Δευτέρα 24 Ιουνίου 2013

Τρένα σε τροχιά γύρω από τη Γη

Ενας τεράστιος «σωλήνας» στερεωμένος με καλώδια μήκους δεκάδων χιλιομέτρων, που θα «βλέπει» τον ουρανό, μπορεί να είναι το μελλοντικό τούνελ τρένων που θα φεύγουν στο Διάστημα ξεφεύγοντας από τη βαρύτητα της Γης μέσω της «μαγνητικής ανύψωσης»

Με τον ΦΙΛΗ ΚΑΪΤΑΤΖΗ

Η ιδέα θα ήταν χρήσιμη και για τη δική μας ζοφερή πραγματικότητα, αν η υλοποίησή της γινόταν σε χρόνο αστραπή, σε χρόνο dt: ένας πελώριος αόρατος διάδρομος, στραμμένος στον ουρανό σαν αεροστεγής σωλήνας, από όπου θα «κινείται με μεγάλη ταχύτητα ένα τρένο, σαν να εκτοξεύεται στο Διάστημα, δηλαδή με άλλη διαδικασία» από εκείνη της εκτόξευσης, χωρίς να επηρεάζεται από τη βαρύτητα.

Εικονική αναπαράσταση σταθμού τρένων που θα πηγαίνουν στο Διάστημα, μέσω ενός σωλήνα διαμέτρου έως (το ελάχιστο) τριών μέτρων. Μαγνητικά πεδία θα «τρέχουν» τις αμαξοστοιχίες. Έτσι θα είναι δυνατή η μεταφορά φορτίων με χαμηλό κόστος και ταχύτατα. Αλλά να ελέγχουμε εμείς το σύστημα και να βάλουμε όλα τα καλά παιδιά της κυβέρνησης που τόσο αγάπησαν την εξουσία και να τους βλέπουμε πέρα μακριά εκεί που χάνονται οι γήινοι ορίζοντες.
Σχέδιο Startram
Πώς να μην ξεφύγεις από το θέμα, όταν οι εξελίξεις είναι τόσο ραγδαίες και ανυπόφορες, ακόμα και από τους πλέον καλοπροαίρετους. Η ουσία όμως παραμένει: το σχέδιο Startram (τεχνολογία «μαγνητικής ανύψωσης») μοιάζει εφικτό και δίνει μία άλλη προοπτική στα ταξίδια έξω από τη Γη, στο Διάστημα, με ένα είδος τρένου. Επιστημονικά, πρόκειται για ένα σχέδιο που βασίζεται σε υπεραγώγιμα καλώδια που θα είναι «στραμμένα» στον ουρανό και θα στέκονται στον αέρα χάρη σε μαγνητικά πεδία. Τα καλώδια θα «σχηματίζουν ένα αεροδιάδρομο». Εναν αεροστεγή σωλήνα που θα αιωρείται, μέσα από τον οποίο θα κινείται το Startram με ηλεκτρομαγνήτες, όπως τα μαγνητικά τρένα Maglev.
Για να μπούμε στο τεχνολογικό κλίμα, τα τρένα αυτά αιωρούνται από μαγνητικά πεδία, δεν ακουμπούν στο έδαφος, έχουν ελάχιστη αντίσταση και αναπτύσσουν υψηλές ταχύτητες έως και 500 χιλιόμετρα την ώρα, με τη μισή και λιγότερη κατανάλωση ενέργειας από τα συμβατικά. Η προώθησή τους γίνεται με γραμμικό ηλεκτροκινητήρα, είναι σαν ένας κοινός κυκλικός ηλεκτροκινητήρας «κομμένος και ανοιγμένος σε επίπεδα». Το τριφασικό ρεύμα, που τον τροφοδοτεί, παράγει εναλλασσόμενο κινούμενο μαγνητικό πεδίο το οποίο παρασύρει το μαγνήτη του σιδηροδρόμου.
Σε κουβέντα που είχαμε με τον Γιάννη Δαγκλή, καθηγητή Διαστημικής Φυσικής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, μας διευκρίνισε ότι «ένα σύστημα όπως το σχέδιο για το Startram έχει σίγουρα πλεονεκτήματα. Για το υπεραγώγιμο τρένο, η βασική αρχή ξεκίνησε τη δεκαετία του 1960. Πάνω στην ιδέα της υπεραγωγιμότητας δούλεψε ο Γερμανός φυσικός Heike Kamerlingh ο οποίος πήρε και το Νόμπελ Φυσικής για την εργασία το 1913».
Δυσκολίες
Το Startram σχεδίασε ομάδα επιστημόνων με επικεφαλής τον φυσικό Τζέιμς Πάουελ, που είναι εκ των δημιουργών των σιδηροδρόμων Maglev. «Το σχέδιο μπορεί να πραγματοποιηθεί, αν και μοιάζει φανταστικό. Μην ξεχνάμε ότι η βαρύτητα δυσκολεύει αρκετά οποιοδήποτε εγχείρημα προς το Διάστημα. Χωρίς υπερβολή», λέει ο Γιάννης Δαγκλής, «μετράνε και το γραμμάριο για οποιαδήποτε αποστολή σε γεωστατική τροχιά. Και δεν είναι μόνο οι δυσκολίες λόγω βαρύτητας, αλλά και το κόστος: για κάθε κιλό σε τροχιά και απόσταση 200 χιλιομέτρων από τη Γη χρειάζονται 20.000 δολάρια».
Η μαγνητική ανύψωση του Startram είναι «μια ιστορία για να ξεφύγουμε από τη βαρύτητα της Γης». Εχει περιγραφεί με ένα πολυπλοκότερο τρόπο στο μυθιστόρημα-τριλογία επιστημονικής φαντασίας για τον Αρη, του Kit Stanley Robinson, «Red Mars», «Green Mars», «Blue Mars».
Στον Αρη (αν και έχει μικρότερη βαρύτητα από τη Γη) στέκεται αυτός ο «διάδρομος» όπου μέσα κινούνται με ταχύτητα «τρένα» τα οποία «βγαίνουν» στους δορυφόρους του πλανήτη, τον Δήμο και το Φόβο, μεταφέροντας πολύτιμα μεταλλεύματα, χρώμιο, νικέλιο, χαλκό κ.ά. Εκεί βρίσκονται σε τροχιά διαστημόπλοια γήινα που φορτώνουν το εμπόρευμα και επιστρέφουν στη Γη με τον ίδιο τρόπο, με Startram.
Η NASA εκτιμά ότι τα πρώτα δρομολόγια έξω από τη Γη μπορούν να ξεκινήσουν σε 19 χρόνια από σήμερα. Στις μέρες μας το όραμα είναι τόσο δύσκολο όσο και το να αποφύγεις τη βαρύτητα. Δεν είναι κακό όμως να υπάρχει όραμα ανεξαρτήτως των δυσκολιών. Let it be...

Enet.gr