Εκδηλώσεις στη μνήμη των Εβραίων της Θεσσαλονίκης
Του Κώστα Κουκουμάκα
Ο Μοσέ Αελιόν ήταν ένα 16χρονο Εβραιόπουλο της
Θεσσαλονίκης την άνοιξη του 1943 όταν επιβιβάστηκε μαζί με χιλιάδες ακόμη
Εβραίους της πόλης σε ένα από τα «βαγόνια του θανάτου» για το Αουσβιτς. Από την
οικογένειά του κατάφερε να επιβιώσει μόνον εκείνος.
Ακριβώς 70 χρόνια μετά την αναχώρηση του πρώτου συρμού
για τα γερμανικά κολαστήρια, ο 86χρονος σήμερα Αελιόν επέστρεψε το περασμένο
Σάββατο στον παλιό σιδηροδρομικό σταθμό της Θεσσαλονίκης. Κρατούσε ένα
τριαντάφυλλο και με δάκρυα στα μάτια θυμήθηκε τη μικρή του αδερφή που δεν
ξανάδε ποτέ.
ΑΦΑΝΙΣΤΗΚΑΝ. Η μνήμη χιλιάδων Εβραίων της Θεσσαλονίκης
που αφανίστηκαν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης του Β' Παγκοσμίου Πολέμου τιμήθηκε
στις τριήμερες εκδηλώσεις που διοργάνωσαν η Ισραηλιτική Κοινότητα, το Παγκόσμιο
Εβραϊκό Συνέδριο, η πρεσβεία του Ισραήλ και το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο, υπό
την αιγίδα του Δήμου Θεσσαλονίκης.
Το πρωί του Σαββάτου ξεκίνησε από την Πλατεία
Ελευθερίας η βουβή «πορεία των ζωντανών» μέχρι τον παλιό σιδηροδρομικό σταθμό.
Εβραίοι της πόλης που επέστρεψαν και είναι ακόμη ζωντανοί, τα παιδιά τους,
Εβραίοι από κάθε γωνιά του πλανήτη και πολλοί Θεσσαλονικείς άφησαν λουλούδια
στις ράγες του τρένου.
Κάποιοι σιγοτραγουδούσαν σεφαραδίτικα τραγούδια ή
έψελναν μαζί με τον ραβίνο στο μνημόσυνο που τελέστηκε στη μνήμη όσων δεν
επέστρεψαν ποτέ.
Μεταξύ εκείνων που φώναξαν «ποτέ ξανά» στον ρατσισμό
ήταν και δύο Γερμανίδες οι οποίες ταξίδεψαν ώς τη Θεσσαλονίκη για να ζητήσουν
συγγνώμη για όσα αποτρόπαια έπραξαν οι συμπατριώτες τους.
Η ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ. Η εβραϊκή κοινότητα της Θεσσαλονίκης
αριθμούσε 56.000 ανθρώπους πριν από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Το πρώτο τρένο για
τα κολαστήρια του Γ' Ράιχ αναχώρησε στις 15 Μαρτίου του 1943 μεταφέροντας πάνω
από 2.500 άνδρες, γυναίκες και παιδιά. Χωρίς τρόφιμα και νερό, υπό άθλιες
συνθήκες, πολλοί πέθαναν στη διαδρομή. Μέχρι τον Αύγουστο της ίδιας χρονιάς
σχεδόν όλοι οι Εβραίοι της Θεσσαλονίκης είχαν μεταφερθεί στο στρατόπεδο
Αουσβιτς - Μπίρκεναου. Επέστρεψαν λιγότεροι από 2.000...
«Η πόλη έχασε ένα δυναμικό της κομμάτι στο Ολοκαύτωμα
και η απώλειά της είναι πολλαπλώς σημαντική για την οικονομία, τον πολιτισμό
και την οικογεωγραφία της» τόνισε στον χαιρετισμό του ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης
Γιάννης Μπουτάρης.
