Η ιστορία του αστικού σιδηροδρόμου Αθηνών – Πειραιώς συνδέεται άρρηκτα με τα γεγονότα και συμβάντα της νεότερης ιστορίας μας. Πριν ενάμιση αιώνα, το 1869, κατασκευάζεται η Γραμμή Κηφισιά – Πειραιάς, καθιστώντας τον ηλεκτρικό σιδηρόδρομο, το πλέον αγαπημένο και αξιόπιστο μέσο μαζικής μεταφοράς.
stasy.gr
Από το Φεβρουάριο του 1869, όταν πανηγυρικά εγκαινιάστηκε η λειτουργία του ως ατμοκίνητου, την έναρξη της ηλεκτροκίνησής του το 1904, τη σύσταση της νέας εταιρείας, των Ελληνικών Ηλεκτρικών Σιδηροδρόμων το 1926 και μέχρι τις ημέρες μας, ο σιδηρόδρομος υπήρξε ο κύριος αγωγός διακίνησης ανθρώπων και αγαθών, ανάμεσα στο πρώτο λιμάνι της χώρας και τον πρωτεύοντα οικισμό της.
Παράλληλα, συνδέθηκε όχι μόνο με τα τοπικά συμβάντα της περιοχής, που στις κοινωνικο-οικονομικές και πολιτισμικές διαμορφώσεις της συνέβαλε αποφασιστικά, αλλά και με όλες τις κύριες εθνικές εξελίξεις και τις περιπέτειες, ευτυχείς ή ατυχείς, του έθνους μας.
Αποτέλεσε ζωντανό κύτταρο στον οργανισμό της ελληνικής κοινωνίας, «έζησε» τα γεγονότα αυτά, τα «συμμερίστηκε». Συμμετείχε σ’ αυτά με άμεσο τρόπο και διαδραμάτισε ενεργό ρόλο.
Επιγραμματικά, αναφέρονται ορισμένα ορόσημα της ιστορίας του αστικού σιδηροδρόμου Αθηνών – Πειραιώς, ενώ επίσης γίνεται αναφορά στα μεταγενέστερα, σύγχρονα μέσα σταθερής τροχιάς, το μετρό και το τραμ:
Τα πρώτα επίσημα εγκαίνια
Πραγματοποιούνται τα επίσημα εγκαίνια της ιστορίας του σιδηροδρόμου, τα οποία αποτέλεσαν το σημαντικότερο γεγονός της εποχής εκείνης. Η ατμομηχανή, στην οποία είχε δοθεί το όνομα της βασίλισσας, σκεπασμένη σχεδόν με δάφνες και μύρτα, ξεκίνησε αργά με συνεχή σφυρίγματα και ζητωκραυγές από τους παρισταμένους. Μετά από 15’ η αμαξοστοιχία έφτασε στον Πειραιά, όπου την περίμεναν οι αρχές της πόλης και πλήθος κόσμου. Μετά τη σχετική τελετή, η αμαξοστοιχία επέστρεψε στην Αθήνα.
