Παρασκευή 17 Οκτωβρίου 2014

ΤΑΙΠΕΔ: Οι δυο όψεις των αποκρατικοποιήσεων

  • Στόχοι και προσδοκίες «κουρεύονται» εν μέσω συμπληγάδων
  • Θολό τοπίο για ΤΡΑΙΝΟΣΕ
Το αδύνατο δυνατό θα επιχειρήσει η νέα διοίκηση του Ταμείου Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου (ΤΑΙΠΕΔ), η οποία αναλαμβάνοντας μια από τις πλέον νευραλγικές θέσεις βρίσκεται αντιμέτωπη με μεγάλες προκλήσεις. Υπό τις ασφυκτικές πιέσεις της τρόικας για επίσπευση των αποκρατικοποιήσεων, το Ταμείο θα επιδιώξει μέσα στο επόμενο εξάμηνο να κλείσει 16 διαγωνισμούς, που θα αποφέρουν σε βάθος χρόνου έσοδα 1,5 δισ. ευρώ. Παρ' όλα αυτά, όλοι αναγνωρίζουν ότι η πολιτικά έκρυθμη κατάσταση μπορεί να οδηγήσει πολλούς από αυτούς τους διαγωνισμούς σε συμπληγάδες, με ότι αυτό συνεπάγεται για την οικονομία και την αξιοπιστία της χώρας ως προς την απαρέγκλιτη τήρηση των μνημονιακών δεσμεύσεων.

Οι αβεβαιότητες που προκαλούν οι εσωτερικές πολιτικές εντάσεις και το λεγόμενο πολιτικό ρίσκο που επικαλούνται συνεχώς οι ξένοι αναλυτές συνιστούν το μεγαλύτερο πλήγμα στο πρόγραμμα των διαγωνισμών. Παρ'ότι οι ξένοι επενδυτές εκφράζουν έντονο ενδιαφέρον για τις αποκρατικοποιήσεις βρίσκουν «τοίχο», είτε λόγω της αβεβαιότητας γύρω από την πορεία της ελληνικής οικονομίας, είτε λόγω των κολλημάτων από την Κομισιόν, είτε λόγω των γραφειοκρατικών διαδικασιών που έχουν να αντιμετωπίσουν, με αποτέλεσμα όταν αντιλαμβάνονται τι τους... περιμένει κάνουν πίσω. Ο συγκεκριμένος «υπερ-οργανισμός» επιχειρεί εδώ και τρία χρόνια από την ημερομηνία σύστασής του να δώσει ώθηση στην ελληνική οικονομία. Οι αποκρατικοποιήσεις που έχουν γίνει ύψους 5 δισ. ευρώ δεν ανταποκρίνονται στις προσδοκίες αν και αποτελεί αναμφισβήτητο γεγονός ότι η όλη προσπάθεια έγινε μέσα σε ένα γενικότερο αρνητικό κλίμα με τις επικρίσεις της αντιπολίτευσης από τη μια πλευρά και τα εμπόδια της Κομισιόν από την άλλη. Κάτω από αυτές τις συνθήκες ο στόχος για τα 50 δισ. ευρώ που θα εισπράττονταν στην περίοδο 2011-2015, τελικά «κουρεύτηκε» στα 9,6 δισ. ευρώ για την περίοδο 2011-2016.

Με λίγα λόγια το ΤΑΙΠΕΔ που στην προηγούμενη τριετία έκλεισε συμφωνίες 5 δισ. ευρώ και εισέπραξε 3 δισ. ευρώ, καλείται τώρα στην επόμενη διετία να καλύψει τις «τρύπες» με ταχείες διαδικασίες ολοκληρώνοντας deal 5 δισ. ευρώ για να εισπράξει 7 δισ. ευρώ, για να φτάσει τον στόχο των 9,6 δισ. ευρώ μέχρι το τέλος του 2016. Ωστόσο, όλα δείχνουν ότι ο στόχος αυτός είναι πλέον ανέφικτος, καθώς το ΤΑΙΠΕΔ έχει να λάβει έσοδα από αποκρατικοποιήσεις συνολικού ύψους 5 δισ. ευρώ, αλλά μέχρι στιγμής έχουν καταβληθεί τα τρία από αυτά. 

Οι 16 αποκρατικοποιήσεις που προωθεί αυτή την περίοδο το Ταμείο περιλαμβάνουν τα δύο λιμάνια (ΟΛΠ, ΟΛΘ), τις τρεις μαρίνες (Χίου, Πύλου και η συστάδα της μαρίνας Αλίμου) και τις δύο εταιρείες του ομίλου ΟΣΕ (ΤΡΑΙΝΟΣΕ και ΕΕΣΣΤΥ). 

Ολοκληρώθηκαν 18 αποκρατικοποιήσεις- Σε εξέλιξη 18 διαγωνισμοί

Συνολικά για το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων, όπως έχει κάνει γνωστό ο πρόεδρος του ΤΑΙΠΕΔ κ. Εμμανουήλ Κονδύλης, έχουν συγκεντρωθεί μέχρι σήμερα 5 δισ. ευρώ ενώ στο πλαίσιο των ενεργειών του Ταμείου για ταχεία προώθηση των διαδικασιών, μέσα σε τρία χρόνια έχει προχωρήσει η άρση 100 ρυθμιστικών και διοικητικών εμποδίων.

Από την έναρξη της λειτουργίας του ΤΑΙΠΕΔ έως σήμερα έχουν ολοκληρωθεί 18 αποκρατικοποιήσεις (ΟΠΑΠ, Αστέρας, 28 ακίνητα του Δημοσίου κ.α.), ενώ επιπλέον 18 διαγωνισμοί βρίσκονται σε εξέλιξη και αναμένεται να ολοκληρωθούν (14 περιφερειακά αεροδρόμια, αλλά και το πρώτο cluster τουριστικών λιμένων κ.α.).

Το ΤΑΙΠΕΔ έχει ολοκληρώσει την αναλυτική καταγραφή άνω των 80 ακινήτων στη βάση δεδομένων του, έχει ολοκληρωθεί επίσης η προεπιλογή 3.000 προς μελλοντική αξιοποίηση και για 1.000 από αυτά έχει σχεδόν ολοκληρωθεί ο έλεγχος.

Το Ταμείο προσβλέπει στην εξασφάλιση εσόδων 35- 40 εκατ. ευρώ σε ετήσια βάση από τις ηλεκτρονικές δημοπρασίες μέσω του www.e-publicrealestate.gr, από τις οποίες μέχρι τώρα έχουν συγκεντρωθεί 13 εκατ. ευρώ. Επιπλέον, η αξιοποίηση των δημοσίων ακινήτων στο εξωτερικό θα αποφέρουν 50 εκατ. ευρώ.

Σε καλό δρόμο

Από τις αποκρατικοποιήσεις που βρίσκονται σε διαδικασία υλοποίησης σε καλό δρόμο είναι εκείνες των περιφερειακών αεροδρομίων και της παραχώρησης της συστάδας μαρίνων Αλίμου, Υδρας, Πόρου και Επιδαύρου. Επίσης σε καλό δρόμο βρίσκεται και η αποκρατικοποίηση των μεγάλων λιμένων της χώρας, ΟΛΠ και ΟΛΘ, όπου υπάρχει έντονο εκδηλωμένο ενδιαφέρον. Ωστόσο διοικητικές και νομικές εκκρεμότητες προκαλούν αβεβαιότητες, οι οποίες κωλυσιεργούν ως προς τη διενέργεια των σχετικών διαγωνισμών.



Θολό τοπίο για ΤΡΑΙΝΟΣΕ

Ο διαγωνισμός για την αποκρατικοποίηση της ΤΡΑΙΝΟΣΕ, έχει μετατραπεί σε «καυτή πατάτα» για το ΤΑΙΠΕΔ με την όλη διαδικασία να βρίσκεται σε εξέλιξη για πάνω από ένα χρόνο. Η ρωσο-ουκρανική κρίση έχει καταστήσει το μέλλον της εν λόγω αποκρατικοποίησης αβέβαιο και η ολοκλήρωσής της είναι πλέον αμφίβολη. 

Ο διαγωνισμός έχει «κολλήσει» το τελευταίο χρονικό διάστημα, λόγω της συμμετοχής των ρωσικών σιδηροδρόμων RZD. Η εμπλοκή στις σχέσεις μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ρωσίας, εξαιτίας της κρίσης στην Ουκρανία, έχει παγώσει οποιαδήποτε εξέλιξη, καθώς θεωρείται απίθανο η ΕΕ να δώσει την έγκρισή της για την εξαγορά της ΤΡΑΙΝΟΣΕ από μια ρωσική εταιρία, η οποία μάλιστα έχει και πολύ στενή σχέση με την κυβέρνηση της χώρας. 

Η ρωσική συμμετοχή στον συγκεκριμένο διαγωνισμό θεωρούταν μάλλον η ισχυρότερη έναντι των άλλων δύο συμμετοχών, από τους γαλλικούς σιδηρόδρομους και την ρουμανική Grupo Feroviar Roman. Οι Ρωσικοί Σιδηρόδρομοι δήλωναν έτοιμοι να αποκτήσουν ελληνικές εταιρίες του Δημοσίου, που ιδιωτικοποιούνται, εφόσον απαλλαγούν αυτές από τα βάρη τους σε χρέη. Ωστόσο, τα δεδομένα που διαμορφώνονται από τις γεωπολιτικές εξελίξεις προοιωνίζουν ότι η ΕΕ δεν θα δεχτεί εύκολα ενδεχόμενες συμφωνίες, ως αντίποινα για τη στάση που τηρεί η Ρωσία.

Όσον αφορά στην αποκρατικοποίηση της ΤΡΑΙΝΟΣΕ το σενάριο που προκρίνεται είναι ότι ο διαγωνισμός θα κυρηχθεί άγονος, προκειμένου στη συνέχεια να επαναπροκηρυχθεί με συνοπτικές διαδικασίες.

Το σχέδιο των Ρώσων προσκρούει στις γεωπολιτικές εξελίξεις

Η δεινή δημοσιονομική θέση της χώρας μας και οι αποκρατικοποιήσεις δίνουν την ευκαιρία στο Κρεμλίνο να προωθήσει ολοκληρωμένο σχέδιο, που περιλαμβάνει την εξαγορά του λιμανιού της Θεσσαλονίκης (ΟΛΘ) και των σιδηροδρόμων (ΤΡΑΙΝΟΣΕ) από μεγάλες ρωσικές επιχειρήσεις, οι οποίες ελέγχονται άμεσα ή έμμεσα από το κράτος. Όλα αυτά βέβαια ίσχυαν πριν την έναρξη της κρίσης μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας. Οι εξελίξεις από εδώ και στο εξής είναι αβέβαιες και κανένας δεν μπορεί να εγγυηθεί πια θα είναι η στάση της ΕΕ.

Η Μόσχα επιδιώκει να εξαγοράσει «πακέτο» την ΤΡΑΙΝΟΣΕ και τον ΟΛΘ και να εντάξουν τις δύο εταιρίες σε επιχειρησιακό σχήμα με ενιαίο στρατηγικό σχεδιασμό. Η εξαγορά επιδιώκεται να γίνει μέσω της κρατικής Εταιρίας Ρωσικών Σιδηροδρόμων (Rossiyskie Ζheleznye Dorogi-RZD), που είναι η μεγαλύτερη του κλάδου σε παγκόσμιο επίπεδο και μέσω θυγατρικών ελέγχει τα σιδηροδρομικά δίκτυα επτά χωρών. Η μητρική εταιρία του ομίλου μετέφερε πέρυσι 980 εκατομμύρια επιβάτες και 1,2 δισ. τόνους εμπορεύματα. Τα έσοδα της ήταν 1,4 δισ. και κέρδη 72 εκατ.

Ο ΟΛΘ θα αποτελέσει τη βάση και για τη δημιουργία μεγάλου διεθνούς διαμετακομιστικού κέντρου και κέντρου logistics για τη διακίνηση εμπορευμάτων από/προς τη Ρωσία, τις βαλκανικές χώρες και την κεντροανατολική Ευρώπη. Το δεύτερο σκέλος του σχεδίου περιλαμβάνει την πραγματοποποίηση επενδύσεων για επέκταση-εκσυγχρονισμό του ελληνικού σιδηροδρομικού δικτύου και διασύνδεση του με τα δίκτυα Βουλγαρίας-Ρουμανίας-Ουκρανίας-Ρωσίας.

Της Χριστίνας Τζογανάκη
sofokleousin.gr