Ταξιδεύοντας από το αεροδρόμιο του Ντίσελντορφ προς τις Βρυξέλλες, παρεξέκλινα ελαφρώς της πορείας μου για να επισκεφτώ ένα σιδηροδρομικό μουσείο, έξω από το Μπόχουμ. Οχι δημόσιο. Ιδιωτικό. Δεκάδες μουσεία υπάρχουν στη Γερμανία, μόνο για τρένα. Για αυτοκίνητα, ακόμη περισσότερα. Και όχι μόνο στη Γερμανία, αλλά και στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες όπου οι άνθρωποι έμαθαν να συνεργάζονται και να παίρνουν πρωτοβουλίες, όχι να σταυρώνουν τα χέρια και να τα περιμένουν όλα από το κράτος. Μη φαντάζεστε ότι είναι απαραίτητα επιχειρηματίες. Στις περισσότερες περιπτώσεις πρόκειται για συλλόγους οι οποίοι εξάντλησαν το στάδιο «μαζευόμαστε κάθε Τετάρτη βράδυ για να συζητήσουμε» και προχώρησαν λίγο παραπέρα. Στη συνηθέστερη περίπτωση, το «παραπέρα» σημαίνει ότι αποκτούν μια μηχανή και βαγόνια, τα ανακαινίζουν με προσωπική εργασία, συνδρομές, χορηγίες και διοργανώνουν εκδρομές. Το διαδίκτυο επιτρέπει την ανέξοδη προβολή των δραστηριοτήτων, οι οποίες αποφέρουν κάποια κέρδη, που, με τη σειρά τους, διατίθενται για την ανάπτυξη του σωματείου. Σε μια λιγότερο συνηθισμένη περίπτωση, οι σύλλογοι γίνονται συλλέκτες σιδηροδρομικού υλικού, που, ανάλογα με τις περιστάσεις, άλλοτε αποκαθιστούν σε λειτουργική κατάσταση και άλλοτε προφυλάσσουν από την περαιτέρω φθορά. Και αν τυχόν τους παραχωρηθεί ένας εγκαταλελειμμένος χώρος κοντά στο σταθμό, ορίστε, κάπως έτσι δημιουργούνται τα μουσεία. Τα οποία, με τη σειρά τους, δημιουργούν και θέσεις εργασίας. Ενα μουσείο, όπως αυτό στο Μπόχουμ, απασχολεί περισσότερους από δώδεκα υπαλλήλους. Από μηχανικούς μέχρι φύλακες. Στην Ελλάδα, το τροχαίο υλικό που αποσύρεται πουλιέται για πενταροδεκάρες -μερικές φορές, μάλιστα, τα χρήματα καταλήγουν στις τσέπες επιτηδείων. Βαγόνια και μηχανές ιστορικής σημασίας καταστρέφονται χωρίς ο ΟΣΕ να ενδιαφέρεται. Στην καλύτερη περίπτωση, ένα μόνο αντίγραφο μιας σειράς χαρακτηρίζεται «μουσειακό», εξαιρείται από την εκποίηση και αφήνεται να σκουριάζει κάτω από τη βροχή. Αυτό, λοιπόν, που έκαναν στο Μπόχουμ, προσπαθεί εδώ και χρόνια να κάνει ο Σύλλογος Φίλων Σιδηροδρόμου στη Θεσσαλονίκη. Με ποιες συνθήκες: αρκεί μια μικρή ιστορία. Ο πρόεδρος του συλλόγου που αφιέρωσε τη ζωή του σ΄ αυτόν το σκοπό, ζήτησε από τον ΟΣΕ μιαν ατμομηχανή ελιγμών που ήταν παρατημένη, σε κατάσταση διάλυσης, στην Αμφίκλεια. Οταν του αρνήθηκαν, πήγε με ένα γερανό, τη φόρτωσε σ΄ ένα φορτηγό και την έφερε στο Μουσείο. Και ο ΟΣΕ; Ο ΟΣΕ ήταν έτοιμος να του υποβάλει μήνυση, κάτι που αποφεύχθηκε με μεγάλη πίεση. Παρεμπιπτόντως, η «Δα» είναι σχεδόν έτοιμη και σύντομα θα χρησιμοποιείται για σχολικές εκδρομές.
Του Μάκη Βοϊτσίδη στον «Αγγελιοφόρο»
