της Μάρως Τσαντήλα
Φθηνότερες, ασφαλέστερες αλλά και φιλικότερες στο περιβάλλον θα γίνουν οι σιδηροδρομικές μεταφορές με την ηλεκτροκίνηση. Υπό μελέτη η υπογειοποίηση στο τμήμα Σιδηροδρομικός Σταθμός Αθηνών – Τρεις Γέφυρες.
Αλλαγή εποχής για τον ελληνικό σιδηρόδρομο θα σημάνει από τον ερχόμενο χρόνο με την ολοκλήρωση των έργων της ηλεκτροκίνησης, που βρίσκονται σε εξέλιξη σε ένα πολύ μεγάλο κομμάτι του δικτύου.
Τα έργα για την ανάταξη της ηλεκτροκίνησης, που εκτελούνται στο νότιο κομμάτι του βασικού σιδηροδρομικού άξονα από την Αθήνα ως την Τιθορέα,υπολογίζεται ότι θα ολοκληρωθούν μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2015.
Το πέρασμα στην ηλεκτροκινούμενη εποχή, έστω και με τεράστια καθυστέρηση, θα σημάνει φθηνότερες, ασφαλέστερες αλλά και περισσότερο φιλικές προς το περιβάλλον μετακινήσεις με το σιδηρόδρομο.
Σύμφωνα με σχετικές μελέτες το κόστος μετακίνησης ανά επιβατοχιλιόμετρο (σιδηροδρομική μεταφορά ενός επιβάτη σε απόσταση ενός χιλιομέτρου) με ηλεκτροκίνηση είναι το 1/10 του αντίστοιχου με ντιζελοκίνηση. Με τον τρόπο αυτόν εξασφαλίζονται οι προϋποθέσεις βιωσιμότητας πολλών από τα υφιστάμενα δρομολόγια, που σήμερα η εκτέλεσή τους επιδοτείται, αφού είναι ζημιογόνα. Παράλληλα δημιουργούνται οι προϋποθέσεις προκειμένου να προστεθούν νέα δρομολόγια καθώς το κόστος τους θα είναι σημαντικά χαμηλότερο εν συγκρίσει με σήμερα.
Πέρα όμως από τις επιβατικές μεταφορές το μεγάλο όφελος αναμένεται ότι θα προκύψει στον κλάδο των εμπορευματικών σιδηροδρομικών μεταφορών, όπου η ηλεκτροκίνηση στο δίκτυο θα επιτρέψει την ταχύτερη ανάπτυξή τους. Μάλιστα, με δεδομένο ότι το τελευταίο διάστημα μια σειρά μεγάλων ξένων εταιρειών ενδιαφέρονται να κάνουν χρήση του ελληνικού σιδηρόδρομου προκειμένου να στείλουν τα προϊόντα τους στην Ευρώπη, το συγκεκριμένο έργο αποκτά ακόμη μεγαλύτερη σημασία.
Ανάταξη του δικτύου
Αυτό το διάστημα σε πλήρη εξέλιξη βρίσκονται τα έργα της σύμβασης 700 της ΕΡΓΟΣΕ, η οποία αφορά στην ανάταξη της ηλεκτροκίνησης στο τμήμα Μενίδι (Αχαρνές) – Τιθορέα. Mε το συγκεκριμένο έργο αποκαθίσταται η ηλεκτροκίνηση, η οποία είχε υποστεί καταστροφές, μετά τις εκτεταμένες κλοπές χαλκού και τους βανδαλισμούς, θύμα των οποίων έπεσε ένα μεγάλο κομμάτι του δικτύου του ΟΣΕ.
Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα το τμήμα από το Σιδηροδρομικό Κέντρο Αχαρνών (ΣΚΑ) ως την Οινόη θα είναι έτοιμο ως το τέλος του έτους ενώ το τμήμα από την Οινόη ως την Τιθορέα, μήκους περίπου 90 χιλιομέτρων, υπολογίζεται ότι θα είναι έτοιμο τον Φεβρουάριο του 2015.
Στη συγκεκριμένη σύμβαση έχει συμπεριληφθεί ως προαίρεση, και η προσωρινή (έως την υπογειοποίησή του) ηλεκτροκίνηση του τμήματος σιδηροδρομικού σταθμού Αθηνών έως τις Τρεις Γέφυρες. Πρόκειται για ένα μικρό, μήκους μόλις 2,4 χιλιομέτρων, τμήμα της γραμμής το οποίο όμως είναι εξαιρετικά κρίσιμο για την λειτουργία όλου του δικτύου. Σε περίπτωση που δεν γίνει το συγκεκριμένο τμήμα τότε τα ηλεκτροκινούμενα τρένα δεν θα μπορούν να φτάνουν ως τον σταθμό της Αθήνας, οπότε ουσιαστικά θα πρέπει να ολοκληρώνουν τη διαδρομή τους στο σταθμό ΣΚΑ.
Στην εγκατάσταση της ηλεκτροκίνησης στο συγκεκριμένο τμήμα αντιδρούν οι κάτοικοι της περιοχής, οι οποίοι εκφράζουν φόβους ότι η εγκατάσταση της ηλεκτροκίνησης θα δημιουργήσει τετελεσμένα και θα έχει ως αποτέλεσμα να ξεχαστεί το έργο της υπογειοποίησης του σιδηρόδρομου που διέρχεται μέσα από τον αστικό ιστό. Εφόσον αυτή τη φορά δεν υπάρξουν αντιδράσεις, τότε αναμένεται ότι θα έργα θα ολοκληρωθούν μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2015.
Αν το έργο ολοκληρωθεί χωρίς πρόβλημα, τότε το σιδηροδρομικό δίκτυο θα διαθέτει ηλεκτροκίνηση στο τμήμα από τον σταθμό της Αθήνας ως την Τιθορέα, σε συνολικό μήκος περίπου 155 χιλιομέτρων.
Στο συγκεκριμένο κομμάτι του δικτύου τα τρένα θα κινούνται με ηλεκτρικό ρεύμα. Ωστόσο, έως ότου ολοκληρωθούν τα έργα που βρίσκονται σε εξέλιξη για το τμήμα Τιθορέα – Δομοκός και περιλαμβάνουν τις σήραγγες του Καλλίδρομου και της Όρθυς, θα χρειάζεται και πάλι αλλαγή μηχανής προκειμένου οι συρμοί να διέλθουν από το ορεινό κομμάτι της διαδρομής. Μετά το Δομοκό τα τρένα θα συνεχίζουν, όπως και σήμερα, με ηλεκτροκίνηση, αφού το δίκτυο εως τη Θεσσαλονίκη είναι ηλεκροκινούμενο εδώ και χρόνια. Η αλλαγή της μηχανής γίνεται με απλές διαδικασίες και για να ολοκληρωθεί δεν χρειάζονται περισσότερο από 10 λεπτά. Ωστόσο δεν παύει να αποτελεί ένα πρόβλημα γιατί, εκτός των άλλων, συνεπάγεται υψηλότερο κόστος για τις σιδηροδρομικές μεταφορές.
Έρχονται οι μελέτες της υπογειοποίησης για το τμήμα Σ.Σ. Αθηνών – Τρεις Γέφυρες
Εν τω μεταξύ, το έργο με το οποίο θα γίνεται υπόγειο ένα μεγάλο κομμάτι της διαδρομής από τον σιδηροδρομικό σταθμό της Αθήνας ως τις Τρεις Γέφυρες προετοιμάζει αυτή την εποχή η ΕΡΓΟΣΕ.
Η εταιρεία αναμένει το τελικό 'ok' από την Ενδιάμεση Διαχειριστική Αρχή Μεταφορών προκειμένου να προχωρήσει η προκήρυξη του διαγωνισμού για τις υπολειπόμενες μελέτες στο τμήμα από τον Σιδηροδρομικό Σταθμό Αθηνών ως τις Τρεις Γέφυρες.
Το έργο στοχεύει στον εκσυγχρονισμό του βασικού σιδηροδρομικού διαδρόμου σε αναβαθμισμένο τετραπλό διάδρομο υψηλής χωρητικότητας με σηματοδότηση, τηλεδιοίκηση και ηλεκτροκίνηση.
Πρόκειται για το τμήμα μήκους περίπου 2,4 χλμ, εκ των οποίων περίπου τα 1,4 χλμ θα είναι πλήρως υπογειοποιημενα. Η ολοκλήρωση του συγκεκριμένου κομματιού της γραμμής είναι ιδιαίτερα σημαντική καθώς θα επιτρέψει τον διαχωρισμό της κυκλοφορίας των προαστιακών και υπεραστικών συρμών. Το κόστος των μελετών υπολογίζεται ότι θα είναι περίπου της τάξης των 2,8 εκατομμυρίων ευρώ, και χρηματοδοτείται κατά 50% από πόρους της ΕΕ και κατά 50% από εθνικούς πόρους. Η κατασκευή του έργου υπολογίζεται ότι θα έχει κόστος της τάξης των 190 εκατομμυρίων ευρώ, ωστόσο το ακριβές κόστος θα προσδιοριστεί μετά την ολοκλήρωση των μελετών.
