Ημέρες «Αθήνας 2004» ζει η Θεσσαλονίκη, πέντε εβδομάδες πριν την ημερομηνία επίσημης παράδοσης του Μετρό στην κυκλοφορία. Οι εκκρεμότητες και το σπριντ του τελευταίου μήνα
Σοφία Χριστοφορίδου
makthes.gr
Ένα μήνα πριν τους Ολυμπιακούς του 2004 υπήρχαν αμφιβολίες ότι θα είμαστε έτοιμοι για τους Αγώνες. Μέχρι και το βράδυ της παραμονής της τελετής έναρξης υπήρχαν εργοτάξια, γινόταν εργασίες και μερεμέτια.
Παρόμοια είναι η κατάσταση και με το Μετρό Θεσσαλονίκης, που άρχισε δυο χρόνια μετά τους Ολυμπιακούς, και η κατασκευή του διήρκησε για... πάνω από 18 χρόνια. Ακόμη και τώρα, πέντε εβδομάδες πριν παραδοθεί στην κυκλοφορία η βασική γραμμή, εξακολουθούν να εκτελούνται εργασίες και να υπάρχουν μικρές ή μεγαλύτερες εκκρεμότητες.
Οι εκκρεμότητες πάνω και κάτω από τη γη
Κάτω από τη γη οι συρμοί του Μετρό κινούνται, σε δοκιμαστική λειτουργία σε όλο το μήκος της γραμμής ήδη από το φθινόπωρο του 2022. Οι 13 σταθμοί έχουν κατασκευαστεί και αυτές τις ημέρες... γυαλίζονται για τα εγκαίνια. Το μόνο που απομένει είναι να τοποθετηθούν γυάλινα πάνελ και οθόνες για την παρουσίαση των αρχαιολογικών ευρημάτων, στους σταθμούς ΝΣΣ, Δημοκρατίας, Αγίας Σοφίας, Συντριβάνι, Φλέμινγκ, ενώ στο επίπεδο -1 του σταθμού Βενιζέλου θα τοποθετηθεί στέγαστρο, αντίστοιχο με αυτό του σταθμού Αγίας Σοφίας.
Η μεγαλύτερη εκκρεμότητα που υπάρχει υπογείως είναι η ολοκλήρωση των δοκιμών όλων των συστημάτων του Μετρό και η έκδοση της διπλή πιστοποίησης, τόσο για το δίκτυο, όσο και για την λειτουργία.
Στην επιφάνεια της γης εξακολουθούν να υπάρχουν μικρές εκκρεμότητες, όπως η αποχώρηση της Ελληνικό Μετρό από τους τελευταίους εργοταξιακούς χώρους που καταλάμβανε, στο Αλκαζάρ και την Πλατεία Καπνεργατών. Ο δήμος Θεσσαλονίκης έχει ολοκληρώσει τις αυτοψίες σε όλους τους χώρους πέριξ των 13 σταθμών, αλλά ακόμη δεν έχει προχωρήσει η παράδοση- παραλαβή κανενός. Αυτή η διαδικασία ενδέχεται να ολοκληρωθεί μετά το άνοιγμα του Μετρό, εντός του Δεκεμβρίου ή και αργότερα.
H κυριότερη εκκρεμότητα στην επιφάνεια της γης είναι η διάνοιξη της οδού Ψελλού και την κατασκευή του σταθμού μετεπιβίβασης στη Νέα Ελβετία. Η διάνοιξη της οδού Ψελλού γίνεται με εντατικούς ρυθμούς και θεωρητικά οι εργασίες ασφαλτόστρωσης και διαμόρφωσης του χώρου θα μπορούσαν να ολοκληρωθούν στο διάστημα που απομένει, μέχρι την παράδοση στην κυκλοφορία της βασικής γραμμής του Μετρό.
Το πρόβλημα είναι ότι με τα σημερινά δεδομένα η Ψελλού θα είναι «κολοβή» στο ένα άκρο, δηλαδή δεν θα βγάζει σε δρόμο (την οδό Αλλατίνη) καθώς ακόμη δεν έχει ολοκληρωθεί η απαλλοτρίωση ενός μικρού τμήματος. Οι σχετικές πιστώσεις για την αποζημίωση των οικοπεδούχων μεταφέρθηκαν από το υπουργείο Οικονομικών στο υπουργείο Υποδομών και αν γίνει η μεταφορά στον δήμο Θεσσαλονίκης, ο τελευταίος θα τα καταθέσει άμεσα στο Ταμείο Παρακαταθηκών και τότε η απαλλοτρίωση θα θεωρείται ως «συντελεσθείσα».
Τότε θα μπορεί να προχωρήσει η διάνοιξη του συνόλου του δρόμου - αυτό σημαίνει ότι οι εργασίες θα συνεχίζονται μέχρι και το «παρά πέντε», ίσως αρκετά μετά την παράδοση του Μετρό. Σε αντίθετη περίπτωση, τα λεωφορεία του ΟΑΣΘ θα πρέπει να κάνουν επί τόπου αναστροφή.
Οι δοκιμές και τα 24ωρα δοκιμαστικά δρομολόγια
Μέχρι την 30η Νοεμβρίου συνεχίζονται με πυρετώδεις ρυθμούς οι απαραίτητες δοκιμές σε όλα τα συστήματα και τους συρμούς του Μετρό, που θα κινείται αυτόματα, χωρίς οδηγό. Ο υφυπουργός Υποδομών και Μεταφορών, αρμόδιος για τις υποδομές, Νίκος Ταχιάος, απαντώντας σε σχετική κοινοβουλευτική ερώτηση του ΣΥΡΙΖΑ, διαχώρισε τις έννοιες «δοκιμές» και «δοκιμαστικά δρομολόγια». Οι δοκιμές περιλαμβάνουν τόσο στατικές δοκιμές, όπως οι δοκιμές του συστήματος διαχείρισης του κομίστρου, όσο και δυναμικές δοκιμές των συστημάτων.
«Όλα τα συστήματα, από τις πόρτες των σταθμών και τις κυλιόμενες σκάλες, μέχρι τα ασανσέρ και τις πλατφόρμες, δοκιμάζονται αυτή την περίοδο με σκοπό να διασφαλιστεί η πλήρης λειτουργικότητά τους, έως την ημέρα έναρξης της εμπορικής λειτουργίας» ανέφερε ο κ. Ταχιάος.
Ως προς τα δοκιμαστικά δρομολόγια, άρχισαν να πραγματοποιούνται στο σύνολο της γραμμής από το αμαξοστάσιο της Πυλαίας στον Νέο Σιδηροδρομικό Σταθμό (ΝΣΣ) από το φθινόπωρο του 2022. Τον Μάιο του 2023 επιβιβάστηκε στους συρμούς ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης.
Σύμφωνα με όσα ανέφεραν στελέχη της Ελληνικό Μετρό στη «ΜτΚ» το τελευταίο εξάμηνο τα δοκιμαστικά δρομολόγια πραγματοποιούνται σε 24ωρη βάση, επτά ημέρες την εβδομάδα και στο «τιμόνι» εναλλάσσονται η κατασκευάστρια κοινοπραξία (AIASA) με την κοινοπραξία που θα λειτουργήσει το Μετρό (Thessaloniki Metro Automatic /THEMA).
Από την 1η Νοεμβρίου θα αρχίσει η προσομοίωση των δρομολογίων όπως θα εκτελούνται από την 30η Νοεμβρίου και έπειτα, δηλαδή ανά 2,5-3 λεπτά τις ώρες αιχμής. Από εκείνη την ημέρα και έπειτα τα δοκιμαστικά δρομολόγια θα εκτελούνται υπό την ευθύνη της TΗΕΜΑ.
Σημειωτέον ότι στην TΗΕΜΑ συμμετέχουν η γαλλική EGIS και η ιταλική ATM, η οποία διαθέτει εμπειρία από τη διαχείριση του Μετρό του Μιλάνου και της Κοπεγχάγης, που διαθέτουν αντίστοιχα συστήματα. Μάλιστα το Μετρό στην πρωτεύουσα της Δανίας διαθέτει το ίδιο τροχαίο υλικό και την ίδια τοπολογία σταθμών με αυτό της Θεσσαλονίκης.
Οι πιστοποιήσεις ασφάλειας
Πριν μπουν οι πρώτοι επιβάτες θα πρέπει να έχουν εκδοθεί όλα τα απαιτούμενα πιστοποιητικά ασφαλείας. Η αξιολόγηση και η επιβεβαίωση της ασφάλειας του έργου θα δοθεί από την TÜV Rheinland, κλιμάκιο της οποίας επισκέφτηκε πριν από τρεις εβδομάδες τη Θεσσαλονίκη και υπέβαλλε τις τελευταίες παρατηρήσεις της, προκειμένου να ληφθούν υπόψιν από την κατασκευάστρια και την λειτουργό εταιρεία και να γίνουν οι απαραίτητες προσαρμογές, μέχρι την ημέρα της τελικής πιστοποίησης.
Μιλώντας στη Βουλή, ο κ. Ταχιάος διαβεβαίωσε ότι όλες οι πιστοποιήσεις θα είναι έτοιμες πριν την 30η Νοεμβρίου και υποστήριξε ότι «το μόνο σίγουρο είναι ότι στην περίπτωση του Μετρό Θεσσαλονίκης θα υπάρχει ασφάλεια».
Όπως διευκρινίζει στη «ΜτΚ» ο διευθύνων σύμβουλος της Ελληνικό Μετρό Νίκος Κουρέτας, όλο αυτό το διάστημα από το 2022 μέχρι σήμερα η κατασκευάστρια κοινοπραξία έκανε δοκιμές των συρμών και των συστημάτων της. Η ΤΗΕΜΑ ολοκλήρωσε την εκπαίδευση των εργαζόμενων τον Αύγουστο του 2024 και από τον Σεπτέμβριο ξεκίνησε τα δοκιμαστικά, αρχικά για 8 ώρες, τον Οκτώβριο 16 Νοέμβριο, ενώ από την 1η Νοεμβρίου θα αναλάβει εξ' ολοκλήρου να εκτελεί τα δοκιμαστικά δρομολόγια, όλο το 24ωρο. Κατά τη φάση της πιλοτικής λειτουργίας το μετρό θα λειτουργεί σε προσομοίωση της εμπορικής λειτουργίας.
Για το ίδιο θέμα ο πρόεδρος των εργαζόμενων στο Μετρό Θωμάς Μιχαλόπουλος, ανέφερε στη «ΜτΚ» ότι «η αίσθηση μου είναι ότι θα χρειαζόταν λίγο περισσότερος χρόνος για να είναι ακόμα πιο ασφαλές το Μετρό», και διατύπωσε το ερώτημα αν ο χρόνος εκπαίδευσης των εργαζόμενων στην λειτουργό εταιρεία ήταν επαρκής, με δεδομένο ότι η σύμβαση με τη ΤΗΕΜΑ υπογράφηκε τον Οκτώβριο του 2023 και οι προσλήψεις άρχισαν μόλις τον περασμένο Μάρτιο.
Σπριντ για τα εισιτήρια
Πέντε εβδομάδες πριν την έναρξη των δρομολογίων παραμένει μια βασική εκκρεμότητα: το ενιαίο εισιτήριο, που θα ισχύει σε Μετρό και ΟΑΣΘ. Η τιμολογιακή πολιτική θα ανακοινωθεί μέσα στην επόμενη εβδομάδα, σύμφωνα με όσα ανέφερε ο αρμόδιος υπουργός Χρήστος Σταϊκούρας.
Σύμφωνα με πληροφορίες που δημοσίευσε η «ΜτΚ» το κόστος του ενιαίου εισιτηρίου, για Μετρό και ΟΑΣΘ, για χρονική διάρκεια 70 λεπτών, θα ανέλθει στο 1,10 ευρώ (κάτι που αν επιβεβαιωθεί συνεπάγεται αύξηση 22,2% για όσους θα χρησιμοποιούν μόνο τον ΟΑΣΘ και όχι το Μετρό).
Εκτός από το κόστος του μεμονωμένου εισιτήριου, η τιμολογιακή πολιτική θα προσδιορίσει και το κόστος των μηνιαίων καρτών, τις εκπτώσεις σε ειδικές ομάδες πληθυσμού (ηλικιωμένοι, άνεργοι, φοιτητές) κ.α. Όμως αυτή δεν είναι η μόνη εκκρεμότητα.
Όπως αποκάλυψε πριν από ένα μήνα η «ΜτΚ» αφενός μεν οι κάρτες και τα εισιτήρια που προμηθεύτηκε ο Οργανισμός Συγκοινωνιακού Έργου (ΟΣΕΘ) αποδείχθηκαν ακατάλληλα, αφετέρου ακόμη δεν έχει καταστεί δυνατόν να «μιλήσουν» μεταξύ τους τα διαφορετικά λειτουργικά συστήματα (Μετρό και ΟΑΣΘ) για το ενιαίο εισιτήριο. Από την πλευρά της, η κατασκευάστρια εταιρεία του Μετρό ανέπτυξε το σύστημα κομίστρου (όπως είχε συμβατική υποχρέωση) και έχει ήδη εγκαταστήσει το σύστημα έκδοσης και διαχείρισης εισιτηρίων.
Παράλληλα όμως ο ΟΣΕΘ «έτρεχε» τον δημόσιο διαγωνισμό «Ψηφιακός Μετασχηματισμός, Τηλεματική και Ενιαίο Αυτόματο Σύστημα Συλλογής Κομίστρου» για το ενιαίο εισιτήριο των συγκοινωνιών της Θεσσαλονίκης, που αποδείχθηκε εξόχως προβληματικός. Αυτό το διάστημα επιχειρείται να υπάρξει διαλειτουργικότητα μεταξύ των δύο διαφορετικών συστημάτων.
Έχοντας αυτό το πρόβλημα, και με τον χρόνο να τρέχει, ο υφυπουργός Μεταφορών και Υποδομών Ν. Ταχιάος, έκανε γνωστό πριν από δύο εβδομάδες ότι η χρήση του Μετρό «τουλάχιστον την πρώτη εβδομάδα θα είναι δωρεάν» για... να εξοικειωθούν οι Θεσσαλονικείς με το έργο. Ωστόσο ο υπουργός Χρ. Σταϊκούρας δεν επιβεβαίωσε ούτε το χρονικό διάστημα, αλλά ούτε καν το αν θα υπάρξει δωρεάν μετακίνηση ή όχι.
Σε κανονική φάση λειτουργίας του Μετρό, οι επιβάτες θα μπορούν να προμηθεύονται προσωποποιημένες κάρτες, στις οποίες θα «φορτώνονται» προγράμματα κομίστρου, ενώ τα χάρτινα εισιτήρια θα διαθέτουν ενσωματωμένο τσιπ και θα μπορούν να επαναφορτίζονται μέχρι 10 φορές. Μελλοντικά, θα είναι δυνατή η προσθήκη επιπλέον λειτουργιών, όπως η ανάγνωση QR code στις πύλες και η διέλευση με ανέπαφη συναλλαγή, με τη χρήση κινητής συσκευής.
sidirodromikanea.blogspot.com