Το ζήτημα των χρήσεων στο σιδηροδρομικό δίκτυο φιλοξενήθηκε πριν από λίγες ημέρες σε αυτή τη στήλη, με αφορμή την πρόταση των αρμόδιων φορέων για την τουριστική εκμετάλλευση μέσα από την οργάνωση πολυήμερων εκδρομών στο γύρο της Πελοποννήσου.
Το φυσικό τοπίο της περιοχής και οι αρχαιότητες δίπλα από τις οποίες περνάει το δίκτυο, η εναλλαγή βουνού και θάλασσας στα σημεία προσέγγισης, είναι στοιχεία που μπορούν να δώσουν "ταυτότητα" και προοπτική σε αυτό το εγχείρημα.
Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι ακόμη και η συντήρηση της γραμμής για να κινούνται οι αμαξοστοιχίες είναι ένα θετικό βήμα μέσα στο απόλυτο χάος που επικρατεί στο δίκτυο, με τις αλλεπάλληλες λεηλασίες των υλικών. Είναι σχετικά πρόσφατη η ανακοίνωση του Ελληνικού Τμήματος της Διεθνούς Επιτροπής για τη Διατήρηση της Βιομηχανικής Κληρονομιάς, με την οποία γίνεται έκκληση προς τους αρμοδίους να διασωθούν το δίκτυο και το αρχειακό υλικό. Σε σχετικές δηλώσεις του μάλιστα ο επίκουρος καθηγητής του ΕΜΠ και πρόεδρος του τμήματος, Νίκος Μπελαβίλας, τόνισε ότι «με αφορμή εργασίες νέων ερευνητών αποκαλύφθηκε πλήρως η σε εξέλιξη καταστροφή του δικτύου της Πελοποννήσου. Πρόκειται για ένα γιγαντιαίο δίκτυο, παντελώς άγνωστο, που αυτή τη στιγμή καταρρέει».
Σε ψήφισμα του τμήματος μεταξύ άλλων ζητείτο από τους φορείς «να διερευνήσουν τη δυνατότητα αξιοποίησης του σιδηροδρομικού δικτύου Πελοποννήσου, στην κατεύθυνση που κινούνται άλλα ιστορικά δίκτυα του εξωτερικού που είτε είναι πλήρως ενεργά για επιβατικές και εμπορικές μεταφορές (όπως σε Ελβετία, Αυστρία και Βουλγαρία) ή λειτουργούν αμιγώς για τουριστική χρήση (π.χ. σε ΗΠΑ και Γαλλία). Εξάλλου, το σιδηροδρομικό δίκτυο περνάει μέσα από ορισμένα από τα πιο όμορφα σημεία της Πελοποννήσου, όπως το φαράγγι της Ανδρίτσας στην Αργολίδα, το φαράγγι της Νικολακάκαινας στην Αρκαδία, το πέρασμα δίπλα από τις αμμοθίνες της Κυπαρισσίας ή το φοινικόδασος του Καϊάφα στην Ηλεία».
Στο ίδιο ψήφισμα γινόταν εκτενής αναφορά στην υπόθεση των σιδηροδρομικών σταθμών: «Σταθμοί και άλλες εγκαταστάσεις έχουν διαρρηχθεί (μόνο επτά έχουν μείνει ανέπαφοι από διαρρήξεις), ο εξοπλισμός τους έχει κλαπεί ή καταστραφεί (φανοστάτες, εργαλεία, τηλέγραφοι), ενώ αρκετές ήταν και οι περιπτώσεις κτηρίων που παραδόθηκαν στις φλόγες, καθώς άστεγοι καταφεύγουν στους σταθμούς και ανάβουν φωτιές για να ζεσταθούν. Πυρκαγιές έχουν σημειωθεί μεταξύ άλλων στους σταθμούς Μεγαλόπολης, Αιγίου και Λεονταρίου, ενώ άλλοι σταθμοί ρημάζουν από την εγκατάλειψη».
Εδώ ακουμπάμε ένα κρίσιμο ζήτημα, το οποίο έχει τεθεί πολλές φορές: Οχι μόνο αποτελεί προϋπόθεση για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς, αλλά επιπλέον, η εικόνα που παρουσιάζει για παράδειγμα ο σταθμός της Καλαμάτας αποτελεί ντροπή για την ίδια την πόλη. Η αδιαφορία των αρμοδίων να δοθεί άμεση και αποτελεσματική λύση είναι εξοργιστική. Και δεν είναι μόνο το κτήριο του σταθμού, αλλά το σύνολο των εγκαταστάσεων της περιοχής. Η λύση της περίφραξης που θυμίζει... ευμέγεθες κοτέτσι κάνει ακόμη χειρότερη την εικόνα.
Αυτή η περιοχή θα πρέπει να αλλάξει ριζικά και να αποκτήσει την πραγματική της αξία για τη ζωή της πόλης. Είναι δεμένη με τη νεότερη ιστορία της Καλαμάτας, με τις μεγάλες αλλαγές στην κοινωνία και την οικονομία, με τη συλλογική μνήμη. Μπορεί δε να έχει λειτουργική και μουσειακή χρήση, να συνδεθεί με το Πάρκο Σιδηροδρόμων και να αποτελέσει σημείο αναφοράς, όχι μόνο για τους φίλους του σιδηροδρόμου.
Ηλίας Μπιτσάνης
eleftheriaonline.gr
Διαβάστε το άρθρο στην ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ http://www.eleftheriaonline.gr/stiles-sxolia/kalimera-kyrie-dimarxe/item/48678-touristiko-treno-diktyo-kai-stathmoi
