παρατήρησε, ωστόσο, ότι το Μετρό Θεσσαλονίκης είναι πρότυπο "για το πως δεν πρέπει να γίνονται τα έργα".
Η πορεία του έργου
Ο αναπληρωτής υπουργός Υποδομών παρουσίασε και την εξέλιξη του έργου.
- Οι απορροφήσεις πόρων έφτασαν τα 455 εκατ. ευρώ και πρόοδο 47%.
- Η αρχαιολογία έχει απορροφήσει 90 εκατ. ευρώ
- Η ολοκλήρωση του φυσικού αντικειμένου ανέρχεται σε 38%
- Τα έργα πολιτικού μηχανικού έχουν πρόοδο 55%
- Η ολοκλήρωση των σηράγγων φτάνει το 73%
- Οι μελέτες καλύπτουν το 75% του έργου.
Το υπολειπόμενο οικονομικό αντικείμενο ανέρχεται σε:
- 93 εκατ. ευρώ για τα έργα πολιτικού μηχανικού
- 49 εκατ. ευρώ για τους μετροπόντικες (ΤΒΜ)
- 41 εκατ. ευρώ για τα αρχιτεκτονικά
- 281 για τα Ηλεκτρομηχανολογικά Συστήματα και την Σηματοδότηση
- 105 εκατ. ευρώ για το Τροχαίο Υλικό.
Μέχρι στιγμής, έχουν ολοκληρωθεί πέντε σταθμοί, σε προχωρημένο στάδιο βρίσκονται έξι σταθμοί και στους υπόλοιπους υπάρχουν προβλήματα, τα οποία όμως δεν είναι τόσο προχωρημένα.
Όπως παρατήρησε ο κ. Σπίρτζης, εάν ληφθεί υπόψη ότι ο ανάδοχος έχει λάβει δάνειο 250 εκατ. ευρώ από τράπεζες και ότι οι πληρωμές για το εργο έχουν ξεπεράσει τα 360 εκατ. ευρώ, «θα έπρεπε ως ποσοστό ολοκλήρωσης να είμαστε στο 65-70%».
Ο αναπληρωτής υπουργός Υποδομών επικαλέστηκε μάλιστα τις αστοχίες της μελέτης του έργου, όπως η χωροθέτηση του σταθμού Νέα Ελβετία σε ρέμα, του σταθμού Βούλγαρη σε ρήγμα ή και του σταθμού Ανάληψη όπου δεν μπορούσαν να κατασκευαστούν περιμετρικοί τοίχοι διότι χωροθετήθηκαν κάτω από μπαλκόνια πολυκατοικιών.
«Θα κάνουμε τα πάντα για να διασφαλιστούν οι θέσεις εργασίας» είπε ο κ. Σπίρτζης, ο οποίος τόνισε ότι το εργασιακό πλαίσιο θα αλλάξει προς το καλύτερο, ωστόσο, σχολίασε ότι η κυβέρνηση δεν θα ανεχθεί τον εκβιασμό κανενός.
Μάλιστα, ο κ. Σπίτζης ανακοίνωσε ότι με απόφασή του το έργο έχει κηρυχθεί εθνικής σημασίας και θα οριστεί επιτροπή κοινωνικού κοινωνικου ελέγχου στην οποία θα εκπροσωπούνται τα υπουργεία, ο δήμος, η περιφέρεια, το ΤΕΕ, οι εργαζόμενοι κτλ.
Διαρκείς διεκδικήσεις από τον ανάδοχο
Ο κ. Σπίρτζης σημείωσε ότι «ο ανάδοχος επιδιώκει να διασφαλίσει πρόσθετη αμοιβή», λόγω αλλαγών των συνθηκών εκτέλεσης του έργου και για εργασίες παρελθόντος που έχουν τεθεί στην κρίση του διαιτητικού δικαστηρίου.
«Συνεχώς εγείρει νεές διεκδικήσεις ενώπιον της διαιτησίας. Αυτό οδηγεί στο συμπέρασμα ότι ο ανάδοχος θα περιμένει την έκδοση των διαιτητικών αποφάσεων κι εφόσον αυτές είναι ικανοποιητικές για αυτόν, θα συνεχίσει τις εργασίες» είπε ο αναπληρωτής υπουργός. «Εμείς δεν μπορούσαμε να περιμένουμε άλλο τις μεθοδεύσεις και τις σκοπιμότητες είτε του αναδόχου είτε οποιουδήποτε άλλου», πρόσθεσε.
Σύμφωνα με τον κ. Σπίρτζη, τα κυριότερα θέματα διαφωνιών μεταξύ των δύο πλευρών αφορούν αιτήματα αποζημίωσης εξαιτίας καθυστερήσεων στην παράδοση χώρων και πρόσθετη αμοιβή λόγω αποκλίσεων μεταξύ των συμβατικών προδιαγραφών και της προσφοράς του αναδόχου, η οποία ήταν με κατ' αποκοπήν τίμημα. «Τώρα προσπαθεί να το ανατρέψει στην προσπάθειά που κάνει να διεκδικήσει πολύ περισσότερα χρήματα» τόνισε. Επίσης, υπάρχουν διαφωνίες στις πιστοποιήσεις εργασιών, στην μεθοδολογία τιμολόγησης, το χρονοδιάγραμμα κτλ.
Σύμφωνα με τον κ. Σπίρτζη, οι συνολικές διαφωνίες φτάνουν τις 71, εκ των οποίοων 59 ομαδοποιήθηκαν στην διαδικασία της διαιτησίας, ενώ υπάρχουν άλλες 17 νέες διαφωνίες από τις οποίες 14 μπήκαν και αυτές στην ίδια διαδικασία.
Η Διαιτησία δικαιώνει την Αττικό Μετρό
Μέχρι σήμερα, τόνισε ο αναπληρωτής υπουργός υποδομών, έχουν εκδικαστεί 31 αποφάσεις, οι περισσότερες εκ των οποίων δικαιώνουν την Αττικό Μετρό, καθώς ακόμη και αυτές που επιδικάζουν μικρές αποζημιώσεις υπέρ του αναδόχου στηρίζονται όχι στη σύμβαση, αλλά στις διατάξεις του Αστικού Κώδικα.
Όπως είπε ο κ. Σπίρτζης, ο ανάδοχος διεκδικεί 682 εκατ. ευρώ. Οι διαιτησίες που έχουν εκδικαστεί αφορούν τμήμα διεκδικήσεων αξίας 392 εκατ. ευρώ και εκκρεμεί η εκδίκαση άλλων 290 εκατ. ευρώ. Υπέρ του αναδόχου έχουν εκδικαστεί και καταβληθεί 8,9 εκατ. ευρώ, ενώ εκκρεμεί η υλοποίηση αποφάσεων 20 εκατ. ευρώ είπε ο κ. Σπίρτζης, ο οποίος παρατήρησε
ότι το ποσοστό ικανοποίησης του αναδόχου εκτιμάται σε 10%.
Ο αναπληρωτής υπουργός Υποδομών σχολίασε ότι η διεκδίκηση υπέρογκων αποζημιώσεων αποτελεί στρατηγική του αναδόχου, ο οποίος, μάλιστα, "επαναφέρει συνεχώς διαφωνίες κι αιτήματα που έχουν ήδη κριθεί".
Μπουτάρης: "Βυζαντινή Πομπηία" τα αρχαία της Βενιζέλου
Στο μεταξύ, σύμφωνα με τον δήμαρχο Θεσσαλονίκης, κ. Γιάννη Μπουτάρη, ο οποίος ήταν παρών στην συνεδρίαση, η «λύση Ξυδάκη» για τα αρχαία της Βενιζέλου δεν ακυρώνει την δημιουργία του ομώνυμου σταθμού, ο οποίος μπορεί να αναπτυχθεί στη συνέχεια.
Ο κ. Μπουτάρης υπογράμμισε την κορυφαία σημασία της διατήρησης των αρχαιολογικών ευρημάτων του Σταθμού, το οποίο χαρακτήρισε ως την «Βυζαντιή Πομπηία». Μάλιστα, κατήγγειλε ότι το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο (ΚΑΣ), ενώ έκανε γνωστό ότι έχουν κληθεί από τον δήμο εμπειρογνώμονες από το εξωτερικό. «Δεν φταίνε τα αρχαία για τις καθυστερήσεις» είπε ο κ. Μπουτάρης, ο οποίος ζήτησε αποσύνδεση της χρηματοδότησης των αρχαιολογικών εργασιών από τον προϋπολογισμό του έργου.
Σύμφωνα με τον αναπληρωτή υπουργό Υποδομών, δεν υπάρχει καμία σκέψη να μην γίνει ο σταθμός Βενιζέλου όμως «δεν μπορεί να καθυστερήσει όλο το έργο γιατί έχουμε ιδιαίτερα σημαντικά ευρήματα» είπε. Ο κ. Σπίρτζης σημείωσε δεν υπάρχει ασφαλής εκτίμηση για το πότε θα σταματήσουν οι αρχαιολογικές εργασίες, όμως πρόσθεσε ότι η σήραγγα έχει διανοιχθεί και οι συρμοί μπορούν να περάσουν. «Ο Σταθμός θα γίνει. Όμως δεσμεύομαι ότι δεν θα γίνω κύριος Σουφλιάς» είπε. Επίσης, ο κ. Σπίρτζης σημείωσε ότι η φύλαξη των αρχαίων είναι διασφαλισμένη.
Σε τρεις προγραμματικές περιόδους
Σύμφωνα με τον διευθυντή του Μετρό Θεσσαλονίκης, κ. Γ. Κωνσταντινίδη, το έργο μέχρι το 2009 συγχρηματοδοτήθηκε με 196,5 εκατ από Γ΄ ΚΠΣ, ενώ 33 εκατ. ευρώ δόθηκαν από εθνικούς πόρους. Μετά εισήλθε στο ΕΣΠΑ (309 εκατ. ευρώ από την ΕΕ και 103 εκατ. ευρώ από εθνικούς πόρους) και πλέον γίνεται έργο - γέφυρα για το νέο ΕΣΠΑ, γνωστότερο ως ΣΕΣ (με 609 εκατ. ευρώ από την ΕΕ και 22 εκατ. ευρώ από εθνικούς πόρους).
Σε περίπτωση διάλυσης εκπίπτουν εγγυητικές επιστολές άνω των 100 εκατ. ευρώ της κοινοπραξίας. Το έργο έχει λάβει μη αποσβεσθείσα προκαταβολή 65,5 εκατ. ευρώ και εάν δεν ολοκληρωθεί η σύμβαση, η κοινοπραξία θα πρέπει να επιστρέψει το ποσόν.
Σύμφωνα με τον κ. Κωνσταντινίδη, ο ανάδοχος της επέκτασης της Καλαμαριάς θα πρέπει να ολοκληρώσει τις δοκιμές των ΤΒΜ έως τα μέσα Αυγούστου. Αντίθετα, στην κύρια γραμμή οι μετροπόντικές δεν έχουν δουλέψει από τον Δεκέμβριο. Παράλληλα, όπως ανέφερε, όλα τα ερωτήματα της Κομισιόν έχουν απαντηθεί και δεν υπάρχει προς στιγμήν πρόβλημα χρηματοδότησης από τις Βρυξέλλες.
Συντάκτης: Αχιλλέας Χεκίμογλου
Πηγή: tovima.gr
