Κυριακή 30 Αυγούστου 2015

Οι αναταράξεις στην Κίνα φτάνουν και στην Ελλάδα.

...Το ζήτημα κάθε άλλο παρά δευτερεύον είναι για την ελληνική οικονομία, καθώς στις επικείμενες μεγάλες αποκρατικοποιήσεις η συντριπτική πλειονότητα των υποψηφίων προέρχεται από χώρες που επηρεάζονται έντονα από τις σαρωτικές αλλαγές στις ισοτιμίες των νομισμάτων τους αλλά και τη διαφαινόμενη επιβράδυνση της παγκόσμιας οικονομίας.
Νέα δεδομένα για την προοπτική των άμεσων ξένων επενδύσεων στην Ελλάδα δημιουργεί η κρίση στην Κίνα αλλά και η μεγάλη πτώση των τιμών πετρελαίου. 

Καθώς ένας μεγάλος αριθμός δυνητικών επενδυτών σε ελληνικά περιουσιακά στοιχεία και έργα προέρχεται από την Κίνα αλλά και τις πετρελαιοπαραγωγές χώρες του αραβικού κόσμου και τη Ρωσία, διατυπώνεται προβληματισμός για τη χρηματοοικονομική τους ευχέρεια. Τη δυνατότητά τους δηλαδή να έχουν πρόσβαση σε ελκυστικά τιμολογημένη χρηματοδότηση, με εξαίρεση ίσως κινεζικούς ομίλους που παγίως χρηματοδοτούνται από κινεζικές τράπεζες, αλλά και τη διάθεσή τους να υλοποιήσουν τώρα μεγάλα αναπτυξιακά άλματα. Το ζήτημα κάθε άλλο παρά δευτερεύον είναι για την ελληνική οικονομία, καθώς στις επικείμενες μεγάλες αποκρατικοποιήσεις η συντριπτική πλειονότητα των υποψηφίων προέρχεται από χώρες που επηρεάζονται έντονα από τις σαρωτικές αλλαγές στις ισοτιμίες των νομισμάτων τους αλλά και τη διαφαινόμενη επιβράδυνση της παγκόσμιας οικονομίας.

Αραβες, Ρώσοι και Κινέζοι επενδυτές συμμετέχουν ή ενδιαφέρονται μεταξύ άλλων στους διαγωνισμούς για τα λιμάνια, το Ελληνικό, τον Αστέρα Βουλιαγμένης, τις σιδηροδρομικές δραστηριότητες αλλά και για μεγάλα έργα όπως το νέο αεροδρόμιο Ηρακλείου και το Θριάσιο Εμπορευματικό Κέντρο. Το ίδιο ισχύει και για Τούρκους επενδυτές που συμμετέχουν ή αναμένεται να συμμετάσχουν στους διαγωνισμούς για τις μαρίνες αλλά και την εξαγορά του Αστέρα Βουλιαγμένης. Η σφοδρή διολίσθηση της τουρκικής λίρας έναντι του ευρώ, από τις 2,6 λίρες ανά κοινό νόμισμα στην αρχή του έτους στις 3,4 πριν από λίγες μέρες, διαβρώνει την αγοραστική δύναμη των τουρκικών ομίλων. Κατά τον ίδιο τρόπο έχει περιοριστεί και η οικονομική ευρωστία ρωσικών ομίλων καθώς το ρούβλι από τα 50 ρούβλια ανά ευρώ προ ενός έτους και τα 40 προ διετίας έχει υποχωρήσει στα 80.

Διαφορετική, εξηγούν οικονομολόγοι, είναι η περίπτωση των αραβικών ομίλων που είναι παρόντες τόσο στο Ελληνικό όσο και τον Αστέρα, καθώς διαθέτουν δολαριακά έσοδα από τα πετρέλαιο, αλλά ο σημαντικός περιορισμός τους εξαιτίας του υποδιπλασιασμού των τιμών του αργού επηρεάζει αρνητικά τους κρατικούς προϋπολογισμούς. Την ίδια ώρα διαφορετική είναι η περίπτωση των κινεζικών ομίλων που ενδιαφέρονται ως γνωστόν διά της Cosco τόσο για την απόκτηση του πλειοψηφικού ποσοστού του ΟΛΠ όσο και για το Θριάσιο εμπορευματικό κέντρο αλλά και για την κατασκευή και διαχείριση του νέου αεροδρομίου στο Ηράκλειο της Κρήτης. Η Cosco παγίως αντλεί χρηματοδότηση για τις εν Ελλάδι επενδύσεις της από την China Development Bank. Και η Κεντρική Τράπεζα της Κίνας προχώρησε αυτή την εβδομάδα σε μείωση των επιτοκίων της αλλά και του επιπέδου ελάχιστων αποθεματικών που υποχρεούνται να διακρατούν οι τράπεζες. Είναι η πέμπτη φορά που η Κίνα μειώνει τα επιτόκιά της από τον Νοέμβριο, ενώ είναι η τρίτη φορά φέτος που ρίχνει το ελάχιστο όριο τήρησης αποθεματικών. Οι κινήσεις αυτές εκτιμάται πως αντισταθμίζουν τις όποιες επιπτώσεις στο οικονομικό εκτόπισμα των κινεζικών ομίλων από την υποτίμηση του γουάν αλλά και την ευρύτερη επιβράδυνση της οικονομίας. Ομως «σε ένα τόσο ταραγμένο περιβάλλον οι στρατηγικές επιχειρηματικές αποφάσεις λαμβάνονται με ακόμη μεγαλύτερη συγκράτηση», υπογραμμίζουν επενδυτικοί τραπεζίτες στην «Κ». «Δεν πρόκειται να αλλάξουν οι σχεδιασμοί του Πεκίνου για τον νέο δρόμο του μεταξιού που οικοδομεί εν γένει ούτε βέβαια για τον Πειραιά, αλλά τα περιθώρια ευελιξίας των επιχειρηματικών τους σχεδίων βραχυπρόθεσμα ασφαλώς και επηρεάζονται», εξηγούν.

Ολα αυτά λαμβάνουν όμως χώρα την ώρα που και το επενδυτικό κλίμα για την Ελλάδα στο εξωτερικό έχει επιδεινωθεί τόσο λόγω πολιτικής αβεβαιότητας όσο και εξαιτίας της υποτροπής της οικονομίας σε ύφεση με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει για τις αποτιμήσεις των ελληνικών assets αλλά και τις προοπτικές κερδοφορίας τους. Η μεγαλύτερη επιφυλακτικότητα των ξένων επενδυτών ενδεχομένως να αντικατοπτρίζεται και στην προ ημερών υπόθεση της ολοκλήρωσης της σύμβασης παραχώρησης των 14 περιφερειακών αεροδρομίων σε σχήμα υπό τη γερμανική Fraport. «Τίποτα δεν θα πρέπει να θεωρείται πλέον δεδομένο για οιονδήποτε διαγωνισμό», σημειώνουν με νόημα κύκλοι της αγοράς.

Με τρεις τρόπους μεταδίδεται η κρίση

Τρεις εκτιμάται ότι είναι οι βασικές οδοί μέσω των οποίων μπορεί η διεθνής χρηματοοικονομική αναστάτωση και η ενδεχόμενη επιβράδυνση της παγκόσμιας οικονομίας να επηρεάσουν άμεσα τις ξένες επενδύσεις στην Ελλάδα: πρώτον, να αυξήσουν το χρηματοδοτικό κόστος για αυτές είτε αυτό αφορά τραπεζικό δανεισμό είτε άντληση κεφαλαίων από τις κεφαλαιαγορές. Δεύτερον, να καταστήσουν, λόγω της ισχύος του ευρώ έναντι των υπό διολίσθηση εθνικών νομισμάτων των επενδυτών, ακριβότερες τις εξαγορές και λιγότερο ελκυστικές τις αποτιμήσεις. Τρίτον, πλήγματα σε άλλες αγορές να οδηγήσουν σε αναβολή ή και εξ ολοκλήρου ματαίωση αναπτυξιακών και επενδυτικών προγραμμάτων λόγω επιδείνωσης των ισολογισμών των επενδυτών. Στην περίπτωση των κρατικών ομίλων ισχύουν επίσης οι παραπάνω αλλά και πρόσθετοι περιορισμοί.

Για παράδειγμα, στα μέσα της εβδομάδας έγινε γνωστό πως το Ριάντ αναζητεί διεθνείς χρηματοοικονομικούς συμβούλους προκειμένου να περικόψει τις δημόσιες δαπάνες της Σ. Αραβίας για το 2016 κατά 100 δισ. δολ. ή ποσοστό 10% εξαιτίας της μεγάλης υποχώρησης των εσόδων από το πετρέλαιο. Φέτος, σύμφωνα με το ΔΝΤ, η πετρελαιοπαραγωγός χώρα θα καταγράψει δημοσιονομικό έλλειμμα της τάξης του 20%, το οποίο καλύπτεται πάντως μέσω εκταμιεύσεων από τα αποθέματα που έχει σχηματίσει από τις εξαγωγές πετρελαίου το εθνικό ταμείο της. Στη Ρωσία και την Τουρκία η διολίσθηση της ισοτιμίας των νομισμάτων τους έχει προσλάβει καταλυτικές διαστάσεις και έχει διαβρώσει τη διάθεση για επενδύσεις στο εξωτερικό.

Κινέζοι, Αραβες, Ρώσοι και Τούρκοι επενδυτές

Ιδιαίτερα σημαντική είναι η συμμετοχή αραβικών, τουρκικών και κινεζικών ομίλων σε διαγωνισμούς για επενδύσεις ή έργα στην Ελλάδα, πολύ μεγαλύτερη από ό,τι συνήθως γίνεται αντιληπτή.
Στο Ελληνικό, στο σχήμα υπό τη Lamda Development, που έχει ανακηρυχθεί πλειοδότρια με εφάπαξ τίμημα 915 εκατ. ευρώ και επενδυτικό πλάνο 8 δισ. ευρώ με ορίζοντα το 2025, συμμετέχουν και η Global Investment Group, η οποία απαρτίζεται από τη διάδοχο της Al Maabar, Eagle Hills από το Aμπου Ντάμπι, τον κινεζικό όμιλο Fosun Group και άλλα ευρωπαϊκά funds.

Μεγάλη είναι η αραβική και η τουρκική παρουσία και στο σχήμα που φέρεται να διεκδικεί ακόμα, αλλά με αβέβαιη κατάληξη μετά την απόρριψη του Ειδικού Σχεδίου Χωρικής Ανάπτυξης Δημοσίων Ακινήτων (ΕΣΧΑΔΑ) από το ΣτΕ, τον Αστέρα Βουλιαγμένης. Ειδικότερα, στην Jermyn Street Real Estate Fund IV LP, η οποία λειτουργεί υπό το σχήμα της AGC Equity Partners, συμμετέχουν δύο κρατικά κεφάλαια, του Αμπου Ντάμπι και του Κουβέιτ, άλλοι Αραβες επενδυτές, η τουρκική Dogus Group μέσω της θυγατρικής D-Marine Investments Holding BV καθώς και δύο funds της AGC Equity Partners, επίσης αραβικών συμφερόντων.

Για τις μαρίνες της Χίου και του Αλίμου, οι διαγωνισμοί για τις οποίες θα προκηρυχθούν εκ νέου, υπάρχει σημαντικό ενδιαφέρον από τουρκικούς ομίλους όπως η θυγατρική της Dogus, D-Marin. Ακόμα, σημαντικά κεφάλαια αραβικών συμφερόντων έχουν πραγματοποιήσει ή αναζητούσαν να πραγματοποιήσουν επενδύσεις στο ελληνικό ξενοδοχειακό real estate. H περίπτωση της Pimara που συνδέεται με τη βασιλική οικογένεια του Κατάρ (επενδύσεις σε Κέρκυρα, Ιόνιο) είναι η γνωστότερη.

Στον διαγωνισμό για το λιμάνι της Θεσσαλονίκης που βρίσκεται στη δεύτερη φάση του και αναμένονται δεσμευτικές προσφορές τον Φεβρουάριο ξεχωρίζει η ρωσική συμμετοχή κόντρα στη Maersk αλλά και ενός τουρκικού και ενός αραβικού ομίλου. Συγκεκριμένα συμμετέχουν οκτώ σχήματα: η κοινοπραξία των ρωσικών σιδηροδρόμων Russian Railways JSC με τη ΓΕΚ Τέρνα, η τουρκική Yilport Holding Inc., η P&O Steam Navigation Company (θυγατρική της DP World από το Ντουμπάι), η ολλανδική θυγατρική της Maersk, APM Terminals, η Deutsche Invest Equity Partners GmbH, η Duferco Particiption Holding SA, η International Container Terminal Services Inc και η ιαπωνική Mitsui & Co. Ltd.

Οι Ρώσοι όμως συμμετέχουν και στον προσδιορισμένο για τον ερχόμενο Δεκέμβριο διαγωνισμό για την ΤΡΑΙΝΟΣΕ και την Ελληνική Εταιρεία Συντήρησης Σιδηροδρομικού Τροχαίου Υλικού (ΕΕΣΣΤΥ). Ειδικότερα, έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον η JSC Russian Railways σε κοινοπραξία με τη ΓΕΚ-Τέρνα και η ρουμανική Grup Feroviar Roma διά της οποίας φέρεται να επιχειρεί να συμμετάσχει στον διαγωνισμό η αμερικανική Watco Companies. Για την ΕΕΣΣΤΥ ενδιαφέρεται επίσης η κοινοπραξία της JSC Russian Railways με την ΓΕΚ-Τέρνα όπως και η γαλλική Alstom, σε συνεργασία με τον όμιλο Κοπελούζου, και η γερμανική Siemens.

Στον Πειραιά ξεχωρίζει η κινεζική Cosco που συμμετέχει στον διαγωνισμό κόντρα στην ολλανδική θυγατρική της Maersk, APM Terminals, αλλά και τις ICTS, Ports America και Utilico. Οι δεσμευτικές προσφορές έχουν προσδιοριστεί να κατατεθούν εντός του Οκτωβρίου και έτσι θα είναι ο πρώτος διαγωνισμός στον οποίο θα διαπιστωθεί ενδεχόμενη μεταβολή στην επενδυτική εμπιστοσύνη για την Ελλάδα, εκτιμούν κύκλοι της αγοράς.

Η κινεζική Cosco είναι παρούσα και στον διαγωνισμό για το Θριάσιο Εμπορευματικό Κέντρο που αναμένεται να βγάλει, ύστερα από μεγάλες καθυστερήσεις, η ΓΑΙΑΟΣΕ. Για την παραχώρηση της έκτασης των 588 στρεμμάτων ιδιοκτησίας ΓΑΙΑΟΣΕ, όπου και σχεδιάζεται να αναπτυχθεί εμπορευματικό κέντρο που θα λειτουργήσει συμπληρωματικά με την ανάπτυξη του εμπορικού λιμένα του Πειραιά, έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον, εκτός από την Cosco, η Grivalia Properties, η Sarmed, η Goldair, η Med Log, η Food Link και η Rede Plan.
Κινεζικό ενδιαφέρον όμως έχει εκδηλωθεί και για αεροδρόμια. Η China State Construction Engineering Corporation έχει διατυπώσει επανειλημμένα τόσο στην απερχόμενη όσο και στην προηγούμενη κυβέρνηση την πρόθεσή της να συμμετάσχει στον διαγωνισμό, που ακόμα αναμένεται να προκηρυχτεί, για το νέο Διεθνές Αεροδρόμιο Ηρακλείου. Το ενδιαφέρον αυτό έχει άλλωστε διατυπωθεί επανειλημμένα και σε επίπεδο αντιπροέδρων των κυβερνήσεων Ελλάδας και Κίνας. Γνωστή είναι επίσης στην αγορά και η εμφάνιση των κινεζικών συμφερόντων Friedmann Pacific Asset Management Limited και Shenzhen Airport ως υποψηφίων για την απόκτηση από το Δημόσιο συμμετοχής στο αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος».

Κινεζική είναι και η China State Grid, που όπως η ιταλική Terna και η βελγική Εlia, θα κατέθετε προσφορές για την εξαγορά του 66% των μετοχών του ΑΔΜΗΕ στον παγωμένο, προσώρας τουλάχιστον, διαγωνισμό.

Συντάκτης: Ηλίας Μπέλλος
Πηγή: kathimerini.gr