Μια δεύτερη ανάγνωση της ομιλίας του Υφυπουργού Μεταφορών Υποδομών και Δικτύων κ. Γιάννη Μαγκριώτη στην ημερίδα που διοργάνωσε το ΤΕΕ δίνει η δυνατότητα να γίνει περισσότερο κατανοητό, σε ποιούς άξονες πρόκειται να κινηθεί η κυβέρνηση στον τομέα των σιδηροδρομικών Μεταφορών. Παραθέτουμε τα σημεία εκείνα της ομιλίας του κ. Μαγκριώτη που θεωρούμε ότι έχουν βαρύνουσα σημασία για τον μέλλον και την πορεία του σιδηροδρόμου στην Ελλάδα ώστε να εξαχθούν χρήσιμα συμπεράσματα. Τα σημαντικότερα σημεία της ομιλίας του κ. Μαγκριώτη. Α΄ Η προτεραιότητά μας είναι σαφής: Ολοκληρώνουμε, το συντομότερο δυνατόν, τον σιδηροδρομικό άξονα Πάτρα - Αθήνα - Θεσσαλονίκη - Ειδομένη / Προμαχώνας και όλα τα έργα που υποστηρίζουν τη λειτουργία του. Ο άξονας αυτός έχει τεράστια σημασία για την ελληνική οικονομία. Αποτελεί, δε, αναπόσπαστο τμήμα του Διευρωπαϊκού Δικτύου υψηλών ταχυτήτων και παράλληλα τμήμα του Aξονα 22.
Β΄ -Για την εξεύρεση των αναγκαίων κεφαλαίων θα χρησιμοποιήσουμε εθνικούς πόρους, πόρους από τα Κοινοτικά Ταμεία, ενώ σκοπεύουμε να ενεργοποιήσουμε και ιδιωτικά κεφάλαια, στο πλαίσιο αμοιβαία επωφελών συνεργασιών (ΣΔΙΤ). Παράλληλα, βλέπουμε τις περιπτώσεις προαστιακής εξυπηρέτησης μεγάλων πληθυσμιακών περιοχών, όπως είναι η Αττική και η Θεσσαλονίκη, ως ένα καλό παράδειγμα αποδοτικής λειτουργίας του ελληνικού σιδηροδρόμου.
Γ΄ - Για τη γενικότερη αναδιάρθρωση του σιδηροδρομικού συστήματος υπάρχει σήμερα συγκεκριμένο ευρωπαϊκό θεσμικό πλαίσιο, με τις αρχές του οποίου συμφωνούμε. Η αυτονομία των σιδηροδρομικών επιχειρήσεων, το άνοιγμα της αγοράς, ο υγιής ανταγωνισμός και η οικονομική εξυγίανση είναι οι πυλώνες στους οποίους βασίζουμε την πολιτική μας. Στόχος μας είναι να δημιουργήσουμε έναν διαχειριστή της σιδηροδρομικής υποδομής, μια εταιρία σιδηροδρομικών έργων και μια κρατική σιδηροδρομική επιχείρηση. Αυτοί θα είναι αντίστοιχα ο σημερινός ΟΣΕ (με συγχώνευση με την ΕΔΙΣΥ), η ΕΡΓΟΣΕ και η ΤΡΑΙΝΟΣΕ. Στο πλαίσιο αυτό, το Κράτος διαθέτει τα αναγκαία κονδύλια για τη συντήρηση και ανάπτυξη της σιδηροδρομικής υποδομής, την ευθύνη όμως για την αποδοτικότητα, τη διαφάνεια τη διαχείριση της χωρητικότητας και τη σωστή λειτουργία της υποδομής την έχει, ανά πάσα στιγμή, ο διαχειριστής της υποδομής.
Δ΄- Η εταιρεία σιδηροδρομικών έργων έχει αντίστοιχα την απόλυτη ευθύνη διαχείρισης των επενδύσεων και των εθνικών και κοινοτικών κονδυλίων που διαχειρίζεται και είναι υπόλογη για την εξέλιξη των προϋπολογισμών και χρονοδιαγραμμάτων. Περιμένουμε από την ΤΡΑΙΝΟΣΕ να μας παρουσιάσει με απόλυτη ακρίβεια το κόστος των υπηρεσιών της, έτσι ώστε να μπορούμε ως κράτος να πραγματοποιήσουμε την παροχή δημόσιας σιδηροδρομικής υπηρεσίας μέσω συμβολαίων, με συγκεκριμένους όρους, για συγκεκριμένες διαδρομές, με συγκεκριμένη διάρκεια.
Φυσικά, αυτό ισχύει μόνο για τις επιβατικές μεταφορές. Για τις σιδηροδρομικές εμπορευματικές μεταφορές δεν νοείται κρατική επιδότηση. Η ΤΡΑΙΝΟΣΕ θα πρέπει να κοστολογήσει τις υπηρεσίες της, να αξιολογήσει τα έσοδά της και να αναλάβει τις μεταφορές που είναι συμφέρουσες για την επιχείρηση.
Ε΄- Αυτό είναι σε γενικές γραμμές το πλαίσιο μέσα στο οποίο θα κινηθούμε. Φυσικά υπάρχουν και άλλα δευτερεύοντα ζητήματα που επηρεάζουν τη λειτουργικότητα και αποδοτικότητα του συνολικού συστήματος. Ερωτήματα για τη θέση της ΤΡΑΙΝΟΣΕ σε σχέση με τον Όμιλο ΟΣΕ, ερωτήματα για τη θέση της σημερινής ΓΑΙΟΣΕ, ερωτήματα για το τροχαίο υλικό, ερωτήματα για τις διεταιρικές σχέσεις. Όλα αυτά τα ζητήματα, σκοπεύουμε να τα μελετήσουμε σε βάθος, έτσι ώστε να έχουμε τα ακριβή δεδομένα πριν προχωρήσουμε σε αποφάσεις. Έχουμε ήδη κάνει τις επιλογές μας για τους κατάλληλους ανθρώπους που θα διοικήσουν τον Όμιλο ΟΣΕ. Έχουμε κάθε λόγο να είμαστε αισιόδοξοι ότι σύντομα θα έχουμε να επιδείξουμε αποτελέσματα. Στόχος μας είναι το σιδηροδρομικό σύστημα στη χώρα μας το 2010 να διαθέτει ορθή λειτουργία και εύρωστη υπόσταση.
Ζ΄-Ας μην ξεχνάμε ότι το σιδηροδρομικό σύστημα στην Ελλάδα δεν ταυτίζεται πλέον με τον Όμιλο ΟΣΕ. Η ΤΡΑΙΝΟΣΕ είναι μεν η μοναδική σιδηροδρομική εταιρία που χρησιμοποιεί την υποδομή, δεν είναι όμως η μοναδική εταιρία που έχει αυτό το δικαίωμα. Όλοι γνωρίζουμε ότι οι ευρωπαϊκοί κανόνες έχουν απελευθερώσει από το 2007 τις σιδηροδρομικές εμπορευματικές μεταφορές και από το 2010 -υπό προϋποθέσεις- και τις επιβατικές.
Η΄- Το Υπουργείο Υποδομών Μεταφορών και Δικτύων έχει την ευθύνη της εύρυθμης λειτουργίας των θεσμών, της ασφάλειας και της διαλειτουργικότητας, ενώ μέσω ανεξάρτητης Αρχής θα διασφαλίζεται η ανεπηρέαστη διερεύνηση των σιδηροδρομικών ατυχημάτων, η έκδοση αδειών και ο χωρίς διακρίσεις ανταγωνισμός. Έχουμε ήδη δρομολογήσει την ίδρυση της Ρυθμιστικής Αρχή Σιδηροδρόμων (ΡΑΣ). Μια ανεξάρτητη αρχή που θα εκδίδει τις άδειες συμμετοχής σιδηροδρομικών επιχειρήσεων στην ελληνική αγορά και θα επιβλέπει τους όρους διεξαγωγής του υγιούς ανταγωνισμού.
Η΄- Το Υπουργείο Υποδομών Μεταφορών και Δικτύων έχει την ευθύνη της εύρυθμης λειτουργίας των θεσμών, της ασφάλειας και της διαλειτουργικότητας, ενώ μέσω ανεξάρτητης Αρχής θα διασφαλίζεται η ανεπηρέαστη διερεύνηση των σιδηροδρομικών ατυχημάτων, η έκδοση αδειών και ο χωρίς διακρίσεις ανταγωνισμός. Έχουμε ήδη δρομολογήσει την ίδρυση της Ρυθμιστικής Αρχή Σιδηροδρόμων (ΡΑΣ). Μια ανεξάρτητη αρχή που θα εκδίδει τις άδειες συμμετοχής σιδηροδρομικών επιχειρήσεων στην ελληνική αγορά και θα επιβλέπει τους όρους διεξαγωγής του υγιούς ανταγωνισμού.
