Κώστας Γουλιάμος
Πριν από λίγες μέρες επισκέφθηκα την Κίνα, συμμετέχοντας στο παγκόσμιο συνέδριο για τους νέους «Δρόμους του Μεταξιού» που πραγματοποιήθηκε στην πόλη Lanzhou. Η εν λόγω πόλη -πρωτεύουσα της επαρχίας Gansu- με σημαντική ιστορία και πολιτισμό και με πληθυσμό που αγγίζει τα 4 εκατ. κατοίκους, βρίσκεται ακριβώς δίπλα στον «Κίτρινο Ποταμό». Είναι αξιοσημείωτο πως την τελευταία πενταετία τουλάχιστον 30 χιλιάδες εργάτες κατασκευάζουν μια σιδηροδρομική γραμμή υψηλής ταχύτητας με στόχο τη σύνδεση του Lanzhou με το Ürümqi, δηλαδή την πρωτεύουσα της επαρχίας Xinjiang στη βορειοδυτική Κίνα. Τα περίπου 1800 χιλιόμετρα της νέας γραμμής θα φέρουν εγγύτερα την Άπω Ανατολή στην Ευρώπη. Το έργο -σε συνάρτηση και με την οικοδόμηση της νέας περιοχής του Lanzhou- αναμένεται ν' ανεβάσει το ΑΕΠ της επαρχίας Gansu στα 33 δισ. ευρώ μέχρι το 2030. Απ' ό,τι μαθαίνουμε, η πόλη έχει ήδη προσελκύσει επενδύσεις ύψους 8,5 δισ. ευρώ ενώ, παράλληλα, αποτελεί την πέμπτη «κρατική ζώνη ανάπτυξης» και την πρώτη στο εσωτερικό της Κίνας.
Όλο αυτό το σχέδιο έχει χαρακτηριστεί ως ο «υψηλής ταχύτητας δρόμος του μεταξιού» ή η «Νέα Ευρασιατική Γέφυρα». Πιο συγκεκριμένα, η σύγχρονη κινεζική εκδοχή του «Δρόμου του Μεταξιού» διαθέτει δύο διαδρομές. Η πρώτη διαδρομή είναι χερσαία. Έχει αφετηρία την Κεντρική Κίνα -το Lanzhou- και εκτείνεται δυτικά, στο Καζακστάν, τη Ρωσία, τη Λευκορωσία και Πολωνία (μεταξύ άλλων χωρών ) μέχρι τη γερμανική πόλη Duisburg για να καταλήξει στο Rotterdam, έναν από τους σημαντικότερους λιμένες της Ευρώπης και του κόσμου. Η δεύτερη διαδρομή είναι θαλάσσια. Αφετηρία η πόλη Guangzhou (η τρίτη μεγαλύτερη πόλη στην Κίνα) που αποτελεί βασικό εθνικό συγκοινωνιακό κόμβο και εμπορικό λιμάνι της Νοτιοανατολικής Κίνας. Αυτή η πορεία διαπερνά τα Στενά της Melaka στη Νοτιοανατολική Ασία και φτάνει στην Calcutta της Ινδίας για να συνεχίσει ωστόσο τη διαδρομή προς τον Ινδικό ωκεανό, το Nairobi της Κένυα και από εκεί -διαπερνώντας το Κέρας της Αφρικής και την Ερυθρά Θάλασσα- να περάσει στη Μεσόγειο, όπου με ενδιάμεσο τον Πειραιά, να καταλήξει στη Βενετία. Τούτων δοθέντων, δεν είναι τυχαίες τόσο οι διακρατικές συμμαχίες που συγκροτούνται όσο και οι διεργασίες που συντελούνται στο γεωπολιτικό σκηνικό. Ειδικότερα σε ό,τι αφορά στην Κίνα θα λέγαμε πως το Πεκίνο αποδίδει έμφαση σε συνεργασίες με επίκεντρο την ενέργεια και τα έργα υποδομών (λογουχάρη σιδηροδρομικές μεταφορές) αλλά και τους στρατηγικής σημασίας αγωγούς. Στο επίκεντρο αυτής ακριβώς της πολιτικής των σύγχρονων «Δρόμων του Μεταξιού» μπορεί κανείς να ερμηνεύσει τόσο τις εαρινές συμφωνίες του Κινέζου προέδρου, Σι Τζινπίνγκ, όσο και τις πρόσφατες στην Ευρώπη του πρωθυπουργού Λι Κετσιάνγκ. Ειδικότερα, όμως, ο πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ πρότεινε τη δημιουργία της Οικονομικής Ζώνης του Δρόμου του Μεταξιού. Μάλιστα, αποτύπωσε και διατύπωσε το ωφέλιμο για όλες τις χώρες της περιοχής. Ήτοι, την τεράστια ζώνη συναλλαγών.
Σε κάθε περίπτωση, η «Οικονομική Ζώνη του Δρόμου του Μεταξιού», μαζί με τη θαλάσσια εκδοχή, αποτελούν το νέο στρατηγικό σχέδιο του Πεκίνου. Με πυλώνα την ικανότητα της Κίνας να επενδύσει δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια, η νέα ηγεσία στο Πεκίνο αρθρώνει διά της «ήπιας ισχύος» τους γεωπολιτικούς, γεωοικονομικούςκαι πολιτισμικούς στόχους της Κίνας. Μολονότι η ιδέα περί ενός σύγχρονου «Δρόμου του Μεταξιού» ούτε καινούργια είναι αλλά ούτε και εύκολη, εν τούτοις το Πεκίνο επιμένει στη δημιουργία μιας ζώνης οικονομικής συνεργασίας από τον Δυτικό Ειρηνικό ώς τη Βαλτική. Προφανώς η στρατηγική του Πεκίνου συνδέεται αφενός με την αποχώρηση των αμερικανικών στρατευμάτων από το Αφγανιστάν, αφετέρου με το σχέδιο της Μόσχας για την Ευρασιατική Οικονομική Ένωση. Σχέδιο που επιδιώκει να (συν)δέσει τις χώρες της περιοχής σε σφαίρα επιρροής της Ρωσίας. Είναι, επομένως, τυχαίο γεγονός ότι το Πεκίνο υπογράφει τεράστιες εμπορικές συμφωνίες με έναν διόλου ευκαταφρόνητο αριθμό χωρών; Την απάντηση στο ερώτημα έδωσε με ευδιάκριτο τρόπο πάλι ο πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ στην Αστάνα (Καζακστάν) το περασμένο φθινόπωρο, όταν παρουσίασε τους πέντε πυλώνες συνεργασίας του Πεκίνου, εστιάζοντας -πέραν της δημιουργίας δικτύου υποδομών και αγωγών- στη συνεργασία σε νομισματικά θέματα προς αποφυγή χρηματοοικονομικών κινδύνων.
* Ο Κώστας Γουλιάμος είναι πρύτανης του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κύπρου.
philenews.com
