Τρίτη 1 Μαρτίου 2011

Το τελευταίο ταξίδι για τις νυχτερινές κλινάμαξες του ΟΣΕ

Ημερομηνία: 27/02/2011 Διάδωσέ το12 Ενενήντα τέσσερα χρόνια (από το 1917) μετέφεραν εκατομμύρια επιβάτες που απολάμβαναν το νυχτερινό τους ταξίδι αλλά και τον ύπνο τους, με το νανούρισμα του ιδιαίτερου ήχου των σιδηροτροχών πάνω στις ράγες. Στην «οικογένειά» τους ανήκε και το περίφημο Οριάν Εξπρές, το πρώτο διηπειρωτικό τρένο της Ευρώπης, που έκανε το ταξίδι από το Παρίσι μέχρι την Κωνσταντινούπολη διανύοντας 2.740 χιλιόμετρα σιδηροδρομικών γραμμών.

Του Φώτη Κουτσαμπάρη στην "Μακεδονία"

Το βράδυ της περασμένης Πέμπτης ακούστηκε στους σταθμούς το τελευταίο σφύριγμα της αμαξοστοιχίας, σημαίνοντας το τέλος μιας εποχής που θα αναπολούν με νοσταλγία οι επιβάτες και θα την περιγράφουν πλέον σαν παραμύθι στους νεότερους.Ο λόγος για τις έξι κλινάμαξες του ΟΣΕ που ήταν γνωστές και με το όνομα της ιδιοκτήτριας εταιρείας Βαγκόν Λι («Wagon Lit»), οι οποίες φιλοξενούσαν τους ταξιδιώτες τις νύχτες, από τη Θεσσαλονίκη προς την Αθήνα, τη Σόφια και την Κωνσταντινούπολη και αντίστροφα, προσφέροντας ένα ξεκούραστο ταξίδι.Τα διεθνή δρομολόγια διακόπηκαν προ δεκαπενθημέρου ενώ πριν από τρεις ημέρες σταμάτησαν και τα καθημερινά νυχτερινά δρομολόγια Αθήνα - Θεσσαλονίκη. Αύριο το πρωί λήγει η σύμβαση του ΟΣΕ με τη «Wasteels Hellas Ταξίδια ΕΠΕ», που είχε αναλάβει τις υπηρεσίες κλιναμαξών - κλινοθέσιων τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια. Την ίδια ώρα θα μείνουν άνεργοι 52 εργαζόμενοι, οι μισοί από τους οποίους Θεσσαλονικείς, που υπηρετούν τις κλινάμαξες εδώ και δεκαετίες. Μερικοί απ’ αυτούς είναι στη δουλειά από το 1977 και σε λίγους μήνες επρόκειτο να συμπληρώσουν τα συντάξιμα έτη και να αποχωρήσουν. Η μοίρα τους όμως τους φέρνει στην ανεργία λίγο πριν το τέλος του εργασιακού τους βίου.

Οικονομικοί λόγοι

Η ΤΡΑΙΝΟΣΕ υποστήριξε ότι η κατάργηση της υπηρεσίας κατάκλισης και εστίασης επιβατών στις κλινάμαξες και στα κλινοθέσια οχήματα έγινε «στο πλαίσιο της αναδιάρθρωσης και εξυγίανσης της εταιρείας και του επανακαθορισμού και επανασχεδιασμού όλων των παρεχόμενων υπηρεσιών της, με κύριο γνώμονα την εξάλειψη των ελλειμμάτων με ταυτόχρονη διατήρηση της βέλτιστης κατά το δυνατόν ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών». Οι μέχρι σήμερα εργαζόμενοι, από την άλλη, υποστηρίζουν ότι η ΤΡΑΙΝΟΣΕ είχε κέρδη από τις κλινάμαξες τα οποία το 2009 έφθασαν στα 5 εκατ. ευρώ και πως κάθε μήνα περίπου 5.000 άτομα μετακινούνταν στα εσωτερικά δρομολόγια και άλλοι τόσοι στα εξωτερικά. «Μόνο τον τελευταίο χρόνο είχε πέσει η κίνηση. Οι κλινάμαξες είχαν μεγάλη πληρότητα, ειδικά τα βαγόνια για Βουλγαρία. Άλλωστε ο κάθε επιβάτης εκτός από το κανονικό εισιτήριο πλήρωνε και το κρεβάτι του και είχε κέρδος η ΤΡΑΙΝΟΣΕ. Εμείς κάναμε προτάσεις για τη βιωσιμότητά τους αλλά δεν εισακουστήκαμε», υποστηρίζει στη «ΜτΚ» ο Παναγιώτης Τσιούτσιας, πρόεδρος του Συνδέσμου Προσωπικού Εκμετάλλευσης Κλιναμαξών - Κλινοθέσιων. Το εισιτήριο στη διαδρομή Αθήνα - Θεσσαλονίκη με κλινάμαξα κόστιζε 20 ευρώ και 11 ευρώ το φθηνότερο κρεβάτι σε εξάκλινη ή τετράκλινη καμπίνα, ενώ η μονόκλινη καμπίνα κόστιζε 40 ευρώ.

Αντίδραση περιφερειάρχη

Η κατάργηση των κλιναμαξών έχει πυροδοτήσει και την αντίδραση του περιφερειάρχη Κεντρικής Μακεδονίας Παναγιώτη Ψωμιάδη, ο οποίος έστειλε επιστολή στον υπουργό Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων Δημήτρη Ρέππα και έκανε λόγο για απαξίωση και υποβάθμιση της Θεσσαλονίκης. «Τα συγκεκριμένα δρομολόγια ήταν από τις ελάχιστες συγκοινωνιακές διεξόδους προς την Ευρώπη μετά τις αλλεπάλληλες διακοπές αεροπορικών δρομολογίων προς τον διεθνή χώρο αλλά και την παντελή απουσία ακτοπλοϊκής συγκοινωνίας από και προς το λιμάνι της πόλης», τονίζει στην επιστολή.
«Οι κλινάμαξες έχουν μεγάλη ιστορία στον σιδηρόδρομο. Παλαιότερα τα ταξίδια με το τρένο διαρκούσαν πολύ και οι επιβάτες ξεκουράζονταν. Σήμερα τα τρένα είναι γρήγορα και το ταξίδι προς την Αθήνα είναι σύντομο, και όταν ολοκληρωθεί η ηλεκτροκίνηση και οι σήραγγες η μετακίνηση θα γίνεται σε τρεισήμισι ώρες. Ίσως γι’ αυτό η ΤΡΑΙΝΟΣΕ αποφάσισε να σταματήσει τις κλινάμαξες», εκτιμά ο κ. Ευθύμιος Κοντόπουλος, πρόεδρος του Συλλόγου Φίλων Σιδηροδρόμου Θεσσαλονίκης και του Μουσείου που διατηρεί ο Σύλλογος. Στο Μουσείο συντηρείται μια κλινάμαξα του 1945 ενώ υπάρχει και το εστιατόριο του Οριάν Εξπρές.

Από την Βαγκόν Λι στην ανεργία

Οι εργαζόμενοι ήταν υπάλληλοι στις εταιρείες που εκμεταλλεύονταν τις κλινάμαξες και ανανέωναν πάντα τη σχέση εργασίας τους, καθώς υπήρχε σαφής τέτοιος όρος στις συμβάσεις που υπέγραφε ο ΟΣΕ με τις ανάδοχες εταιρείες. «Από Δευτέρα μας πετάνε στον δρόμο, ενώ στην ουσία έχουμε κύριο εργοδότη την ΤΡΑΙΝΟΣΕ», υπογραμμίζει ο κ. Τσιούτσιας. «Επί δεκαετίες βλέπαμε στα βαγόνια που συνοδεύαμε ασθενείς, υπερήλικες, οικογένειες με μικρά παιδιά και γενικά επιβάτες που επέλεγαν έναν πιο άνετο τρόπο ταξιδιού από αυτό που τους προσφέρει μια επιβατάμαξα Α’ ή Β’ θέσης. Η ΤΡΑΙΝΟΣΕ στερεί απ’ όλους αυτούς το δικαίωμα ενός άνετου ταξιδιού σε μια κλινάμαξα ή κλινοθέσιο. Ταυτόχρονα, με την απόφασή της αυτή απολύει τους εργαζόμενους του τμήματος Κλιναμαξών χωρίς να ενδιαφέρεται για αυτούς που επί δεκαετίες προσέφεραν τις υπηρεσίες τους στο επιβατικό κοινό. Παράλληλα, σε μια εποχή ανεργίας και τεράστιων οικονομικών προβλημάτων, η ΤΡΑΙΝΟΣΕ εγκαινίασε το snow train (τρενοσκί), αποδεικνύοντας ότι δεν αντιλαμβάνεται την κατάσταση την οποία βιώνει καθημερινά ο ελληνικός λαός», διαμαρτύρεται το προσωπικό των κλιναμαξών.

Οι συμβάσεις με τον ΟΣΕ

Από το 1917 η διεθνής εταιρεία κλιναμαξών «Wagon Lits» εξασφαλίζει υπηρεσίες κατάκλισης επιβατών σε αμαξοστοιχίες του ελληνικού δικτύου καθώς και σε διεθνείς. Το 1974 το ελληνικό δίκτυο αγοράζει από την εταιρεία τα οχήματα (6 κλινάμαξες) και της αναθέτει την εξασφάλιση των υπηρεσιών κατάκλισης με δεσμευτικό συμβατικό όρο τη χρήση του υπάρχοντος προσωπικού. Το 1985 αποχωρεί η εταιρεία «Wagon Lits» και ο ΟΣΕ αναθέτει διαδοχικά σε άλλες εταιρείες, με μορφή διαχείρισης ή εκμετάλλευσης, τις υπηρεσίες κατάκλισης επιβατών, με ρητό συμβατικό όρο τη χρήση του ήδη υπηρετούντος προσωπικού, το οποίο αναφέρεται ονομαστικά σε συγκεκριμένη λίστα, προσάρτημα της σχετικής σύμβασης μεταξύ του ΟΣΕ και της αναδόχου εταιρείας. Το 1985 οι υπηρεσίες κλιναμαξών - κλινοθέσιων ανατέθηκαν στην εταιρεία ΤΟΥΡΕΞ, μετέπειτα ΕΟΜΑ ΑΕ, η οποία πήρε την υπηρεσία διαδοχικά μέχρι το 1990. Από το 1991 μέχρι το 1995 ο ΟΣΕ είχε σύμβαση με την ΔΕΚΤ (CIWLT). Από το 1996 τη διαχείριση της υπηρεσίας Κλιναμαξών - Κλινοθέσιων Εσωτερικού και Εξωτερικού έχει αναλάβει η εταιρεία WASTEELS HELLAS ΤΑΞΙΔΙΑ ΕΠΕ, η οποία έχει μειοδοτήσει σε αλλεπάλληλους μειοδοτικούς διαγωνισμούς, έχει προσλάβει το προσωπικό που αναφέρεται ονομαστικά στο σχετικό προσάρτημα όλων των συμβάσεων που έχει υπογράψει με τον ΟΣΕ και ΤΡΑΙΝΟΣΕ και έχει τηρήσει όλες τις συμβατικές υποχρεώσεις της μέχρι σήμερα, τόσο προς τον ΟΣΕ (ΤΡΑΙΝΟΣΕ) όσο και προς τους εργαζόμενους. Η σύμβαση αυτή λήγει αύριο Δευτέρα 28 Φεβρουαρίου 2011..