ΤΗ διαμόρφωση ενός πλήρους και
ενοποιημένου διευρωπαϊκού δικτύου μεταφορών, το οποίο θα καλύπτει όλα τα κράτη
- μέλη και τις περιοχές και θα αποτελέσει τη βάση για ισόρροπη ανάπτυξη όλων
των τρόπων μεταφοράς, ώστε να αξιοποιηθούν τα αντίστοιχα πλεονεκτήματά τους,
προωθεί η Ευρωπαίκή Επιτροπή με τη χρηματοδότηση σειράς έργων των Διευρωπαϊκών
Δικτύων Μεταφορών (ΔΕΔ-Μ) στα οποία καλεί τους ενδιαφερόμενους να υποβάλουν
αιτήσεις συμμετοχής στην υλοποιησή τους.
Σημειώνεται ότι από το πολυετές
πρόγραμμα χρηματοδοτούνται κατά κανόνα οι ύψιστες προτεραιότητες του δικτύου
ΔΕΔ-Μ.
Η εφετινή πρόσκληση πολυετούς προγράμματος καλύπτει την υλοποίηση ευρωπαϊκών
έργων υποδομών μεταφορών για όλους τους τρόπους μεταφοράς –αεροπορικές,
σιδηροδρομικές, οδικές και θαλάσσιες/εσωτερικές πλωτές– καθώς και για την
εφοδιαστική και τα ευφυή συστήματα μεταφορών, σε όλα τα κράτη - μέλη της ΕΕ,
και επικεντρώνεται στους ακόλουθους έξι τομείς, με διαθέσιμο ενδεικτικό
προϋπολογισμό 1,015 δισ. ευρώ:
• Τριάντα έργα προτεραιότητας των Διευρωπαϊκών Δικτύων Μεταφορών, ΔΕΔ-Μ ενδεικτικού προ0υπολογισμού ΔΕΔ-Μ: 725 εκατ. ευρώ.
• Ευρωπαϊκά Συστήματα Διαχείρισης της Σιδηροδρομικής Κυκλοφορίας (ERTMS), που καθιστούν δυνατή τη διαλειτουργικότητα του ευρωπαϊκού σιδηροδρομικού δικτύου: ενδεικτικός προϋπολογισμός 100 εκατ.
• Υπηρεσίες Ποτάμιων Πληροφοριών (RIS), οι οποίες αφορούν την υποδομή διαχείρισης της κυκλοφορίας στο δίκτυο εσωτερικών πλωτών οδών: ενδεικτικός προϋπολογισμός 10 εκατ. ευρώ.
• Διαχείριση της εναέριας κυκλοφορίας (ΑΤΜ), με την οποία υλοποιούνται οι στόχοι του Ενιαίου Ευρωπαϊκού Ουρανού και εκσυγχρονισμού της ΑΤΜ: ενδεικτικός προϋπολογισμός 50 εκατ. ευρώ.
• Θαλάσσιες αρτηρίες (MOS) για την παροχή βιώσιμων εναλλακτικών δυνατοτήτων στο υπερφορτωμένο οδικό δίκτυο, με σκοπό τη στροφή των εμπορευματικών μεταφορών σε θαλάσσιες διαδρομές: ενδεικτικός προϋπολογισμός 80 εκατ. ευρώ.
• Ευφυή συστήματα μεταφορών (ΕΣΜ), συμπεριλαμβανομένης της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Τηλεδιοδίων (ΕΥΤ): ενδεικτικός προϋπολογισμός 50 εκατ.
Το ετήσιο πρόγραμμα συμπληρώνει το πολυετές πρόγραμμα και κατευθύνει τη χρηματοδότηση σε τέσσερις διακριτές προτεραιότητες, με συνολικό ενδεικτικό προϋπολογισμό ύψους 250 εκατ. ευρώ:
• επιτάχυνση/διευκόλυνση της υλοποίησης έργων ΔΕΔ-Μ (μελέτες και εργασίες για ώριμα έργα σε όλους τους τρόπους μεταφοράς, στο πλαίσιο των σχεδίων κοινού ενδιαφέροντος): ενδεικτικός προϋπολογισμός 150 εκατ. ευρώ.
• Μέτρα προώθησης της καινοτομίας και των νέων τεχνολογιών για υποδομές και εγκαταστάσεις μεταφορών που συμβάλλουν στην απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές ή στη μείωση του εξωτερικού κόστους εν γένει: ενδεικτικός προϋπολογισμός 40 εκατ. ευρώ.
• Στήριξη των συμπράξεων δημόσιου και ιδιωτικού τομέα (ΣΔΙΤ) και καινοτόμα χρηματοδοτικά μέσα: ενδεικτικός προϋπολογισμός 25 εκατ. ευρώ.
• Στήριξη της μακροπρόθεσμης υλοποίησης των ΔΕΔ-Μ, ιδιαίτερα των διαδρόμων μεταφορών: ενδεικτικός προϋπολογισμός 35 εκατ. ευρώ.
Η καταληκτική ημερομηνία για την υποβολή των προτάσεων είναι η 28η Φεβρουαρίου 2013, ενώ περισσότερες πληροφορίες παρέχονται στο δικτυακό τόπο http://tentea.ec.europa.eu/ ή στην ηλ. διεύθυνση: TENT-AGENCY@ec.europa.eu.
Τα πέντε προβλήματα στις ευρωπαϊκές μεταφορές
Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, πέντε είναι τα κύρια προβλήματα που πρέπει να αντιμετωπισθούν σε επίπεδο ΕΕ:
Πρώτον, τα διασυνοριακά προβλήματα συνιστούν μείζον εμπόδιο στην ελεύθερη κυκλοφορία εμπορευμάτων και επιβατών, εντός και μεταξύ τωνκρατών-μελών και με τους γείτονές τους.
Δεύτερον, είναι σημαντικές και συνεχείς οι ανισότητες στην ποιότητα και τη διαθεσιμότητα υποδομών μεταξύ κρατών-μελών και εντός αυτών (συμφορήσεις). Οι συνδέσεις Ανατολής-Δύσης, ειδικότερα, πρέπει να βελτιωθούν με τη δημιουργία νέων υποδομών μεταφορών ή/και τη συντήρηση, την αποκατάσταση ή την αναβάθμιση των υφιστάμενων υποδομών.
Τρίτον, οι υποδομές μεταφορών είναι κατακερματισμένες μεταξύ τρόπων μεταφοράς. Πολλοί ευρωπαϊκοί τερματικοί σταθμοί, επιβατικοί σταθμοί, λιμένες της εσωτερικής ναυσιπλοΐας, θαλάσσιοι λιμένες, αερολιμένες και αστικοί κόμβοι δεν εκπληρώνουν την αποστολή της συγκρότησης πολυτροπικών συνδέσεων. Επειδή οι κόμβοι αυτοί δεν έχουν πολυτροπικές δυνατότητες, δεν αξιοποιείται ικανοποιητικά το δυναμικό των πολυτροπικών μεταφορών και η δυνατότητά τους να εξαλείψουν τα σημεία συμφόρησης και να αποτελέσουν τους ελλείποντες κρίκους.
Τέταρτον, οι επενδύσεις στις υποδομές μεταφορών πρέπει να συμβάλουν στην επίτευξη των στόχων μείωσης των θερμοκηπιακών αερίων από τις μεταφορές κατά 60% έως το 2050.
Τέλος, τα κράτη-μέλη εξακολουθούν να έχουν διαφορετικούς επιχειρησιακούς κανόνες και απαιτήσεις, ιδίως στο πεδίο της διαλειτουργικότητας, γεγονός που επαυξάνει τα εμπόδια και τα σημεία συμφόρησης στις υποδομές μεταφορών.
Μαρίνα Κουρμπέλα
• Τριάντα έργα προτεραιότητας των Διευρωπαϊκών Δικτύων Μεταφορών, ΔΕΔ-Μ ενδεικτικού προ0υπολογισμού ΔΕΔ-Μ: 725 εκατ. ευρώ.
• Ευρωπαϊκά Συστήματα Διαχείρισης της Σιδηροδρομικής Κυκλοφορίας (ERTMS), που καθιστούν δυνατή τη διαλειτουργικότητα του ευρωπαϊκού σιδηροδρομικού δικτύου: ενδεικτικός προϋπολογισμός 100 εκατ.
• Υπηρεσίες Ποτάμιων Πληροφοριών (RIS), οι οποίες αφορούν την υποδομή διαχείρισης της κυκλοφορίας στο δίκτυο εσωτερικών πλωτών οδών: ενδεικτικός προϋπολογισμός 10 εκατ. ευρώ.
• Διαχείριση της εναέριας κυκλοφορίας (ΑΤΜ), με την οποία υλοποιούνται οι στόχοι του Ενιαίου Ευρωπαϊκού Ουρανού και εκσυγχρονισμού της ΑΤΜ: ενδεικτικός προϋπολογισμός 50 εκατ. ευρώ.
• Θαλάσσιες αρτηρίες (MOS) για την παροχή βιώσιμων εναλλακτικών δυνατοτήτων στο υπερφορτωμένο οδικό δίκτυο, με σκοπό τη στροφή των εμπορευματικών μεταφορών σε θαλάσσιες διαδρομές: ενδεικτικός προϋπολογισμός 80 εκατ. ευρώ.
• Ευφυή συστήματα μεταφορών (ΕΣΜ), συμπεριλαμβανομένης της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Τηλεδιοδίων (ΕΥΤ): ενδεικτικός προϋπολογισμός 50 εκατ.
Το ετήσιο πρόγραμμα συμπληρώνει το πολυετές πρόγραμμα και κατευθύνει τη χρηματοδότηση σε τέσσερις διακριτές προτεραιότητες, με συνολικό ενδεικτικό προϋπολογισμό ύψους 250 εκατ. ευρώ:
• επιτάχυνση/διευκόλυνση της υλοποίησης έργων ΔΕΔ-Μ (μελέτες και εργασίες για ώριμα έργα σε όλους τους τρόπους μεταφοράς, στο πλαίσιο των σχεδίων κοινού ενδιαφέροντος): ενδεικτικός προϋπολογισμός 150 εκατ. ευρώ.
• Μέτρα προώθησης της καινοτομίας και των νέων τεχνολογιών για υποδομές και εγκαταστάσεις μεταφορών που συμβάλλουν στην απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές ή στη μείωση του εξωτερικού κόστους εν γένει: ενδεικτικός προϋπολογισμός 40 εκατ. ευρώ.
• Στήριξη των συμπράξεων δημόσιου και ιδιωτικού τομέα (ΣΔΙΤ) και καινοτόμα χρηματοδοτικά μέσα: ενδεικτικός προϋπολογισμός 25 εκατ. ευρώ.
• Στήριξη της μακροπρόθεσμης υλοποίησης των ΔΕΔ-Μ, ιδιαίτερα των διαδρόμων μεταφορών: ενδεικτικός προϋπολογισμός 35 εκατ. ευρώ.
Η καταληκτική ημερομηνία για την υποβολή των προτάσεων είναι η 28η Φεβρουαρίου 2013, ενώ περισσότερες πληροφορίες παρέχονται στο δικτυακό τόπο http://tentea.ec.europa.eu/ ή στην ηλ. διεύθυνση: TENT-AGENCY@ec.europa.eu.
Τα πέντε προβλήματα στις ευρωπαϊκές μεταφορές
Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, πέντε είναι τα κύρια προβλήματα που πρέπει να αντιμετωπισθούν σε επίπεδο ΕΕ:
Πρώτον, τα διασυνοριακά προβλήματα συνιστούν μείζον εμπόδιο στην ελεύθερη κυκλοφορία εμπορευμάτων και επιβατών, εντός και μεταξύ τωνκρατών-μελών και με τους γείτονές τους.
Δεύτερον, είναι σημαντικές και συνεχείς οι ανισότητες στην ποιότητα και τη διαθεσιμότητα υποδομών μεταξύ κρατών-μελών και εντός αυτών (συμφορήσεις). Οι συνδέσεις Ανατολής-Δύσης, ειδικότερα, πρέπει να βελτιωθούν με τη δημιουργία νέων υποδομών μεταφορών ή/και τη συντήρηση, την αποκατάσταση ή την αναβάθμιση των υφιστάμενων υποδομών.
Τρίτον, οι υποδομές μεταφορών είναι κατακερματισμένες μεταξύ τρόπων μεταφοράς. Πολλοί ευρωπαϊκοί τερματικοί σταθμοί, επιβατικοί σταθμοί, λιμένες της εσωτερικής ναυσιπλοΐας, θαλάσσιοι λιμένες, αερολιμένες και αστικοί κόμβοι δεν εκπληρώνουν την αποστολή της συγκρότησης πολυτροπικών συνδέσεων. Επειδή οι κόμβοι αυτοί δεν έχουν πολυτροπικές δυνατότητες, δεν αξιοποιείται ικανοποιητικά το δυναμικό των πολυτροπικών μεταφορών και η δυνατότητά τους να εξαλείψουν τα σημεία συμφόρησης και να αποτελέσουν τους ελλείποντες κρίκους.
Τέταρτον, οι επενδύσεις στις υποδομές μεταφορών πρέπει να συμβάλουν στην επίτευξη των στόχων μείωσης των θερμοκηπιακών αερίων από τις μεταφορές κατά 60% έως το 2050.
Τέλος, τα κράτη-μέλη εξακολουθούν να έχουν διαφορετικούς επιχειρησιακούς κανόνες και απαιτήσεις, ιδίως στο πεδίο της διαλειτουργικότητας, γεγονός που επαυξάνει τα εμπόδια και τα σημεία συμφόρησης στις υποδομές μεταφορών.
Μαρίνα Κουρμπέλα
Express.gr
