"Στην προπολεμική Θεσσαλονίκη συνυπήρχαν δεκάδες εφημερίδες... ελληνόφωνες, γαλλόφωνες, ισπανόφωνες- ακόμα και λαντίνο και η καθεμία είχε το δικό της αναγνωστικό κοινό. Οι διαφημίσεις τους ξεπερνούσαν τους φυλετικούς και θρησκευτικούς διαχωρισμούς. Κι όμως, αυτό το νήμα κόπηκε απότομα το 1941. Η πολυπολιτισμικότητα της Θεσσαλονίκης ανέβηκε στα βαγόνια του θανάτου το 1943 και δεν επέστρεψε ποτέ...".
Για την εισήγησή της ("Από τις δυο-τρεις γλώσσες σε μια -Διαφημίσεις στον Τύπο, πριν και μετά το 1941") στο τριήμερο συμπόσιο για τον εβραϊσμό της Θεσσαλονίκης, η Ηλιάνα Ερρέρα (αρχαιολόγος ερευνήτρια, βοηθός του -από την πλευρά του Εβραϊκού Μουσείου Θεσσαλονίκης, επιμελητή της έκθεσης "Διαιρεμένες μνήμες"- εφόρου του Εβραϊκού Μουσείου Θεσσαλονίκης, Ευάγγελου Χεκίμογλου), μελέτησε (αποκλειστικά τον χώρο των φιλοξενούμενων διαφημίσεων κι όχι την πολιτική -ιδεολογική τοποθέτηση της εφημερίδας και των κειμένων της).
Χρησιμοποιήθηκαν δημοσιεύματα στις εφημερίδες "Le progress" το 1939, "La volunte" 1934-1936, "Αξιόν" 1939, "Νέα Αλήθεια" 1935-1939 και "Απογευματινή" 1936-1938.
Έτσι, παρά το γεγονός ότι κάθε εφημερίδα είχε το δικό της αναγνωστικό κοινό συναντάμε διαφημίσεις εβραίων επαγγελματιών σε ελληνόφωνες εφημερίδες και αντίστοιχες διαφημίσεις χριστιανών επαγγελματιών σε εβραϊκές εφημερίδες, που εκδίδονταν είτε στη γαλλική γλώσσα είτε στην ισπανοεβραϊκή με εβραϊκούς χαρακτήρες.
Η χρήση, μάλιστα, των λεγόμενων "greeklish" (φαινόμενο που προϋπήρξε και σε άλλες πολυπολιτισμικές κοινότητες ανά την οθωμανική επικράτεια) είναι κι εδώ συχνά ελληνικοί όροι με εβραϊκά ή ισπανικά στοιχεία και το αντίστροφο...
Πηγές: ΑΠΕ-ΜΠΕ, real.gr
