Των Γιώργου Κουμουτσάκου
* - Siim Kallas**
Την περασμένη Τρίτη τα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου εξέφρασαν τη σαφή και ισχυρή υποστήριξή τους στις προσπάθειες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να δοθεί νέα ώθηση στην ανάπτυξη των Διευρωπαϊκών Δικτύων Μεταφορών (ΔΕΔ-Μ).
Το ισχυρό θετικό αποτέλεσμα της ψηφοφορίας στις επιτροπές Μεταφορών και Ενέργειας αντικατοπτρίζει τη σταθερή πεποίθηση των μελών τους ότι ένα σύγχρονο, καλά σχεδιασμένο και αποτελεσματικό ευρωπαϊκό δίκτυο μεταφορών είναι ζωτικής σημασίας για την προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης και ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής οικονομίας. Το κλειδί για την ταχύτερη και επιτυχή ολοκλήρωση του δικτύου είναι η στοχευμένη διάθεση των οικονομικών πόρων, που επικεντρώνεται στις υποδομές και έχει πραγματική ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία.
Τα Διευρωπαϊκά Δίκτυα Μεταφορών είναι ένα από τα πιο φιλόδοξα αναπτυξιακά προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της ενιαίας αγοράς. Είναι απαραίτητα για την κινητικότητα των Ευρωπαίων πολιτών, συμπεριλαμβανομένων εκείνων με κινητικά προβλήματα, καθώς και την οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή. Αυτά τα νέα δίκτυα μπορούν να συμβάλουν αποφασιστικά σε απρόσκοπτες διασυνοριακές μεταφορές εμπορευμάτων και επιβατών με γρήγορο, αποτελεσματικό και οικονομικό τρόπο. Στόχος μας είναι να περάσουμε από το πολυκερματισμένο μεταφορικό δίκτυο του χθες στο συνεκτικό και λειτουργικό δίκτυο του αύριο.
Το «κύριο - κεντρικό» δίκτυο (που φαίνεται στο διάγραμμα) θα συνδέσει όλες τις κύριες ευρωπαϊκές πόλεις, τα λιμάνια, τα αεροδρόμια, με τη βοήθεια των σιδηροδρομικών και οδικών μεταφορών, και όπου είναι εφικτό, των εσωτερικών πλωτών μεταφορών. Τα κράτη-μέλη και οι ενδιαφερόμενοι φορείς θα εργαστούν από κοινού για την ολοκλήρωση των 10 διευρωπαϊκών διαδρόμων μεταφοράς μέχρι το 2030.
Το εκτενέστερο «ολοκληρωμένο» δίκτυο θα εξασφαλίσει ότι όλες οι άλλες κύριες ευρωπαϊκές πόλεις, τα λιμάνια και αεροδρόμια, συμπεριλαμβανομένων των απομακρυσμένων και νησιωτικών περιοχών και της περιφέρειας, θα συνδέονται αποτελεσματικά με τον «πυρήνα» του δικτύου. Παράλληλα, οι «Λεωφόροι της Θάλασσας» (Motorways of the Sea) θα συνδέσουν μεταξύ τους όλα τα βασικά ευρωπαϊκά λιμάνια, καθώς και με τον υπόλοιπο κόσμο.
Βραχυπρόθεσμα, η επικέντρωση στις επενδύσεις μεταφορών με σαφή ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία θα δώσει μια σημαντική ώθηση στις προσπάθειες για επανεκκίνηση της ευρωπαϊκής οικονομίας. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, κάθε 1 δισ. ευρώ επενδύσεων σε υποδομές μεταφορών μπορεί να δημιουργήσει έως και 18.000 θέσεις εργασίας. Μακροπρόθεσμα, επενδύσεις σε υποδομές διασύνδεσης θα ενισχύσουν τη βιώσιμη ανάπτυξη.
Σήμερα, οι μεταφορές αντιπροσωπεύουν από 2% έως 10% του συνολικού κόστους για μια επιχείρηση, ενώ τα νοικοκυριά στην Ε.Ε. ξοδεύουν το 13% περίπου των εσόδων τους για μεταφορές. Τα Διευρωπαϊκά Δίκτυα Μεταφορών και οι βελτιωμένες υποδομές οδηγούν στη μείωση του κόστους και βελτιώνουν σημαντικά την ευημερία των πολιτών και την ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει προτείνει για τα έργα υποδομής στον τομέα των μεταφορών τη διάθεση συνολικά 31,7 δισ. ευρώ για την περίοδο 2014-2020 στο πλαίσιο του νέου χρηματοδοτικού εργαλείου «Συνδέοντας την Ευρώπη».
Συγκεκριμένα για την Ελλάδα, η υποστήριξη από το νέο αυτό οικονομικό εργαλείο θα εστιαστεί σε έργα υποδομής για σιδηροδρόμους, όπως επίσης και σε έργα για τη βελτίωση των οδικών συνδέσεων με τις γειτονικές χώρες. Προτεραιότητα θα δοθεί στο ελληνικό τμήμα του «Διαδρόμου 4: Λευκωσία - Πειραιάς - Θεσσαλονίκη - Μπουργκάς - τουρκικά σύνορα - Αμβούργο/Ροστόκ» και της «Σιδηροδρομικής Εγνατίας Οδού».
Τα κύρια λιμάνια της Ελλάδας θα επωφεληθούν επίσης από τις επενδύσεις του εργαλείου «Συνδέοντας την Ευρώπη». Στόχος είναι η αναβάθμιση των λιμενικών υποδομών και των χερσαίων συνδέσεων, καθώς και η ανάπτυξη ή/και βελτίωση συνδέσεων με άλλα ευρωπαϊκά και διεθνή λιμάνια που χρησιμοποιούν τις «Λεωφόρους της Θάλασσας».
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας της Τρίτης πήρε ξεκάθαρη θέση: οι προτάσεις για τα Διευρωπαϊκά Δίκτυα Μεταφορών και τη χρηματοδότησή τους αποτελούν καλή και σταθερή βάση για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της ανάπτυξης στην Ευρώπη και τη βελτίωση της κινητικότητας των Ευρωπαίων πολιτών. Τις θεωρεί αναγκαίες για τις μεγάλες επενδύσεις στις ευρωπαϊκές υποδομές τα επόμενα 7 χρόνια.
Ενα ενιαίο κεντρικό δίκτυο μεταφορών είναι απαραίτητο για την περαιτέρω ενίσχυση του ανταγωνισμού («We need to connect to compete») και οι επενδύσεις είναι προϋπόθεση για την ανάπτυξη, ιδιαίτερα σε κράτη-μέλη που αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες. Αυτό είναι το μήνυμα που ελπίζουμε να ακούσουν και να λάβουν σοβαρά υπόψη όλοι οι Ευρωπαίοι ηγέτες όταν στις αρχές του νέου έτους θα αποφασίζουν για τον επόμενο πολυετή Ευρωπαϊκό Προϋπολογισμό.
* Μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, εισηγητής της έκθεσης για τον Κανονισμό των Διευρωπαϊκών Δικτύων Μεταφοράς.
**Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, επίτροπος αρμόδιος για θέματα Μεταφορών
