Τετάρτη 28 Σεπτεμβρίου 2011

Ο άγνωστος θησαυρός

ΤΟΥ ΜΑΚΗ ΒΟΪΤΣΙΔΗ
Αλλοι κάνουν ορειβασία, άλλοι καταδύσεις, άλλοι παίζουν χαρτιά στο καφενείο και άλλοι κυνηγούν μπεκάτσες. Στην δική μας παρέα, φωτογραφίζουμε τρένα μέσα στο τοπίο. Εδώ και χρόνια, τρέχουμε σε βουνά και πεδιάδες, έχουμε μάθει τις στάνες απ' έξω κι ανακατωτά, μας παίρνουν στο κυνήγι τα τσομπανόσκυλα, σκίζουμε πουκάμισα έρποντας κάτω από θάμνους για να βρούμε καλύτερα σημεία και βασανίζουμε τους χειριστές της τηλεοδιοίκησης ρωτώντας τους κάθε τρεις και λίγο πού βρίσκεται το τρένο..
ώστε να προλάβουμε να περάσουμε από το τούνελ χωρίς να το βρούμε στο δρόμο μας. Εάν οι φωτογραφίες πετύχουν, χαλάλι. Εάν δεν πετύχουν, πάλι χαλάλι, γιατί μια μέρα δίπλα στις μηλιές της Αρνισσας, ψηλά πάνω από τη Βεγορίτιδα, στις γέφυρες του Αγρα ή μέσα στην κοιλάδα του Αξιού δεν είναι καθημερινή υπόθεση.
Περπατώντας πάνω κάτω τη γραμμή, παρατηρούμε την παρακμή των ελληνικών σιδηροδρόμων. Τους σταθμούς που εγκαταλείφθηκαν και καταρρέουν, τα βαγόνια που καταστρέφουν οι βάνδαλοι του γκράφιτι, τις γραμμές που χορταριάζουν, τα έργα που σχεδόν έχουν εγκαταλειφθεί, τα δρομολόγια που λιγοστεύουν. Αλλά συγχρόνως διαμορφώνουμε μια προνομιακή σχέση με το σιδηροδρομικό τοπίο και συνειδητοποιούμε ποια εποποιία κρύβεται πίσω από τη δημιουργία αυτού του ορεινού δικτύου, που κατασκευάστηκε στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ού αιώνα, όταν ακόμη οι εργάτες γκρέμιζαν τα βράχια με αξίνες και κατασκεύαζαν γέφυρες δουλεύοντας πάνω σε ξύλινες σκαλωσιές.
Το ωραιότερο τμήμα του ελληνικού δικτύου είναι η ορεινή Φθιώτιδα. Ιδιαίτερα η νότια Φθιώτιδα, από τον Γοργοπόταμο μέχρι τον Μπράλο. Αρπίνη, Τραχίνα, Ασωπός, Μανδρίτσα, Ελευθεροχώρι, γέφυρα Παπαδιάς. Το τρένο σκαρφαλώνει στην Οίτη, ενώ σχεδόν κρέμεται πάνω από την κοιλάδα του Σπερχειού, βγαίνει από τούνελ με περίτεχνες εισόδους, πατά πάνω σε τοξωτές, πέτρινες γέφυρες, συνεχίζει έχοντας δίπλα του περίτεχνα τοιχία αντιστήριξης, χάνεται μέσα σε ρεματιές και ξαναβγαίνει στην απέναντι πλαγιά. Τέτοια διαδρομή δεν υπάρχει που-θε-νά στην Ευρώπη. Ακόμη και το δίκτυο της Rhaetische Bahn, στην Ελβετία, με τη διάσημη λίθινη γέφυρα στον ποταμό Landwasser, που τέθηκε υπό την προστασία της UNESCΟ, υστερεί μπροστά σ΄ αυτήν την ελληνική διαδρομή. Και όμως, το Landwasserviadukt τρέχουν να το δουν απ' όλο τον κόσμο και ακριβοπληρώνουν, ενώ ο Ασωπός είναι άγνωστος ακόμη και στους Ελληνες.