Δευτέρα 10 Ιουλίου 2017

Ο μακρύς δρόμος για την κρατικοποίηση του ΟΑΣΘ.

Αποτέλεσμα εικόνας για ΟΑΣΘΣτη δικαιοσύνη προσφεύγουν οι μέτοχοι-
Τι προβλέπει η γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους που αγνόησε ο Χρ. Σπίρτζης.

Έπειτα από πολλή περίσκεψη, ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών Χρήστος Σπίρτζης αποφάσισε τελικά να ρίξει τη ζαριά του όσον αφορά τον ΟΑΣΘ. Αφού προέβη σε κάποιες διορθώσεις σε σχέση με το σχέδιο νόμου, το οποίο είχε καταθέσει στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους πριν από περίπου ένα δίμηνο, το βράδυ της Τετάρτης κατέθεσε στη Βουλή το τελικό νομοσχέδιο, με στόχο να ψηφιστεί εντός του Ιουλίου. Η πλέον ουσιώδης διαφορά του τελικού νομοσχεδίου σε σχέση με το προηγούμενο είναι ότι ο ΟΑΣΘ περιέρχεται στο ελληνικό δημόσιο μέσω εξαγοράς και όχι μέσω της διαδικασίας εκκαθάρισης εν λειτουργία όπως προβλεπόταν αρχικά. Εκκαθάριση προβλέπεται και στο παρόν νομοσχέδιο, αφού όμως προηγουμένως ο ΟΑΣΘ θα αποτελεί ήδη περιουσιακό στοιχείο του δημοσίου. Σύμφωνα με νομικούς κύκλους, ο υπουργός προέβη σε αυτνή την αλλαγή, θεωρώντας ότι έτσι θα καταστήσει λιγότερο ευάλωτο το νομοσχέδιο απέναντι στα ένδικα μέσα, τα οποία πρόκειται να ασκήσει η υπό έκπτωση πλέον διοίκηση του ΟΑΣΘ.

Το εγχείρημα του κ. Σπίρτζη αναμένεται να περάσει από πολλές συμπληγάδες έως ότου τεθεί σε εφαρμογή και ολοκληρωθεί. Συμπληγάδες όχι τόσο νομοθετικές, καθώς το νομοσχέδιο πρόκειται να υπερψηφιστεί στη Βουλή, όσο νομικές και πολιτικές. Οι νομικές είναι βέβαιο πως θα στηθούν από τον θιγόμενο ΟΑΣΘ, ενώ οι πολιτικές ενδέχεται να προκύψουν από τους δανειστές καθώς, με βάση το νομοσχέδιο, περίπου 2.300 εργαζόμενοι θα μεταφερθούν αμέσως από τον ιδιωτικό τομέα στο δημόσιο.

Κόντρα στο ΝΣΚ

Προκειμένου να προχωρήσει στην εξαγορά του ΟΑΣΘ, ο υπουργός χρησιμοποιεί ως μοναδικό επιχείρημα ότι η σύμβαση μεταξύ δημοσίου και οργανισμού έχει λήξει. Τη θέση του τη στηρίζει στο άρθρο 8 παρ. 3 περ. δ’ του ευρωπαϊκού κανονισμού 1370/2007. Συγκεκριμένα στο κεφάλαιο Δ’ του κατατεθέντος νομοσχεδίου αναφέρεται ότι “από τη δημοσίευση του παρόντος νόμου στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως λύεται, λόγω παρόδου του χρονικού διαστήματος που ορίζεται στο άρθρο 8 παρ. 3 περ. δ’ του Κανονισμού (ΕΚ) 1370/2007, η οικονομική συμφωνία μεταξύ του ελληνικού δημοσίου και του Οργανισμού Αστικών Συγκοινωνιών Θεσσαλονίκης (Ο.Α.Σ.Θ.)”.

Ο υπουργός περιέλαβε τη συγκεκριμένη αναφορά στο νομοσχέδιο, παρότι έχει στα χέρια του γνωμοδότηση του Γ’ Τμήματος του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους (ΝΣΚ), η οποία, βασιζόμενη στο ίδιο άρθρο του ευρωπαϊκού κανονισμού, αποφαίνεται ακριβώς το αντίθετο. Συγκεκριμένα, όπως είχε αποκαλύψει σε πρωτοσέλιδο δημοσίευμά της στις 19 Ιουνίου η εφημερίδα “Θεσσαλονίκη”, ο κ. Σπίρτζης είχε υποβάλει προς το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους τρία ερωτήματα σχετικά με τον ΟΑΣΘ. Με το δεύτερο εξ αυτών ο υπουργός ρωτούσε το εξής: “Αν είναι νόμιμη και ισχυρή η από 11-1-2008 σύμβαση που κυρώθηκε με το ν. 3652/2008, με την οποία παρατάθηκε η από 30-4-2001 οικονομική συμφωνία μέχρι δύο έτη από την ολοκλήρωση του υπό εκτέλεση μετρό της Θεσσαλονίκης (δηλαδή φέρει απροσδιόριστο χρόνο λήξης) ή αντιβαίνει ευθέως τις διατάξεις της παρ. 3 περ. δ’ του άρθρου 8 και παραγράφων 3, 4 του άρθρου 4 του Κανονισμού 1370/2007 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Ποιες οι έννομες συνέπειες στην περίπτωση που κριθεί ως μη νόμιμη και ισχυρή η από 11-1-2008 σύμβαση;”. Η απάντηση που έδωσε το Γ’ Τμήμα του ΝΣΚ ήταν η ακόλουθη:

“Από το σύνολο των προαναφερομένων επί του δεύτερου ερωτήματος αρμόζει η απάντηση ότι οι συμβάσεις στις οποίες αφορά δεν αντιβαίνουν στις διατάξεις της παρ. 3 περ. δ’ του άρθρου 8 και των παραγράφων 3, 4 του άρθρου 4 του κανονισμού 1370/2007 και συνεπώς δεν τίθεται θέμα ακυρότητάς τους…”. Παράλληλα, προστίθεται ότι “συντρέχει περίπτωση μη υπαγωγής τους στις εν λόγω διατάξεις, καθόσον μετά τη λήξη της μεταβατικής περιόδου του κανονισμού και κατ’ εφαρμογήν των ως άνω μεταβατικών διατάξεών του η ισχύς τους λήγει στις 3-12-2019”. Δηλαδή, το ΝΣΚ απάντησε στον υπουργό ότι η τρέχουσα οικονομική συμφωνία μεταξύ δημοσίου και ΟΑΣΘ είναι σε ισχύ και λήγει στον Δεκέμβριο του 2019, ασχέτως πότε ολοκληρώνεται το έργο του μετρό.

Εν ολίγοις, ο κ. Σπίρτζης έχοντας στα χέρια του τη γνώμη του ΝΣΚ ήδη από τον περασμένο Δεκέμβριο, την οποία μάλιστα απέφυγε να δημοσιοποιήσει, την παρακάμπτει και προχωρά στην καταγγελία της σύμβασης με τον ΟΑΣΘ, θεωρώντας ότι αυτή έχει ήδη λυθεί, σύμφωνα με τη δική του ερμηνεία.

Η αντίδραση του ΟΑΣΘ

Η εν λόγω γνωμοδότηση του ΝΣΚ είναι βέβαιο πως θα αξιοποιηθεί από τον ΟΑΣΘ στο νομικό αγώνα που πρόκειται να ξεκινήσει, για να ματαιώσει την άμεση κρατικοποίηση του οργανισμού. Σύμφωνα με όσα δήλωσε στη “ΜτΚ” ο πρόεδρος του οργανισμού Χρήστος Στεφανίδης, από προχθές η διοίκηση του ΟΑΣΘ είναι σε συνεχείς συζητήσεις με τους νομικούς συμβούλους της εταιρείας, προκειμένου να καθορίσουν την περαιτέρω στάση τους. “Εμείς θα μελετήσουμε το περιεχόμενο του νομοσχεδίου με τους νομικούς συμβούλους μας και θα προβούμε άμεσα σε κάθε νόμιμη ενέργεια για την αποκατάσταση της νομιμότητας” αναφέρει ο κ. Στεφανίδης. Επιπλέον, κατηγορεί τον υπουργό ότι ενώ είχε υποσχεθεί στη διοίκηση του ΟΑΣΘ, όπως και στη διοίκηση του συνδικάτου των εργαζομένων, να γίνει διαβούλευση επί των προτάσεων που έχουν καταθέσει οι δύο πλευρές προς το υπουργείο, ο κ. Σπίρτζης προχώρησε μονομερώς στην κατάθεση του νομοσχεδίου, χωρίς να ενημερώσει κανέναν.

Η διοίκηση του οργανισμού θεωρεί ότι “μεθοδευμένα επιχειρήθηκε η λειτουργική και οικονομική απαξίωση του ΟΑΣΘ με τη μη καταβολή των οφειλών του ελληνικού δημοσίου, με την υποβολή του σε συνεχείς ελέγχους, οι οποίοι (σε αντίθεση με τις επιδιώξεις των “εμπνευστών” τους) απέδειξαν τη σύννομη λειτουργία του και τη χρηστή διαχείριση των οικονομικών του, με τη μη τήρηση της οικονομικής συμφωνίας από μέρους του δημοσίου και τη μη έκδοση των προβλεπόμενων από το νόμο ΚΥΑ, ως υπήρχε υποχρέωση”.

Σύμφωνα με πληροφορίες, ο ΟΑΣΘ θα ασκήσει κάθε προβλεπόμενο ένδικο μέσο, ξεκινώντας από την αίτηση ασφαλιστικών μέτρων, προκειμένου να αναστείλει την εξαγορά της εταιρείας από το κράτος και τη συνεπακόλουθη απομάκρυνση των μετόχων από τη διοίκησή της. Επιπλέον, θα προετοιμάσει μία σειρά αγωγές σε βάρος του δημοσίου, απαιτώντας αποζημιώσεις για την περιουσία του (λεωφορεία, εξοπλισμός κ.λπ.) διαφυγόντα κέρδη κ.ά. Σύμφωνα με μια πρόχειρη εκτίμηση της διοίκησης, τα ποσά των αποζημιώσεων που θα απαιτηθούν από τους μετόχους μπορεί να υπερβαίνουν τα 100 εκατ. ευρώ.

Στάση αναμονής τηρούν οι εργαζόμενοι, οι οποίοι θα περιέλθουν στον κρατικό ΟΑΣΘ αλλά με σημαντικές μισθολογικές απώλειες (άνω του 30%) καθώς εντάσσονται στο ενιαίο μισθολόγιο. “Εμείς με τη βοήθεια των νομικών συμβούλων μας μελετούμε το νομοσχέδιο και από Δευτέρα θα είμαστε σε θέση να πούμε την τελική μας πρόταση” δήλωσε στη “ΜτΚ” ο πρόεδρος του συνδικάτου Δημήτρης Τσερμενίδης.

Το ψάχνει η τρόικα 

Παρότι ρωτήθηκε επανειλημμένως, ο κ. Σπίρτζης απέφυγε να ξεκαθαρίσει εάν το νομοσχέδιο ετέθη υπόψη των δανειστών. Ο υπουργός επικαλέστηκε απλώς μία επιστολή της Κομισιόν, στην οποία αναφέρεται ότι “επιβεβαιώνουμε πως δεν είμαστε αντίθετοι στο προωθούμενο σχέδιο νόμου και επιφυλασσόμαστε για την τελική θέση και τα σχόλια των θεσμών όταν οριστικοποιηθεί το κείμενο. Θα θέλαμε να μας κρατάτε ενήμερους για περαιτέρω εξελίξεις σε αυτό το θέμα”. Ωστόσο, πέρα από την τυπική απάντηση η οποία δίδεται σε κάθε ανάλογη περίπτωση από την Κομισιόν, είναι βέβαιο ότι τον τελικό λόγο θα τον έχουν οι “θεσμοί”. Η έγκριση του νομοσχεδίου από την τρόικα αποτελεί προϋπόθεση καθώς απορρέει από τα μνημόνια, τα οποία έχει υπογράψει η χώρα μας. Ο λόγος είναι ότι με την ψήφιση του νομοσχεδίου περίπου 2.300 εργαζόμενοι στον ΟΑΣΘ θα μεταφερθούν αυτομάτως στο δημόσιο, προκαλώντας την ανάλογη μισθολογική δαπάνη, η οποία θα είναι τουλάχιστον 50 εκατ. ευρώ ετησίως.

Αυτή δεν θα είναι όμως η μοναδική οικονομική επιβάρυνση στον κρατικό προϋπολογισμό καθώς θα απαιτηθούν κονδύλια για την κάλυψη του λειτουργικού κόστους του κρατικού ΟΑΣΘ (πέραν της μισθοδοσίας), την ανανέωση του γηρασμένου στόλου, την αγορά εξοπλισμού κ.λπ. Το επιχείρημα με το οποίο το υπουργείο πιστεύει ότι θα κάμψει ενδεχόμενη αντίρρηση των δανειστών είναι ότι με την κρατικοποίηση ο κρατικός προϋπολογισμός θα επιβαρύνεται λιγότερο απ’ ό,τι σήμερα. Αυτό, πάντως, μένει να αποδειχθεί καθώς για το 2017, για παράδειγμα, η κρατική επιχορήγηση στον ΟΑΣΘ είναι στα 49,3 εκατ. ευρώ. Σύμφωνα με έγκυρη πηγή της “ΜτΚ”, τις προηγούμενες ημέρες εκπρόσωποι των δανειστών απευθύνθηκαν στον ΟΑΣΘ, ζητώντας αναλυτικά οικονομικά στοιχεία, προκειμένου να διαμορφώσουν δική τους εικόνα.

Πέραν αυτών των δαπανών για τις οποίες μπορεί να υπάρξει μία ασφαλής εκτίμηση, θα απαιτηθεί και δαπάνη για την αποζημίωση των μετόχων του ΟΑΣΘ, η οποία είναι αδύνατον αυτήν τη στιγμή να προσδιοριστεί. Σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο νομοσχέδιο, αυτό θα γίνει μέσα στο 2018 όταν θα έχει ολοκληρωθεί η εκκαθάριση και η έκθεση αποτίμησης των ειδικών εξωτερικών εκτιμητών.

Τι προβλέπει το νομοσχέδιο

Εξαγορά του ΟΑΣΘ από το δημόσιο, βάσει της αποτίμησης που θα ανατεθεί σε ελεγκτική εταιρεία με διεθνή διαγωνισμό, προβλέπει το νομοσχέδιο για το νέο ρυθμιστικό πλαίσιο των αστικών συγκοινωνιών της Θεσσαλονίκης, το οποίο κατατέθηκε την περασμένη Τετάρτη στη Βουλή. Σύμφωνα με τον κ. Σπίρτζη, η ψήφισή του αναμένεται να γίνει ακόμη και εντός του Ιουλίου. Το νομοσχέδιο προβλέπει λύση της οικονομικής συμφωνίας μεταξύ δημοσίου και ΟΑΣΘ, από τη δημοσίευσή του στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Το σύνολο της κινητής και ακίνητης περιουσίας του ΟΑΣΘ θα περιέλθει αυτοδικαίως στο δημόσιο. Η μεταβίβαση θα είναι άνευ ανταλλάγματος για το ύψος που η αξία των περιουσιακών στοιχείων έχει αποσβεσθεί, ενώ “για τα περιουσιακά στοιχεία που δεν έχουν πλήρως αποσβεσθεί το δημόσιο θα καταβάλει στους μετόχους του ΟΑΣΘ τη μη αποσβεσθείσα αξία”. Αυτή η αξία θα προσδιοριστεί στο στάδιο της εκκαθάρισης εν λειτουργία, από την ελεγκτική εταιρεία που έπειτα από διεθνή διαγωνισμό θα αναλάβει εντός εξαμήνου να καταθέσει έκθεση αποτίμησης της αξίας της επιχείρησης. Σε αυτήν θα συνυπολογιστούν ακόμη το τυχόν αναλογούν επιχειρηματικό κέρδος της αντισταθμιστικής καταβολής χρήσης έτους 2017, οι απαιτήσεις του δημοσίου και των οργανισμών κοινωνικής ασφάλισης και οι απαιτήσεις τρίτων (φυσικών ή νομικών προσώπων) έναντι του ΟΑΣΘ. Πάντως θεωρείται εξαιρετικά πιθανόν ο τελικός λογαριασμός να εκδοθεί έπειτα από αρκετό καιρό καθώς σε περίπτωση που οι μέτοχοι δεν ικανοποιηθούν από το τελικό τίμημα εξαγοράς. θα προσφύγουν στη δικαιοσύνη.

Δύο οργανισμοί

Το νομοσχέδιο προβλέπει τη συγκρότηση ενός δημόσιου φορέα με την επωνυμία “Οργανισμός Συγκοινωνιακού Έργου Θεσσαλονίκης Ανώνυμη Εταιρεία” (ΟΣΕΘ ΑΕ), ο οποίος θα αντικαταστήσει το σημερινό Συμβούλιο Αστικών Συγκοινωνιών Θεσσαλονίκης. Θα εποπτεύεται από τον υπουργό Υποδομών και Μεταφορών και θα διοικείται από 9μελές δ.σ., εκ των οποίων τα πέντε μέλη θα διορίζει η κυβέρνηση (συμπεριλαμβανομένου του διευθύνοντος συμβούλου) και τα υπόλοιπα τέσσερα (συμπεριλαμβανομένου του προέδρου) θα προέρχονται από τους τοπικούς φορείς (περιφέρεια, ΠΕΔ, δήμος Θεσσαλονίκης, επιμελητήρια) κατόπιν έγκρισης του υπουργού. Σκοπός του ΟΣΕΘ θα είναι η ανάπτυξη, ο συντονισμός, η εποπτεία και ο έλεγχος των δημόσιων επιβατικών αστικών συγκοινωνιών της περιφερειακής ενότητας Θεσσαλονίκης. Σε αυτά περιλαμβάνονται λεωφορεία, μέσα σταθερής τροχιάς, θαλάσσια μέσα μεταφοράς αλλά και τα ταξί. Το μετοχικό κεφάλαιο του νέου φορέα, μοναδικός μέτοχος του οποίου θα είναι το δημόσιο, θα ανέλθει σε 6 εκατ. ευρώ. Οι πόροι του ΟΣΕΘ θα προέρχονται από την ετήσια είσπραξη της τάξεως του 2% εκ του συνόλου των εσόδων από την παροχή συγκοινωνιακών υπηρεσιών (κόμιστρα, αντισταθμιστική καταβολή, κρατικές επιδοτήσεις, διαφημίσεις), την εκμετάλλευση υπηρεσιών και δεδομένων τηλεματικής, υπηρεσιών συγκοινωνιακού έργου, καθώς και την εκμετάλλευση της περιουσίας του.

Το νομοσχέδιο προβλέπει μεταβατική περίοδο, με πέρας το αργότερο έως την 3η Δεκεμβρίου 2019, στην οποία το συγκοινωνιακό έργο θα ασκείται προσωρινά από τον κρατικοποιημένο ΟΑΣΘ. Με το πέρας της μεταβατικής περιόδου, το συγκοινωνιακό έργο αναλαμβάνει η διάδοχος εταιρεία, που συστήνεται βάσει του εν λόγω νομοσχεδίου, με την ονομασία “Αστικές Συγκοινωνίες Θεσσαλονίκης Ανώνυμη Εταιρεία (ΑΣΥΘ ΑΕ)”. Πρόκειται για θυγατρική του ΟΣΕΘ, με διάρκεια ζωής 90 ετών και μετοχικό κεφάλαιο 3 εκατ. ευρώ. Ο μοναδικός μέτοχος, ο ΟΣΕΘ, μπορεί να μεταβιβάζει οποτεδήποτε μέρος των μετοχών, και μέχρι του ποσοστού του 49% του μετοχικού κεφαλαίου, σε ΟΤΑ της περιφερειακής ενότητας Θεσσαλονίκης. Θα διοικείται από 9μελές δ.σ., εκ των οποίων τουλάχιστον οι 5 θα διορίζονται από τον υπουργό, ένας θα είναι εκπρόσωπος των εργαζομένων και οι υπόλοιποι τρεις, εκπρόσωποι της μειοψηφίας των μετόχων, εφόσον βεβαίως δεχθούν οι δήμοι να συμμετέχουν στο εγχείρημα.

Συντάκτης:  Νίκος Ηλιάδης
Πηγή : makthes.gr