Με επίκεντρο τον σιδηροδρομικό σταθμός της
Έδεσσας πραγματοποιήθηκε αναπαράσταση της απελευθέρωσης της πόλης . Στις 18
Οκτωβρίου 1912 η Έδεσσα ζει και πανηγυρίζει την ελευθερία της. Σε σχετικό σημείωμα του για την ιστορική ημέρα της απελευθέρωσης
της Έδεσσας και για το όσα διαδραματίστηκαν στον σιδηροδρομικό σταθμό της
Πόλης, ο κ. Πέτρος Σερκετζής γράφει:
..Το βράδυ της 17ης
Οκτωβρίου η έκτη ημιλαρχία υπό τον ανθυπίλαρχο Αργύριο Σταυρόπουλο εξορμά από
τη Βέροια και καταλαμβάνει το σιδηροδρομικό σταθμό Σκύδρας.
Την επόμενη μέρα, Πέμπτη 18 Οκτωβρίου 1912,
γιορτή του Αγίου Λουκά, πολιούχου από τότε της πόλης μας, τρεις στρατιώτες ως
προμετωπίδα του προελαύνοντος ελληνικού στρατού, ο Βρασίδας Λαγωνίκος, ο
Νικόλαος Αγγελής και ο Νικόλαος Λιβανός καταλαμβάνουν το σιδηροδρομικό σταθμό
της πόλης μας αφού συνεπλάκησαν με την εκεί ευρισκόμενη τουρκική φρουρά. Από
τους πυροβολισμούς σκοτώθηκαν ο ιερέας του χωριού Σωτήρα, ο δεκαπεντάχρονος
μαθητής Ψυχογιός και ένας μαθητής του οικοτροφείου. Ήταν οι τελευταίοι νεκροί
πριν την απελευθέρωση της πόλης.
Λίγο αργότερα φτάνει στο σταθμό αμαξοστοιχία με
ένα λόχο πεζικού του ελληνικού στρατού με επικεφαλής τον αξιωματικό Βασίλειο
Γεννηματά, ο οποίος μπαίνει θριαμβευτικά στην Έδεσσα. Την ίδια ώρα από την πόλη
έρχεται προς το σταθμό μια πομπή με επικεφαλής το Μητροπολίτη και τους Τούρκους
μουφτή, υποδιοικητή και δήμαρχο της Έδεσσας, ο οποίος κρατά λευκή σημαία.
Στις 11 το πρωί της 18ης Οκτωβρίου 1912 γίνεται
η επίσημη παράδοση της πόλης από τον Τούρκο δήμαρχο Αλή Ριζά, ο οποίος σύμφωνα
με την παράδοση ήταν απόγονος του κελ Πέτρου που προδοτικά είχε παραδώσει τη
βυζαντινή Έδεσσα στους Τούρκους πριν 530 χρόνια περίπου.
Κάτω από αυτές τις συνθήκες απελευθερώθηκε η
Έδεσσα. Οι αγώνες και η αυτοθυσία των Εδεσσαίων και των κατοίκων της γύρω
περιοχής στις επάλξεις του Μακεδονικού αγώνα καρποφόρησαν. Έγιναν γέφυρα για να
περάσει ο Ελληνικός στρατός τον Οκτώβριο του 1912 και να απελευθερώσει τη
Μακεδονία μας.
«Σ.Ν» Σταθμάρχης
την ημέρα της απελευθέρωσης στον σιδηροδρομικό σταθμό Έδεσσας ήταν ο Παρίσης Παρίσης.
Ποιος ήταν ο ΠΑΡΙΣΗΣ ΠΑΡΙΣΗΣ
O Παρίσης Παρίσης (Πράκτορας Α' τάξης) γεννήθηκε
στην Έδεσσα της Πέλλας. Ήταν γιος του πρόκριτου και δημογέροντα της πόλης
Μιχαήλ Παρίση και εργαζόταν ως σταθμάρχης στην Έδεσσα, στην Άρνισσα, στην
Αλεξάνδρεια και στον Άγρα. Υπήρξε συνεργάτης της τοπικής Επιτροπής Αγώνα.
Συνεργάστηκε με τον Κ. Μαζαράκη-Αινιάν, τον σύνδεσμο Ν. Γρηγοριάδη και τους
οπλαρχηγούς Σ. Σπυρομήλιο και Χ. Καραπάνο. Η δράση του κατά τον Μακεδονικό
Αγώνα συνίστατο στον συντονισμό της μεταφοράς πολεμοφοδίων με τον σιδηρόδρομο
στην περιοχή Έδεσσας και Αλεξάνδρειας. Προκειμένου η μεταφορά να μην γίνει
αντιληπτή, το πολεμικό υλικό καλυπτόταν από βαμβάκι ή τοποθετούνταν εντός κιβωτίων
με εικονικούς αποστολείς. Στην οικία του συχνά έλαβαν χώρα συσκέψεις, παρουσία
του Έλληνα Προξένου Θεσσαλονίκης. Σημαντική, τέλος, υπήρξε η προσφορά του και
κατά την διάρκεια του Α' Βαλκανικού Πολέμου, όταν χάρη σε έγκαιρη ενέργειά του
ο ελληνικός στρατός κατόρθωσε να απελευθερώσει την Έδεσσα μετά από σύντομη
μάχη. Για τις υπηρεσίες του στην χώρα τιμήθηκε πολλαπλώς από το Ελληνικό
Κράτος.