Την «καυτή» πατάτα των συντάξεων χηρείας καλείται να διαχειριστεί η κυβέρνηση τις επόμενες ημέρες με την αγωνία για χιλιάδες δικαιούχους να έχει χτυπήσει κόκκινο.
eleftherostypos.gr
Ο νόμος Κατρούγκαλου φαίνεται πως κρύβει παγίδες και το υπουργείο Εργασίας καταστρώνει το δικό του πλάνο προκειμένου να αποκατασταθεί η αδικία των προηγουμένων ετών.
Όπως είχε γραφεί στο ένθετο του Ελεύθερου Τύπου «Ασφάλιση και Συντάξεις», μεγάλη αδικία, που φτάνει μέχρι και την πλήρη αναστολή σύνταξης, συντελείται εις βάρος συνταξιούχων του ΟΓΑ που λαμβάνουν και σύνταξη χηρείας.
Στην πράξη, έτσι όπως λειτουργεί ο μηχανισμός με τις συντάξεις χηρείας του ΟΓΑ από άλλο Ταμείο, ιδίως μετά τους περιορισμούς που προβλέπει ο νόμος 4387/2016 (νόμος Κατρούγκαλου), οι συνταξιούχοι του ΟΓΑ θα πρέπει να αποποιούνται τις συντάξεις χηρείας ακόμη και αν είναι μεγαλύτερες των συντάξεων του ΟΓΑ!
Το ντοκουμέντο της εφημερίδας φαίνεται πως κινητοποίησε το υπουργείο Εργασίας, προκειμένου να δώσει λύση στο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν πολλοί συνταξιούχοι του ΟΓΑ, οι οποίοι καλούνται να ζήσουν με λιγότερα αν πάρουν σύνταξη χηρείας και να επιστρέψουν υπέρογκα ποσά ακόμη και με αναστολή ολόκληρης της σύνταξης του ΟΓΑ.
Σύμφωνα με το έγγραφο που αποκάλυψε το ένθετο «Ασφάλιση και Συντάξεις», οι υπηρεσίες περιφερειακής διεύθυνσης του ΕΦΚΑ, ακολουθώντας τον ιδρυτικό νόμο για τη μετατροπή του ΟΓΑ σε Ταμείο Κύριας Ασφάλισης Αγροτών (ν. 2458/1997), καταλόγισαν σε 93χρονη αγρότισσα το ποσό των 18.427,97 ευρώ ως αχρεωστήτως καταβληθείσες συντάξεις που έπρεπε να περικοπούν από τη στιγμή που πήρε και σύνταξη χηρείας από το Ταμείο του άνδρα της (ΙΚΑ).
Η σύνταξη χηρείας απονεμήθηκε τον Μάιο του 2020, αλλά η ηλικιωμένη γυναίκα προφανώς δεν γνώριζε ότι ο νόμος προβλέπει πως, σε περίπτωση απονομής σύνταξης χηρείας, η βασική σύνταξη του ΟΓΑ (που ήταν 360 ευρώ) κόβεται και μένει μόνον με τη σύνταξη για την οποία πλήρωσε εισφορές. Ο δε ΕΦΚΑ-ΟΓΑ δεν την ενημέρωσε ότι σε περίπτωση που επιλέξει να πάρει τη σύνταξη του άνδρα της τότε κινδυνεύει να μείνει με λιγότερα από αυτά που παίρνει.
Το αποτέλεσμα ήταν τον Οκτώβριο του 2024 να έρθει στην 93χρονη συνταξιούχο του ΟΓΑ ειδοποίηση από την αρμόδια τοπική διεύθυνση του ΕΦΚΑ ότι οφείλει στον ΟΓΑ 18.427,97 ευρώ, επειδή συνέχιζε να λαμβάνει τη βασική σύνταξη για σχεδόν 4,5 χρόνια από τότε που της απονεμήθηκε η σύνταξη χηρείας, ενώ θα έπρεπε να είχε διακοπεί η καταβολή της οριστικά. Το χειρότερο, δε, είναι ότι, όπως αναφέρει το έγγραφο, επειδή η οφειλή των 18.427,97 ευρώ υπερβαίνει τις 12 μηνιαίες βασικές συντάξεις, θα πρέπει να ανασταλεί πλήρως ολόκληρη η σύνταξη που της καταβάλλει ο ΟΓΑ, ήτοι να χάσει και τη σύνταξη για την οποία έχει πληρώσει εισφορές! Μόλις το χρέος πέσει κάτω από τις 12 βασικές συντάξεις, η σύνταξη, βάσει εισφορών, θα της επαναχορηγηθεί και θα της γίνεται κράτηση μέχρι να εξοφληθεί η οφειλή.
Ο τελικός λογαριασμός για την 93χρονη συνταξιούχο είναι ότι έπαιρνε 480 ευρώ από τον ΟΓΑ, τα οποία κόπηκαν στο 100% λόγω της οφειλής, και καλείται να ζήσει και να πληρώσει τα φάρμακά της με 370 ευρώ, που είναι η σύνταξη χηρείας από τον άνδρα της.
Το ερώτημα στο οποίο θα πρέπει να απαντήσουν οι αρμόδιοι είναι αν έχουν σκεφτεί πώς είναι δυνατόν να ζήσει μία 93χρονη με 370 ευρώ και το κυριότερο πώς θα καταφέρει να ξεπληρώσει ένα τόσο υπέρογκο ποσό διανύοντας την 9η δεκαετία της ζωής της.
Η περίπτωση της 93χρονης με την οφειλή των 18.427,97 ευρώ είναι ίσως η πιο χαρακτηριστική για να αναδείξει τη μεγάλη στρέβλωση που υπάρχει στις συντάξεις χηρείας ειδικά του ΟΓΑ και επείγει η αποκατάστασή τους.
Ποιους έκαψε ο νόμος Κατρούγκαλου
Η ιδιαιτερότητα που χαρακτηρίζει τις παροχές του ΟΓΑ όταν καταβάλλονται μαζί με σύνταξη χηρείας από άλλο Ταμείο έχει οδηγήσει πολλούς συνταξιούχους στην παγίδα των περικοπών της βασικής σύνταξη του ΟΓΑ και εξαιτίας των περιορισμών του νόμου 4387/2016 (νόμος Κατρούγκαλου) μετά την πρώτη τριετία μπορεί να καταλήξουν με μικρότερη σύνταξη για πάντα!
Για παράδειγμα, μία συνταξιούχος του ΟΓΑ που παίρνει 460 ευρώ, εκ των οποίων τα 320 ευρώ είναι βασική σύνταξη και τα 140 ευρώ σύνταξη βάσει εισφορών, αν δικαιωθεί με σύνταξη χηρείας 600 ευρώ, θα χάσει αυτομάτως τα 320 ευρώ από τη βασική σύνταξη και θα παίρνει για μια τριετία τα 600 ευρώ από τη χηρεία και 140 ευρώ από τον ΟΓΑ, δηλαδή 740 ευρώ. Μετά την τριετία όμως τα 600 ευρώ της χηρείας θα γίνουν 300 ευρώ και το τελικό ποσό που θα παίρνει θα είναι 440 ευρώ (300 ευρώ η χηρεία και 140 ευρώ ΟΓΑ). Θα καταλήξει, δηλαδή, να παίρνει λιγότερα απ’ ό,τι στον ΟΓΑ.
Η στρέβλωση αυτή θα πρέπει να διορθωθεί από το υπουργείο Εργασίας κατά προτεραιότητα, όσο σύνθετο και αν είναι το πρόβλημα με τις συντάξεις χηρείας, που έχει μπει στην κατάψυξη από το 2019 και μετά λόγω των κοινωνικών προβλημάτων που θα δημιουργούσε η περικοπή του 50% των ποσών που λαμβάνουν χιλιάδες γυναίκες, όπως προβλέπει ο νόμος 4387/2016.
Συντάξεις: Ποιοι παίρνουν επίδομα 250 ευρώ τον Νοέμβριο
Πληρωμή του μόνιμου επιδόματος των 250 ευρώ στα μέσα Νοεμβρίου προγραμματίζει ο ΕΦΚΑ για περίπου 1,4 εκατ. δικαιούχους, εκ των οποίων οι 1,1 εκατ. είναι συνταξιούχοι και 300.000 είναι δικαιούχοι αναπηρικών επιδομάτων και σύνταξης ανασφάλιστων υπερηλίκων από τον ΟΠΕΚΑ.
Για τους συνταξιούχους προβλέπονται εισοδηματικά – περιουσιακά κριτήρια και όριο ηλικίας 65 ετών, ενώ για τις άλλες δύο κατηγορίες δικαιούχων (αναπηρικών επιδομάτων ΟΠΕΚΑ και σύνταξης ανασφάλιστου υπερήλικα) δεν προβλέπονται ούτε εισοδηματικά ούτε ηλικιακά κριτήρια. Τα κριτήρια που θα εφαρμοστούν θα εξειδικευτούν με υπουργική απόφαση που αναμένεται να εκδοθεί εντός των επόμενων ημερών.
Η απόφαση έχει καθυστερήσει γιατί δεν έχει ξεκαθαριστεί ακόμα μεταξύ υπουργείου Εργασίας, ΕΦΚΑ και ΑΑΔΕ αν στα εισοδηματικά κριτήρια των συνταξιούχων θα λαμβάνεται υπ’ όψιν και το τεκμαρτό εισόδημα ή όχι. Αλλο ένα κρίσιμο σημείο που χρήζει διευκρίνισης είναι αν το 65ο έτος που θα πρέπει να έχουν συμπληρώσει οι συνταξιούχοι για να πάρουν το επίδομα των 250 ευρώ θα εξετάζεται σε συνδυασμό με ή χωρίς την καταβολή σύνταξης.
Ο νόμος λέει ότι για να πάρουν το επίδομα οι συνταξιούχοι θα πρέπει να έχουν συμπληρώσει το 65ο έτος μέχρι τον Δεκέμβριο του 2024 και να λαμβάνουν σύνταξη κατά τον Σεπτέμβριο του 2025. Αυτό που δεν έχει διευκρινιστεί είναι αν δικαιούνται το επίδομα οι ασφαλισμένοι που ήταν 65 ετών πέρυσι τον Δεκέμβριο αλλά βγήκαν φέτος στη σύνταξη και κατά τον μήνα Σεπτέμβριο πληρώνονται την οριστική τους σύνταξη.
Σε κάθε περίπτωση, πάντως, οι συνταξιούχοι που λαμβάνουν ακόμη προσωρινή σύνταξη δεν θα πάρουν τα 250 ευρώ τον Νοέμβριο, αλλά θα είναι δικαιούχοι την επόμενη χρονιά.
Τα εισοδηματικά κριτήρια που πρέπει να πληρούν οι συνταξιούχοι για να πάρουν το επίδομα είναι να έχουν συνολικό ατομικό φορολογητέο εισόδημα έως 14.000 ευρώ αν είναι άγαμοι ή χήροι και έως 26.000 ευρώ αν είναι έγγαμοι. Η δε ακίνητη περιουσία τους δεν πρέπει να υπερβαίνει σε αξία τις 200.000 ευρώ και 300.000 ευρώ αντίστοιχα.
Τα «ψιλά γράμματα» που πρέπει να ξεκαθαριστούν με την υπουργική απόφαση είναι αν στο φορολογητέο εισόδημα θα συμπεριληφθούν και τα τεκμαρτά εισοδήματα, που μπορεί για κάποιους συνταξιούχους να είναι μεγαλύτερα από τα πραγματικά, καθώς και αν θα λαμβάνονται υπ’ όψιν στο συνολικό εισόδημα τα εισοδήματα άλλων μελών που φιλοξενούνται από τους συνταξιούχους, όπως μπορεί να είναι ενήλικα τέκνα των συνταξιούχων που εργάζονται και μένουν με τους γονείς τους.
Σύμφωνα με πληροφορίες του «Ε.Τ.», αυτό που εξετάζεται στα εισοδηματικά κριτήρια για το επίδομα είναι να ελέγχονται μόνο τα πραγματικά εισοδήματα των συνταξιούχων και όχι τα τεκμαρτά ή το εισόδημα των φιλοξενούμενων μελών.
Στα πραγματικά εισοδήματα θα ελέγχεται και η ύπαρξη εισοδημάτων από άλλες πηγές, όπως για παράδειγμα εισόδημα από μισθώματα ή από απασχόληση εφόσον ο συνταξιούχος συνεχίζει να εργάζεται. Τα εισοδήματα εκτός σύνταξης θα λειτουργούν ως «κόφτες» για το επίδομα εφόσον με αυτά οι συνταξιούχοι υπερβαίνουν τα όρια των 14.000 ευρώ (αν είναι άγαμοι ή χήροι) και των 26.000 ευρώ αν είναι έγγαμοι.
Ειδικά για συνταξιούχους που δεν έχουν άλλη πηγή εισοδήματος πλην της σύνταξης, ως φορολογητέο εισόδημα θεωρείται το εισόδημα από συντάξεις (κύριες, επικουρικές ή μερίσματα) μετά τις ασφαλιστικές κρατήσεις, όπως η κράτηση 6% για ασθένεια και η εισφορά αλληλεγγύης που ξεκινά από συντάξεις άνω των 1.434 ευρώ.
Για ζευγάρια
Ετσι, για ζευγάρι συνταξιούχων το επίδομα θα καταβάλλεται και στους δύο εφόσον είχαν κλείσει τα 65 μέχρι πέρυσι τον Δεκέμβριο και το συνολικό μηναίο φορολογητέο εισόδημά τους αφαιρουμένων των ασφαλιστικών κρατήσεων ανέρχεται στις 2.167 ευρώ, είτε προέρχεται από συντάξεις είτε και από άλλες πηγές, όπως εισόδημα από ενοίκιο. Αν ο ένας από τους δύο είναι 65, το επίδομα θα δοθεί σε αυτόν, αρκεί να πληρούνται και τα άλλα κριτήρια.
Για μεμονωμένους συνταξιούχους (άγαμους ή σε κατάσταση χηρείας) που έκλεισαν τα 65 μέχρι πέρυσι τον Δεκέμβριο, είναι άνω των 65 ετών, το επίδομα των 250 ευρώ δικαιούνται όσοι λαμβάνουν μηνιαίως ποσά συντάξεων έως 1.167 ευρώ προ φόρου. Αν υπάρχουν και άλλα εισοδήματα, τότε δεν θα πρέπει να ξεπερνούν τα 1.167 ευρώ μαζί με τη σύνταξη.
Η προσωπική διαφορά συνυπολογίζεται στη σύνταξη και μπορεί να βγάλει εκτός επιδόματος πολλούς συνταξιούχους που υπερβαίνουν τα εισοδηματικά κριτήρια λόγω προσωπικής διαφοράς. Για παράδειγμα, συνταξιούχος που λαμβάνει σύνταξη 1.000 ευρώ πληροί τις εισοδηματικές προϋποθέσεις για να παίρνει το 250άρι. Αν, όμως, έχει και 300 ευρώ προσωπική διαφορά, τότε το μηνιαίο εισόδημα ανεβαίνει στα 1.300 ευρώ και το ετήσιο είναι πάνω από 14.000 ευρώ, οπότε αυτομάτως κόβεται από το 250άρι.
Ποιοι θα πάρουν το επίδομα με παραδείγματα
Ο «Ε.Τ.» παραθέτει τρία παραδείγματα για τους δικαιούχους του νέου επιδόματος.Ζευγάρι συνταξιούχων άνω των 65 ετών που ο σύζυγος παίρνει σε μικτά ποσά 950 ευρώ κύρια σύνταξη και 150 ευρώ επικουρική (1.100 ευρώ σύνολο) και η σύζυγος λαμβάνει 700 ευρώ κύρια σύνταξη, θα πάρουν επίδομα 500 ευρώ (250 ευρώ έκαστος), καθώς το συνολικό οικογενειακό τους εισόδημα είναι 20.304 ευρώ μετά τις κρατήσεις, δηλαδή κάτω από τις 26.000 ευρώ που είναι το όριο για τη λήψη του επιδόματος.
Συνταξιούχοι άνω των 65 ετών που είναι ζευγάρι και λαμβάνουν 1.700 ευρώ μηνιαίως προ φόρου από συντάξεις και άλλα 500 ευρώ από ενοίκιο, δηλαδή 2.200 ευρώ μηνιαίως ή 26.400 ευρώ ετησίως, αποκλείονται από το επίδομα των 250 ευρώ, γιατί υπερβαίνουν το οικογενειακό εισοδηματικό όριο των 26.000 ευρώ.
Συνταξιούχοι άνω των 65 ετών που είναι ζευγάρι και λαμβάνουν 1.200 ευρώ μηνιαίως προ φόρου από συντάξεις και άλλα 500 ευρώ από ενοίκιο, δηλαδή 1.700 ευρώ μηνιαίως ή 20.400 ευρώ ετησίως, θα πάρουν εις διπλούν το επίδομα των 250 ευρώ.
Σύμφωνα με στοιχεία της ΗΔΙΚΑ, οι περισσότεροι συνταξιούχοι από όσους λάβουν τα 250 ευρώ προέρχονται από τους παρακάτω φορείς:
*Από τον ΟΓΑ, όπου η μέση σύνταξη ανέρχεται στα 500 ευρώ μηνιαίως.
*Από τον ΟΑΕΕ, όπου η μέση σύνταξη είναι περίπου στα 700 ευρώ τον μήνα.
*Από το ΙΚΑ, όπου η μέση σύνταξη είναι περίπου στα 850 ευρώ τον μήνα.
*Από το ΕΤΑΑ, όπου η μέση σύνταξη κυμαίνεται γύρω στα 800 ευρώ τον μήνα.
*Από το ΝΑΤ, όπου η μέση σύνταξη κινείται στα 900 με 1.000 ευρώ.
Λίγοι αναμένεται ότι θα είναι οι συνταξιούχοι του Δημοσίου, όπως και των ΔΕΚΟ-Τραπεζών, που θα πληρούν τα κριτήρια για το 250άρι.
Ποιοι θα πάρουν επίδομα 250 ευρώ στα μέσα Νοεμβρίου
Ζευγάρι συνταξιούχων
Α. Φορολογητέο εισόδημα από συντάξεις | Β. Φορολογητέο εισόδημα από άλλες πηγές | Συνολικό φορολογητέο εισόδημα από όλες τις πηγές | Επίδομα Νοεμβρίου με βάση το εισόδημα από όλες τις πηγές | |||
| Για τον σύζυγο | Για τη σύζυγο | Ετήσιο οικογενειακό | Μηνιαίο | Ετήσιο | ||
| 690 € | 620 € | 15.720 € | 400 € | 4.800 € | 20.520 € | 500 € |
| 785 € | 705 € | 17.880 € | 0 | 0 | 17.880 € | 500 € |
| 880 € | 790 € | 20.040 € | 0 | 0 | 20.040 € | 500 € |
| 975 € | 875 € | 22.200 € | 300 € | 3.600 € | 25.800 € | 500 € |
| 1.070 € | 960 € | 24.360 € | 350 € | 4.200 € | 28.560 € | 0 |
| 1.180 € | 1.020 € | 26.400 € | 0 | 0 | 26.400 € | 0 |
Συνταξιούχος άγαμος ή σε κατάσταση χηρείας
| Φορολογητέο εισόδημα από σύνταξη | Εισόδημα από άλλες πηγές (π.χ. από ενοίκια) | Συνολικό φορολογητέο εισόδημα | Επίδομα Νοεμβρίου με βάση το συνολικό εισόδημα | ||
| Μηνιαίο | Ετήσιο | Μηνιαίο | Ετήσιο | ||
| 715 € | 8.580 € | 400 € | 4.800 € | 13.380 € | 250 € |
| 865 € | 10.380 € | 200 € | 2.400 € | 12.780 € | 250 € |
| 940 € | 11.280 € | 0 | 0 | 11.280 € | 250 € |
| 1.015 € | 12.180 € | 0 | 0 | 12.180 € | 250 € |
| 1.090 € | 13.080 € | 250 € | 3.000 € | 16.080 € | 250 € |
| 1.166 € | 13.992 € | 150 € | 1.800 € | 15.792 € | 250 € |
