του Σωτήρη Τριχά*
Τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα που απολαμβάνει η Ελλάδα λόγω
γεωγραφίας. Οι οκτώ ενέργειες που πρέπει να γίνουν άμεσα για να μετατραπεί η
χώρα σε διαμετακομιστικό κόμβο. Η συμβολή των Logistics στο ΑΕΠ. Γράφει ο Σ.
Τριχάς.
Τον τελευταίο καιρό ακούγεται από διάφορους φορείς, καθώς
και από την κυβέρνηση, ο όρος Logistics ως ένα σωσίβιο για την
οικονομία της χώρας μας. Στις προσπάθειες των κυβερνώντων να βρεθούν νέοι
τρόποι διεξόδου από την πολύχρονη οικονομική κρίση, τα Logistics φαίνεται να
παίρνουν τη σκυτάλη ως ουσιαστικός αρωγός ανάπτυξης. Πόση αλήθεια κρύβει αυτό
μέσα του;
Για να καταλάβουμε καλύτερα κάποια πράγματα θα πρέπει να
γυρίσουμε στα θρανία μαθαίνοντας γι' αυτά τα περιβόητα Logistics, που τόσο πολύ
ακούγονται την τελευταία 5ετία.
Logistics: Για να «νοικοκυρευτούν» τα πράγματα
Logistics ή logistics management είναι μία από τις πιο
πρόσφατες έννοιες στη σύγχρονη επιχειρηματική διοίκηση και αφορά άμεσα όλα τα
λειτουργικά τμήματα μιας επιχείρησης (παραγωγή, marketing, οικονομικές
υπηρεσίες, κ.λπ.). Η επιστήμη των logistics συνδέεται με τη διαδικασία που
περιλαμβάνει τον σχεδιασμό, την εφαρμογή και τον έλεγχο της
αποτελεσματικής και, κατ' επέκταση, αποδοτικής μεταφοράς και αποθήκευσης πρώτων
υλών, ενδιάμεσων και τελικών προϊόντων, καθώς και τη διαχείριση πληροφοριών που
σχετίζονται με τη διακίνηση από το σημείο παραγωγής στην κατανάλωσή τους, με
στόχο την ικανοποίηση των απαιτήσεων των πελατών.
Κι η αλήθεια είναι ότι τα logistics είναι από τους λίγους
κλάδους που μπορούν να βοηθήσουν στο «νοικοκύρεμα» μιας επιχείρησης μέσα από
τον περιορισμό των δαπανών, καθώς ένα σωστά οργανωμένο σύστημα εφοδιαστικής
αλυσίδας μειώνει το κόστος από την αγορά της πρώτης ύλης, τη διαδικασία
παραγωγής, την αποθήκευση, μέχρι και την παράδοση του προϊόντος στον τελικό
καταναλωτή.
Στην Ελλάδα η έννοια των Logistics έγινε γνωστή μέσα από
την Ελληνική Εταιρεία Logistics (ΕΕL) η οποία μίλησε για πρώτη φορά
για τον συγκεκριμένο όρο πριν από 19 χρόνια. Από το 1994 που ιδρύθηκε, η ΕΕL
προβάλλει και προωθεί τα αιτήματα της αγοράς των Logistics στους αρμόδιους
φορείς, προτείνει λύσεις, συμβάλλει στην ανάπτυξη του κλάδου. Σήμερα, αριθμεί
πάνω από 500 μέλη, στελέχη επιχειρήσεων και οργανισμών του ιδιωτικού και του
δημόσιου τομέα, ακαδημαϊκούς, σπουδαστές αλλά και ιδιώτες.
Αλλά και η ίδια η κυβέρνηση φαίνεται πως βασίζεται στα
Logistics για την προσδοκώμενη ανάκαμψη της χώρας και την αλλαγή της αρνητικής
εικόνας της παγκοσμίως.
Ας μην ξεχνάμε πόσο έχει προβληθεί τους τελευταίους μήνες η
συμφωνία μεταξύ Hewlett-Packard, Cosco και ΤΡΑΙΝΟΣΕ, που αφορά ξεκάθαρα τον
κλάδο των Logistics και τον βασικό στόχο της EEL, να γίνει η Ελλάδα
διαμετακομιστικός κόμβος της ΝΑ. Ευρώπης.
Logistics: 10-12% του ελληνικού ΑΕΠ
Σύμφωνα με σχετικές έρευνες που δημοσιεύουν χώρες της Ε.Ε.,
η αγορά της εφοδιαστικής αλυσίδας στην Ελλάδα κυμαίνεται στο 10-12% του ΑΕΠ. Η
αγορά της εφοδιαστικής αλυσίδας στη χώρα μας έτρεχε με μέσο όρο αύξησης κύκλου
εργασιών περίπου 20% τον χρόνο για το διάστημα 1998-2008. Από το 2009 μέχρι και
το 2011 η κρίση αντικατοπτρίζεται και στα νούμερα του κλάδου με μέση μείωση της
τάξεως του 7% ετησίως (Icap, Hellastat).
Τα πιο πρόσφατα κλαδικά, μακροοικονομικά στοιχεία για το α'
τρίμηνο 2013 είναι απογοητευτικά. Οι μεταφορές έχουν πτώση 4% περίπου, ο
τουρισμός 17% και το εμπόριο 12%.
Ελλάδα: Μια μικρή χώρα με τεράστιες δυνατότητες
Είμαστε μια μικρή αγορά, αλλά και συνάμα το φυσικό λιμάνι
της Ευρώπης. Πώς μπορούμε να το εκμεταλλευτούμε αυτό κερδίζοντας; Πρέπει να
προσελκύσουμε διερχόμενο φορτίο, και μπορούμε να το κάνουμε.
Ας πάρουμε για παράδειγμα το μεγαλύτερο λιμάνι της
χώρας, τον Πειραιά. Το μεγάλο πλεονέκτημά του είναι η γεωγραφική του θέση.
Αν, λοιπόν, είχαμε αναπτύξει σιδηροδρομικό δίκτυο, στα πρότυπα των υπόλοιπων
ευρωπαϊκών χωρών, τότε ένα φορτίο που θα ερχόταν διά θαλάσσης από
τη Σαγκάη με προορισμό τη Βουδαπέστη, μέσω του Πειραιά, θα χρειαζόταν να
φτάσει 23 ημέρες, ενώ σήμερα οι επιλογές που έχει είναι περισσότερο χρονοβόρες:
συγκεκριμένα, μέσω Τεργέστης φτάνει σε 28 ημέρες και μέσω Αμβούργου σε 33.
Αντίστοιχα, από τη Σαγκάη προς τη Βαρσοβία, μέσω του Πειραιά, το ταξίδι
διαρκεί 24 ημέρες, μέσω Τεργέστης 28, μέσω Γκντανσκ 36 ημέρες και μέσω
Αμβούργου 25 ημέρες.
Για εμάς, η μεταμόρφωση της Ελλάδας σε διαμετακομιστικό
κόμβο για όλη τη νοτιοανατολική Ευρώπη και τα Βαλκάνια είναι ένας καθοριστικός
παράγοντας ανάπτυξης.
Για την Ελληνική Εταιρεία Logistics οι πρωταρχικές ενέργειες
που θα πρέπει άμεσα να υλοποιηθούν για να μετατραπεί η χώρα μας σε
διαμετακομιστικό κόμβο της ΝΑ. Ευρώπης είναι οι ακόλουθες:
• χάραξη ενός χωροταξικού χάρτη πανελλαδικά,
• αποσαφήνιση των περιοχών Logistics,
• δημιουργία κέντρων εφοδιαστικής αλυσίδας,
• ανάπτυξη υποδομών για τη βελτιστοποίηση των εμπορευματικών μεταφορών
(βελτιστοποίηση του σιδηροδρομικού δικτύου και σύνδεσή του με βασικές
εμπορευματικές πύλες εισόδου της χώρας),
• αποφυγή των περιττών μεταφορών – διευκόλυνση της κυκλοφορίας,
• ύπαρξη ενός ενιαίου και ξεκάθαρου νομοθετικού πλαισίου λειτουργίας της Αγοράς
της Εφοδιαστικής Αλυσίδας στην Ελλάδα,
• δημιουργία πανεπιστημιακού τίτλου πρώτου επιπέδου,
• δημιουργία της Γενικής Γραμματείας Εφοδιαστικής Αλυσίδας, η οποία θα αναλάβει
να αναγνωρίζει τα προβλήματα του κλάδου, να συγκεντρώνει τα αιτήματα των φορέων
της αγοράς του κλάδου και να συντονίζει την επίλυσή τους σε συνεργασία με όλα
τα συναρμόδια υπουργεία,
και κυρίως, διαμόρφωση Εθνικής Στρατηγικής Logistics, μέσα από την αξιοποίηση
της δουλειάς που έχει ήδη γίνει μέχρι σήμερα από τις προηγούμενες επιτροπές και
σε στενή συνεργασία με τους ανθρώπους της αγοράς, οι οποίοι γνωρίζουν καλύτερα
από όλους τις πραγματικές ανάγκες.
Ως Ελληνική Εταιρεία Logistics μιλάμε συνεχώς στα συνέδρια,
στις ημερίδες και σε όλες τις δράσεις για το Κύριο Σχέδιο Δράσης,
της Αγοράς των Εμπορευματικών Μεταφορών και των Logistics της Ελλάδας
(Master Plan).
Το συζητάμε με όλους τους αρμόδιους φορείς, το έχουμε
καταθέσει από το 2009 σε όλα τα συναρμόδια υπουργεία, από το 2012 το
παρουσιάζουμε πλέον επικαιροποιημένο, μέσα από διαρκείς εκδηλώσεις και συνεχή
αρθρογραφία και πάνω σε αυτό έχει βασιστεί η πρόταση των φορέων της αγοράς στη
Μόνιμη Επιτροπή για τα Logistics, μιας επιτροπής η οποία έχει κάνει σημαντική
δουλειά και της οποίας το έργο αναμένεται πολύ σύντομα να αποτελέσει την πιο
ολοκληρωμένη πρόταση για τη χάραξη της Εθνικής Στρατηγικής για την Ελληνική
Εφοδιαστική Αλυσίδα.
* Ο Σωτήρης Τριχάς είναι Πρόεδρος του Δ.Σ. της Ελληνικής
Εταιρείας Logistics.
