Μόνιμες αυξήσεις, που μπορεί να φτάσουν ως και τα 92 ευρώ μηνιαίως, έρχονται για τους συνταξιούχους που συνεχίζουν να απασχολούνται μετά τη συνταξιοδότησή τους.
Κώστας Κατίκος
Με το νέο ασφαλιστικό ενισχύονται τα κίνητρα για την απασχόλησή τους με την κατάργηση της μείωσης 30% που είχαν στη σύνταξη από το προηγούμενο καθεστώς και παράλληλα ενεργοποιείται αναδρομικά για όσους απασχολούνται από 1ης/1/2017 ο υπολογισμός της αύξησης που δικαιούνται στη σύνταξή τους, εφόσον βέβαια δήλωναν στον ΕΦΚΑ ότι εργάζονται.
Οι δηλωμένοι συνταξιούχοι με απασχόληση στον ΕΦΚΑ είναι περίπου 40.000, ενώ οι αδήλωτοι που απέφευγαν να εμφανίσουν την απασχόλησή τους για να μην τους κοπεί η σύνταξη κατά 30% υπολογίζονται σε περίπου 100.000, είτε με σταθερή απασχόληση είτε -κυρίως- με σποραδική.
Με τον νέο νόμο, οι κερδισμένοι που θα δουν πρώτοι τις επιπλέον αυξήσεις στην τσέπη τους -και μάλιστα πολλοί εξ αυτών θα τις πάρουν με αναδρομικά ως και 6 ετών (2017-2023)- είναι οι 40.000 συνταξιούχοι που δήλωναν την απασχόλησή τους με μισθό και ένσημα.
Η διάταξη για τον υπολογισμό της αύξησης που δικαιούνται με βάση το χρόνο απασχόλησης τους είναι ψηφισμένη από τον Μάιο του 2016 με το νόμο 4387 του Κατρούγκαλου, πλην όμως ο ΕΦΚΑ δεν την ενεργοποίησε βλέποντας μικρή συμμετοχή από τους συνταξιούχους, διότι ο νόμος προέβλεπε ότι όσοι συνταξιούχοι απασχολούνται θα χάνουν το 60% της σύνταξης. Με το νόμο 470 του 2020 (νόμος Βρούτση) η μείωση από 60% πήγε στο 30% και έτσι αυξήθηκαν οι συνταξιούχοι που δήλωσαν απασχόληση, πλην όμως και πάλι ήταν λιγόοι σε σχέση με όσους δούλευαν αδήλωτοι.
Με το νέο ασφαλιστικό καταργείται και το 30% και πλέον οι συνταξιούχοι που αναλαμβάνουν ή συνεχίζουν την απασχόλησή τους από 1ης/1/2024 θα παίρνουν ολόκληρη τη σύνταξη χωρίς καμία περικοπή και θα πληρώνουν, αν είναι μισθωτοί, ένα 10% από το μισθό τους ως πόρο υπέρ του ΕΦΚΑ. Αν έχουν αναλάβει ελεύθερο επάγγελμα, θα δίνουν τις εισφορές που προβλέπεται με προσαύξηση 50%, ενώ αν είναι επιστήμονες (γιατροί, δικηγόροι, μηχανικοί) αυτοαπασχολούμενοι, με δικό τους γραφείο δηλαδή, θα δίνουν τις εισφορές κύριας αφάλισης με προσαύξηση 40% και αντίστοιχα τις εισφορές επικουρικής με προσαύξηση 40% και σε αυτές.
Ο τρόπος υπολογισμού των αυξήσεων για τους συνταξιούχους που εργάζονται προβλέπει ότι για κάθε έτος απασχόλησης οι αποδοχές τους πολλαπλασιάζονται με ποσοστό αναπλήρωσης 0,77%. Το ποσοστό είναι χαμηλό και θα μπορούσε να αυξηθεί ώστε να έχουν περισσότερα κίνητρα για να δηλώνουν την απασχόλησή τους οι συνταξιούχοι. Ωστόσο, για δεκάδες χιλιάδες συνταξιούχους, ακόμη και αυτό το μικρό ποσοστό δεν είναι αμελητέο, καθώς αποδίδει ανάλογα με το μισθό και τα έτη απασχόλησης από 23 ευρώ αύξηση το μήνα στη σύνταξη ως και 92 ευρώ.
Για παράδειγμα, και σύμφωνα με τον ενδεικτικό πίνακα που επεξεργάστηκε και δημοσιεύει το ένθετο «Ασφάλιση και Συντάξεις», οι αυξήσεις των συνταξιούχων που εργάζονται για 3 ως 6 έτη με μισθό 1.000 ευρώ και 2.000 ευρώ διαμορφώνονται ως εξής:
*Με 3 έτη, αύξηση από 23€ ως 46€ στη σύνταξη.
*Με 4 έτη, αύξηση από 31€ ως 62€ στη σύνταξη.
*Με 5 έτη, αύξηση από 39€ ως 77€ στη σύνταξη.
*Με 6 έτη αύξηση από 46€ ως 92€ στη σύνταξη.
Ο υπολογισμός των αυξήσεων γίνεται για τους μεν μισθωτούς εργαζόμενους συνταξιούχοιυς πάνω στις μικτές μηνιαίες τους αποδοχές, και για τους ασκούντες ελεύθερο επάγγελμα με μετατροπή των εισφορών σε μηνιαίο εισόδημα (βλ. σχετικά παραδείγματα).
Από 12 ευρώ ως και 92 ευρώ μόνιμες αυξήσεις συντάξεων
Για κάθε έτος, ο συνταξιούχος παίρνει ποσοστό 0,77% επί των αποδοχών εργασίας και έτσι προκύπτει η έξτρα αύξηση στη σύνταξη
Για παράδειγμα:
*Συνταξιούχος που απασχολείται ως μισθωτός για 2 έτη και έχει μέσο όρο μικτών μηνιαίων αποδοχών 800 ευρώ, θα πάρει έξτρα αύξηση 12 ευρώ στη σύνταξη.
*Συνταξιούχος που απασχολείται για 4 έτη με μέσο όρο μικτών μηνιαίων αποδοχών 1.300 ευρώ, θα πάρει έξτρα αύξηση 40 ευρώ στη σύνταξη.
*Συνταξιούχος που απασχολείται για 5 έτη με μέσο όρο μικτών μηνιαίων αποδοχών 1.500 ευρώ, θα πάρει έξτρα αύξηση 58 ευρώ στη σύνταξη.
*Συνταξιούχος που απασχολείται για 6 έτη με μέσο όρο μικτών μηνιαίων αποδοχών 1.800 ευρώ, θα πάρει έξτρα αύξηση 83 ευρώ στη σύνταξη.
*Συνταξιούχος που απασχολείται για 6 έτη με μέσο όρο μικτών μηνιαίων αποδοχών 2.000 ευρώ, θα πάρει έξτρα αύξηση 92 ευρώ στη σύνταξη.
Αν είναι ελεύθερος επαγγελματίας, οι εισφορές κλάδου σύναξης (με την προσαύξηση 50%) μετατρέπονται σε μισθό με τον τύπο: ποσό μηνιαίας εισφοράς/0,20=μηνιαίος μισθός.
Για παράδειγμα, συνταξιούχος με απασχόληση ως ελεύθερος επαγγελματίας πληρώνει εισφορά πρώτης κατηγορίας σήμερα (169,85 ευρώ) και με την προσαύξηση 50% βγαίνει στα 254,77 ευρώ. Με τον τύπο μετατροπής, η εισφορά αυτή αντιστοιχεί σε μισθό 1.273,87 ευρώ (254,77/0,20=1.273,87). Αν ο συνταξιούχος παραμείνει 4 έτη ως ελεύθερος επαγγελματίας με την εισφορά της πρώτης κατηγορίας, η οποία σημειωτέον θα παίρνει την αύξηση του πληθωρισμού κάθε χρόνο, τότε θα πρέπει να αναμένει μια αύξηση σύνταξης κατά 40 ευρώ.
Οι τελικές ρυθμίσεις για ιδιωτικό και δημόσιο τομέα
Με το νέο σύστημα κρατήσεων και την κατάργηση της μείωσης της σύνταξης, οι συνταξιούχοι με μισθωτή απασχόληση θα έχουν αύξηση εισοδήματος από 141 ευρώ το μήνα ως 292 ευρώ το μήνα.
Εφόσον δηλώσουν εργασία από 1ης/1/2024, αντί μείωσης 30% στη σύνταξη, θα καταβάλουν εισφορά 10%, αν εργάζονται ως μισθωτοί, και προσαύξηση 50% στις εισφορές, αν απασχολούνται ως ελεύθεροι επαγγελματίες. Γιατροί, μηχανικοί και δικηγόροι θα δίνουν προσαύξηση 40% στις εισφορές για κύρια και 40% στις εισφορές για επικουρική ασφάλιση.
Η δήλωση απασχόλησης θα γίνεται στον ΕΦΚΑ. Αν ο συνταξιούχος εντοπιστεί να εργάζεται αδήλωτος, θα στερείται τις συντάξεις 12 μηνών.
Στην περίπτωση που ένας συνταξιούχος έχει πολλές δραστηριότητες, οι κρατήσεις δεν θα ξεπερνούν σε μηνιαία βάση την εθνική σύνταξη και σε ετήσια βάση τις 12 εθνικές συντάξεις, Το πλαφόν στις κρατήσεις είναι 413,76 ευρώ το μήνα ή 4.965,12 ευρώ το χρόνο.
Οι κρατήσεις που θα έχουν οι συνταξιούχοι που αμείβονται με Παραστατικά Παρεχόμενων Υπηρεσιών θα είναι 10% επί της καθαρής αξίας του παραστατικού. Οι συνταξιούχοι που αμείβονται με εργόσημο θα έχουν κράτηση 10% στην αξία του εργοσήμου. Οι συνταξιούχοι με πολλαπλή ασφάλιση (ως μισθωτοί και ελεύθεροι επαγγελματίες) θα έχουν κρατήσεις 10% για τη μισθωτή απασχόληση και προσαύξηση 50% ή 40% της εισφοράς για το ελεύθερο επάγγελμα. Οι συνταξιούχοι με παράλληλη απασχόληση θα καταβάλουν κράτηση 10% στο σύνολο των αμοιβών ή αν είναι σε ελεύθερο επάγγελμα μια προσαύξηση επί της μηνιαίας εισφοράς.
Τι θα ισχύσει για απασχόληση συνταξιούχων στο Δημόσιο για ανάπηρους, αγρότες και πολύτεκνους;
Συνταξιούχος που απασχολείται στο Δημόσιο και είναι κάτω των 62 ετών με το ισχύον καθεστώς έχει αναστολή σύνταξης. Μόλις κλείσει τα 62 χορηγείται η σύνταξη με ποινή μείωσης 30%.
Με τη νέα διάταξη, οι συνταξιούχοι που από 1ης/1/2024 απασχολούνται στο Δημόσιο και είναι κάτω των 62 ετών θα έχουν αναστολή σύνταξης και κανονικό μισθό χωρίς μείωση. Μετά το 62ο έτος θα παίρνουν κανονικά όλη τη σύνταξη χωρίς καμία περικοπή και θα έχουν 10% κράτηση στο μισθό τους.
Με το νέο καθεστώς θα μπορούν να εργάζονται και συνταξιούχοι αναπηρίας και δεν θα επιβάλλεται ούτε η κράτηση 10%.
Μπορούν να εργάζονται χωρίς καμία κράτηση οι αγρότες συνταξιούχοι του και οι συνταξιούχοι άλλων Ταμείων που ασκούν αγροτική δραστηριότητα από την οποία αποκτούν ετήσιο εισόδημα ως 10.000 ευρώ. Εξαιρούνται από τις κρατήσεις οι πολύτεκνοι.
Πόσα κερδίζουν στη σύνταξη οι συνταξιούχοι που εργάζονται
